Türbülanslar Artıyor, Gökyüzü Artık Daha Kaotik

Son yıllarda uçak yolculuklarında yaşanan türbülans olayları, sadece yolcuların konforunu değil, havacılık sektörünün güvenlik ve maliyet dengelerini de ciddi biçimde etkiliyor. 2024 ve 2025 yıllarında art arda yaşanan şiddetli türbülans vakaları, iklim değişikliğinin atmosferik akışları nasıl dönüştürdüğünü gözler önüne seriyor. Özellikle "açık hava türbülansı" (Clear Air Turbulence - CAT) olarak bilinen ve radarlarla tespit edilemeyen türbülans türü, son 40 yılda %55 oranında daha sık görünür hale geldi.
Bu türbülanslar, uçağın etrafındaki hava akışının ani değişmesiyle oluşuyor ve pilotlar tarafından önceden fark edilemediği için yolculara ve kabin ekiplerine ciddi zararlar verebiliyor. 2024'te Myanmar üzerinde seyreden bir Singapur Havayolları uçağında yaşanan türbülans sonucu bir yolcu hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı. Benzer olaylar Filipinler, Türkiye ve İtalya üzerinde de yaşandı; kabin görevlileri tavana çarptı, acil inişler gerçekleşti.
Bilimsel projeksiyonlara göre, iklim değişikliği nedeniyle türbülansların 2050 yılına kadar üç katına çıkması bekleniyor. Özellikle Doğu Asya ve Kuzey Atlantik rotaları, bu artıştan en çok etkilenecek bölgeler arasında yer alıyor. Bu durum, uçuş sürelerinin uzamasına, yakıt tüketiminin artmasına ve karbon salımının yükselmesine neden oluyor. Ayrıca uçaklarda aşınma ve bakım maliyetleri de ciddi biçimde yükseliyor.
Havacılık sektörü, bu yeni gerçekliğe karşı teknolojik çözümler geliştirmeye başladı. Avusturya merkezli bir firma, uçak kanatlarına eklenen küçük "kanatçıklar" sayesinde türbülans etkisini %80'e kadar azaltabilecek bir sistem üzerinde çalışıyor. Bu sistem, kuşların uçarken tüylerinde yaptığı mikro ayarlamalara benzer şekilde hava akışını dengelemeyi hedefliyor. Henüz küçük uçaklarda test edilen bu teknoloji, büyük yolcu uçaklarına entegre edilmek üzere ölçekleniyor.