Türbede yazılı olan bazı hadis ve şiirler

Türbe ve etrafının toplam alanı 13527 metrekaredir. Kubbe, eyvan ve avlular ise 1914 metrekarelik bir alan üzerine inşâ edilmiştir.

Bu binaların birçok yerinde çeşitli hatlarda yazılar yazılmış; âyetler, şiirler ve hadisler işlenmiştir. Şimdi, bunlardan birkaç örnek sunuyoruz:

Kubbenin üst kısmında, Fethali Han tarafından okunduğu rivâyet edilen ve nestalik hattıyla yazılan bir şiirde şunlar yazılıdır:

"Sina'nın bağrından Mûsâ'ya görünen ateş misin?
Yoksa (İmam) Mûsâ'dan altın bir parça mısın?
Mûsâ b. Ca'fer'in ciğerparesi Fâtıma
Dergâhının toprağı amberdir hurilerin saçına
Yasin'in bahçesinde taze bir gülsün Sen
Tâhâ'nın sinesinde aşikâr âyetsin Sen
Mustafa'nın seçkin güneşinden bir nursun
Zehra'nın ismetli semasında Zühre yıldızısın."

Hicrî 1240 yılında türbeye konulan zerihin üzerinde de yine Fethali Şah'a ait bir şiir mevcuttur. Bu şiir, aynı zamanda, Hz. Mâsume'nin Harem-i Şerif'inde yedi muhterem hâtunun defnedildiğini doğrulamaktadır.

Harem'in kuzeybatısında, kadınlar mescidine açılan kapının üzerinde yer alan bir yazıtta da Vefa'ya ait şu beyitler göze çarpar:

"Ne mutlu şu yüce eve ki, ululuk ve asaletten
Aşıklarının kıblesi oldu, arzuların Kâbe'si geldi
Mûsâ b. Ca'fer'in ciğerparesi'nin türbesi bu
Nuruyla Mûsâ'yı bir kez daha görünür kıldı
Zehra'nın adaşı namus-u Nebi, ismet-i kübra bu
İstikbal, izzet ve hayâ dolu bir semâ geldi
İtaat üzere Vefa, dize yazdı, kapıya tarih oldu
Bu kapı ve bu dergâh, izzet ve ikbal ehlinin tavaf yurdu oldu."

Harem'deki bazı yazıtlarda âyet, hadis ve dualar göze çarpmaktadır. Bu yazıtlardan biri de Altın Eyvan'ın dış yüzüne sülüs hattıyla yazılan şu rivayettir:

"Zemahşerî, el-Keşşaf adlı tefsirinde ve Sâlebî, Keşfu'l-Beyan Tefsiri'nde, Resûlullah'ın(s.a.a.) şöyle buyurduğunu nakleder:

Bilin ki, kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'inin sevgisi üzere ölürse, şehit olarak ölmüştür.

Kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'inin sevgisi üzere ölürse, bağışlanmış ve kemâle ermiş bir mü'min olarak ölmüştür.

Kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'inin sevgisi üzere ölürse, ölüm meleği Nekir ve Münker onu cennetle müjdeler.

Kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'inin sevgisi üzere ölürse, Allah, kabirden cennete ona iki kapı açar.

Kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'inin sevgisi üzere ölürse, Allah onun kabrini rahmet meleklerinin ziyaret yeri kılar.

Ve kim Muhammed ve Ehl-i Beyt'ine kin ve düşmanlık üzere ölürse, kıyamet günü onun alnına 'Allah'ın rahmetinden uzaktır' yazılır. Kâfir olarak ölür ve cennetin kokusunu alamaz. Doğru buyurdu Allah Resulü."

Bu rivâyetin ardından da şu satırlar yazılıdır:

"Allah'ım! Muhammed Mustafa'ya, Murtaza Ali'ye, Fâtıma Betül'e, Peygamber'in iki torunu Hasan ve Hüseyin'e, Zeynelâbidin Ali'ye, Muhammed Bâkır'a, Ca'fer Sâdık'a, Mûsâ Kâzım'a, Ali Rıza'ya, Muhammed Takî'ye, Ali Nakî'ye, Hasan ez-Zeki'ye ve kıyam edecek olan hüccetimiz asrın imamı Hz. Mehdî'ye selam gönder.

Bunlar hidayet önderleri, karanlıkları aydınlatan ışıklardır. Onların velayetini kabul ettim ve düşmanlarından da berîyim."

Harem-i Şerif'teki diğer yazıtlar

Muhtelif renkli çini kerpiçlerle süslenmiş türbenin üzerinde beş yazıt bulunmaktadır:

1- Nash hattıyla Ayete'l-Kürsî,
2- Altın yaldızlı nash hattıyla birçok âyet,
3- Kûfî hattıyla âyetler,
4- Altın yaldızlı nash hattıyla Tebareke Sûresi,
5- Muhammed b. Ebu Tâhir b. Ebu Hüseyin'in hattı ve işçiliğiyle, kabartmalı nash hattıyla bir başka Kur'an ayeti.

Harem-i Şerif'in yüzeyini oluşturan çini işlemelerde de yukarıdan aşağıya doğru Yasin, Rahman, Tebareke, Hel Eta ve Kadir sûreleri bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, işlemelerde bazı hadisler de göze çarpmaktadır. Aşağıdaki rivâyetler, bunlardan bazılarıdır:

"Kim dilini başkalarının yüzünü kızartmaktan korursa, Allah da kıyamet günü onun suçlarını görmezden gelir."

