Türkiye aşı üretimi yapamıyor

Birlik Sağlık Sen Genel Başkanı Ahmet Doğruyol, aile sağlığı merkezleri başta olmak üzere sağlık sisteminde aşı tedarikiyle ilgili yaşanan sorunlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Aşı tedarikine ilişkin ülke genelinde sıkıntılar olduğunu belirten Doğruyol, "Aşıları kullanım süreleri iki yıl, üç yıllık süreler. Pandemi dönemlerinde bazen fazla aşı harcanıyor, stok yapılmasında sıkıntılar yaşanabiliyor ama pandemi dönemi olmayan sürelerde bu aşı sıkıntısının yaşanması gerçekten hem çalışanları hem vatandaşlarımızı zorda bırakıyor. Özellikle koruyucu sağlık hizmetlerinde kullanılan aşıların birinci basamak sağlık hizmetleri tarafından, aile hekimleri tarafından yapıldığını hepimiz biliyoruz. Bu aşıların tedariki için 81 ilimizin ayda dört kez, beş kez, altı kez Ankara'ya gidip aşı getirmesi ya da Ankara'nın göndermesi ve illerimize gelen aşıların il sağlık müdürlüklerinden, ilçelerden gelinip alınması haftada iki kez, üç kez emin olun ki aşı ücretinden daha fazla mazot ücreti verilmekte ya da yakıt gideri ortaya çıkmakta. Bu büyük bir israf. Sağlık Bakanlığımızın aşı tedariki konusunda kesinlikle bir aydan az olmamak kaydıyla tüm Türkiye'de aşı tedarikini illere göndermesi gerekiyor. İllerde bu stoklamayı yapması gerekiyor" dedi.

'Aşı üretimi stratejik'

"Türkiye olarak hiçbir aşı üretemiyor olmamızın büyük sıkıntısı var" diyerek açıklamalarını sürdüren Doğruyol, şunları söyledi: "Bizim zamanında hıfzıssıhhalarımız vardı, belli başlı aşıları üretiyordu. Hiçbir gerekçe olmadan kapatıldı. Bugün geldiğimiz nokta gerçekten içler acısı. Aşı bir de stratejik bir ilaç. Bu tür ilaçlarda kâr zarar hesabı yapılamaz. Kesinlikle ülkemizin imkanlarıyla kendimizin üretmesinde büyük yarar var. Bakın şu an Sağlık Bakanlığı aşı tedariki konusunda dünyanın her bir yerinden; Çin'inden, Pakistan'ından, Almanya'sından nerede aşı bulursa oradan aşı toplamaya çalışıyor. Sağlık Bakanlığı'nda ülkemizde ne kadar aşının kullanılacağı yönünde istatistik bilgiler zaten var. Yani bu istatistiki bilgiler birebir tutmasa da yaklaşık rakamlar var. Bu yaklaşık rakamlar üzerinden aşı ithalatının bir şekilde yapılması lazım. İthalata dayalı bir sağlık sisteminin olmasını kesinlikle kabul etmiyoruz. Hele ki stratejik olan aşıyı zaten kabul etmiyoruz. Sağlık Bakanlığı'nın yapması gereken eldeki verilere göre en az bir yıllık aşı stokunu elinde bulundurması gerekiyor. Ayda üç sefer, beş sefer Ankara'ya gidip aşı alıp gelmeden ortaya çıkıyor ki Sağlık Bakanlığı'nın elinde aşı stoku yok. Yurt dışından ithal edildikçe o aşılar alana dağılıyor. 81 vilayetimize ve ilçelere bu aşı temininin yapılması yönünde adımlar atılıyor. Öncelikle kendi aşımızı kendimizin üretmesinde büyük yarar var. Yani bir bakıyorsunuz hepatit B yok. Bir bakıyorsunuz kuduz aşısı yok. Ertesi gün bakıyorsunuz karma aşı yok. Böyle bir sağlık sisteminin olması doğru değil ve vatandaşlarımızın sağlığı her şeyin önündedir."

'Aşı ithalatını da bir türlü başaramıyorlar'

"Aşıda maliyet hesabı yapılamaz. Stratejik bir konudur; silah gibi. İlaç da aynı şekilde stratejik bir konudur" ifadelerini kullanan Doğruyol, "Sağlık Bakanlığı aşı ithalatı konusunda da bir düzene sahip değildir. Bu aşı ithalatının belli bir düzene oturtulmasında büyük yarar vardır. Aşı nereden temin edecekse, hangi ülkeden temin edecekse bugünün şartları altında o ülkeyle bir protokol imzalanıp en az bir yıllık aşı stokunun elimizde olmasında büyük yarar vardır. Türkiye'de aşı üretilirken onu kapatanlar bugün aşı üretimini başaramadıkları gibi maalesef ülkenin ihtiyacı olan aşı ithalatını da bir türlü başaramıyorlar" dedi.

Aşılar ücretli mi yapılıyor?

Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak verilen aşıların özel sağlık kuruluşlarında ücretli olarak yapıldığına ilişkin duyumları olduğunu da ifade eden Doğruyol, "Özel sağlık kuruluşlarında aşıyla ilgili Sağlık Bakanlığı'yla protokol imzalayan hastanelerde Sağlık Bakanlığı ücretsiz yapılan aşıları tedarik ediyor. Özel hastanelerimizin de o aşıları gelen vatandaşlara uygulaması gerekiyor. Tabi bize vatandaşlardan özel sağlık kuruluşlarımızda yapılan bu aşılardan ücret alındığı yönünde de duyumlarımız var. Bu konuda da Sağlık Bakanlığı'nın ücretsiz olarak verdiği aşıları verdiği hastane ya da sağlık kuruluşlarının bir şekilde denetlenmesinde de büyük yarar var. Buradan vatandaşlarımıza çağrıdır. Sağlık Bakanlığı'nın ücretsiz olarak kendi yaptığı aşılar özel sağlık kuruluşlarına ücretsiz olarak verilmektedir. Onlarla ilgili herhangi bir ücret ödememelerini eğer ödüyorlarsa da gerekli şikayet yapmalarında fayda olduğunu ifade ediyoruz" diye konuştu.