Türkiye özgürlükte son sıralarda

Freedom House, her yıl yayınladığı Dünya Özgürlükler Raporu'nun 2024 yılı sonuçlarını açıkladı. Rapora göre, dünyada siyasi haklar ve sivil özgürlükler 18 yıldır aralıksız olarak geriliyor. 52 ülkede özgürlükler azalırken, sadece 21 ülkede ilerleme kaydedildi. Raporda, ülkelerin siyasi haklar ve sivil özgürlükler bakımından 100 puan üzerinden değerlendirildiği ve "özgür", "kısmen özgür" ve "özgür değil" diye gruplandırıldığı belirtildi. Buna göre, dünya nüfusunun yüzde 38'i özgür olmayan, yüzde 42'si kısmen özgür, yüzde 20'si ise özgür ülkelerde yaşıyor. Raporda, Türkiye 33 puanla "özgür değil" grubunda yer aldı.. Türkiye'nin siyasi haklar puanı 9, sivil özgürlükler puanı ise 24 olarak hesaplandı. Raporda, Türkiye'de yapılan seçimlerin, muhalefet liderleri ve gazetecilere yönelik baskı, tutuklama ve yargılama gibi uygulamaların yanında, medya ve devlet kaynaklarının iktidardaki parti lehine kullanılmasının etkilediği vurgulandı.

Rusya 13. sırada

Raporda, Rusya'nın da 13 puanla "özgür değil" grubunda yer aldığı ve 2023 yılına göre 1 puan düştüğü kaydedildi. Rusya'nın siyasi haklar puanı 3, sivil özgürlükler puanı ise 10 olarak belirlendi. Raporda, Rusya'da 2023 yılında gerçekleşen parlamento seçimlerinin, devletin medya, yargı ve güvenlik güçlerini muhalefeti sindirmek için kullandığı, seçim kurallarını değiştirdiği, muhalif adayları engellediği ve seçim sonuçlarını manipüle ettiği ifade edildi. Raporda, Rusya'da aynı zamanda sivil toplum kuruluşlarına, insan hakları aktivistlerine, bağımsız gazetecilere ve internet özgürlüğüne yönelik artan saldırılar da eleştirildi.

Tam puan alan tek ülke Finlandiya

Raporda, sıralamada tam puan alan tek ülkenin Finlandiya olduğu ve Yeni Zelanda, İsveç ve Norveç'in 99 ve 98 puanla lider olduğu bildirildi. Raporda, İngiltere'nin 91, ABD'nin ise 83 puan aldığı ve her iki ülkenin de "özgür" grubunda olduğu belirtildi. Raporda, dünyada özgürlüklerin gerilemesinin, insan hakları, demokrasi ve barış için ciddi tehlikeler oluşturduğu ve uluslararası toplumun bu trendi durdurmak için daha fazla gayret göstermesi gerektiği vurgulandı.

Basın özgürlüğü tehlikede

Türkiye, basın özgürlüğünün kötü olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye'de gazetecilik faaliyetleri nedeniyle birçok gazeteci cezaevinde bulunuyor. Gazeteciler, Cumhurbaşkanı'na hakaret gibi suçlamalarla da karşı karşıya kalabiliyor.
Türkiye'de basın özgürlüğüne yönelik ihlaller sadece yerli gazetecileri değil, yabancı gazetecileri de etkiliyor. Türkiye, yabancı gazetecilerin sınır dışı edilmesi, gözaltına alınması, akreditasyonunun iptal edilmesi veya vizesinin reddedilmesi gibi uygulamalarla eleştiriliyor.
Türkiye, ayrıca dijital medyaya da sınırlamalar getiriyor. İnternet yasası, sosyal medya platformlarına içerik kaldırma veya erişimi engelleme zorunluluğu getiriyor. Aksi takdirde, platformlar yüksek cezalara veya bant genişliğinin kısıtlanmasına maruz kalıyor.
Türkiye sık sık basın özgürlüğü konusunda uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye çağrılıyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'nin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine dair çok sayıda karar verdi. AİHM, Türkiye'nin basın özgürlüğünü korumak ve geliştirmek için gerekli adımları atmasını istedi.