"Kim anne ile çocuğunun arasını açarsa, Allah da kıyamet günü cennet ile onun arasını açar."

"Güzel soru ilmin yarısıdır."

"Zina, fakirliği doğurur."

"Kardeşine yardım edenin yardımcısı Allah'tır."

Kubbenin altınla kaplanması

Daha önce de değinildiği gibi, Hicrî 457 yılında Büyük Tuğrul'un veziri Ebulfazl İrakî, Şeyh Tûsî'nin teşviki sonucu türbeyi yenileyerek Harem'e büyük bir kubbe yaptı. Bu kubbe, Safevîler döneminde gerçekleştirilen bakım ve onarım işlerine kadar aynı şekliyle kaldı.

Hicrî 1218 yılında Kacar padişahı Fethali Şah, on iki bin kerpiç kullanarak kubbeyi yeniledi ve üzerine altın kaplama yaptırdı. Bunun maliyeti o dönemin parasıyla yüz bin tümeni buldu.

Hicrî 1421 yılı itibarıyla bugün, o dönemden günümüze kadar geçen iki yüz üç yıl zarfında bu kubbe aynı kaplamayla ışıl ışıl parlamaktadır.

Türbenin yeniden yapılma süreci

"Harem-i Şerif'in yetkili müdürü Âyetullah Mesudî tarafından, kubbenin yeniden yapılmasının gündeme geldiği son zamanlarda bir bildiri yayımlanmıştır. Bu bildiri özetle şöyledir:

"Bir gün kubbeyi yakından görmek istedim. Kubbeye çıktığımda, bazı kaplamalarının kalktığını, alt döşemelerin yıprandığını gördüm. Olayı incelemeleri için uzmanları çağırdım. Onlar da bu şekliyle kubbeyi onarmanın mümkün olmadığını, bakır ve altın kaplamaların tamamen kaldırılarak yerine yeni bir kaplamanın yapılması gerektiğini söylediler.

İncelemeler sonucu kubbeden çıkacak altının ağırlığının yirmi kg. olduğu, yeniden yapılması için ise on ton bakıra ve iki yüz kg. yirmi dört ayar altına (yaklaşık olarak 2.5 milyar tümen) ihtiyaç duyulduğu anlaşıldı.

Özel bir toplantıda bu konu yine gündeme geldiğinde ben, bunu yapmaya gücümüz olmadığını, en azından benim ömrümün buna yetmeyeceğini söyledim.

Bu konu özel bir toplantıda görüşüldüğü için katılımcılardan başka kimse toplantıda söylenenlerden haberdar değildi.

Konu hakkında görüşünü almak için büyük taklit mercii Âyetullah Uzma Muhammed Takî Behcet'in (Allah uzun ömür versin) yanına gittim. Selam verip hallerini sorduktan sonra henüz bir şey demeden bana dönerek,'Niçin Hz. Mâsume'nin kubbesini yapmıyorsunuz? Kubbe eskimiş durumda, tamire ihtiyacı var. Siz başlayın, Allah onun masrafını gönderir ve size de uzun ömürler verir' dedi.

Çok şaşırmıştım. Çünkü toplantımız özeldi ve kimseye haber vermemiştik. 'Çok masraflı bir iş ve şu an bizim buna imkânımız yok' dedim.

Birkaç gün sonra Âyetullah Behcet beni çağırdı. Yanına gittiğimde, 'İşe başlayın! Yüce Allah, parasını gönderecek. Siz bu konuyu Âyetullah Hameneî'ye iletin ve olaydan onu da haberdar edin' dedi. Âyetullah Hameneî'nin yanına giderek konuyu ona da açtım. Bunun üzerine, 'Âyetullah Behcet ne derse kabul ediyorum' dedi.

Neticede, Âyetullah Hameneî bu işi onayladıktan sonra kubbeyi yaptırmak için kolları sıvadım ve gereken hazırlıklara başladık. Tekrar Ayetullah Behcet'in huzuruna vardım. İşe başlamak için on milyon tümen ve bir miktar altın verdi.

Bu hareket, azmimi daha da artırdı. Büyük bir istekle işe başlamaya karar verdim. İnşaallah Hicrî Şemsî 1380 yılında (Miladî 2001, Mart ayının sonlarına doğru) işe başlayacağız. Eğer bir engel olmazsa ve gerekli olan altını temin edebilirsek, işi bitirmek için yaklaşık olarak dört yıla ihtiyacımız olacak."

Bu olayda dikkat çeken şey, ârif ve takva sahibi bir taklit mercii olan Âyetullah Uzma Behcet'in imamzâdelerin nuranî türbelerini güzel bir şekilde yapıp korumak için bizi teşvik etmesi ve konuya gösterdiği önemdir. Bu konuda Resûl-i Ekrem'in (s.a.a.) İmam Ali'ye buyurduğu şu hadis, bizleri daha da mutlu etmektedir:

"Ey Ali! Kim sizin kabrinizi âbâd eder ve bunu kendine ahdederse, Beytu'l-Mukaddes'i yapması için Hz. Süleyman'a yardım etmiş gibi olur." (Prof. Dr. Haydar Baş Hz. Zeyneb, Hz. Masume eserinden)