Türkiye'deki Uygurlar endişeli

 

Çin, Türkiye ile suçluların iadesini öngören anlaşmayı onayladı. Henüz TBMM'den geçmeyen anlaşma, Türkiye'de yaşayan Uygur Türkleri ve ailelerinin Çin'e iadesine yol açabileceği endişelerini ortaya çıkarıyor. 2017 yılında imzalanan anlaşma hafta sonu Çin'in Ulusal Halk Kongresi'nde resmileşti. İngiliz Guardian gazetesinin haberine göre Çin devlet medyası bu anlaşmanın terörizmle mücadele amacıyla kullanılabileceğini aktardı. Türkiye'de ise bu anlaşmaya muhalefet tepki gösteriyor; anlaşmanın Uygur Türklerine uygulanan 'zulmün artmasına yol açacağı' belirtiliyor. Anlaşma Türkiye'de yaşayan Uygur Türklerinde de endişe yarattı. Diğer yandan anlaşmada iade talebinin reddedilmesi hakkı da var. Eğer sınır dışı isteği gönderilen ülkedeki kişinin bir 'siyasi suç' işlediği öne sürülüyorsa, aynı zamanda bu kişi, isteğin yapıldığı ülkenin vatandaşıysa ya da iltica hakkından faydalanıyorsa Çin'in bu talebi reddedilebiliyor.

 

Dünyanın gündeminde

 

Çin'in Uygur Türklerine uyguladığı baskı son yıllarda uluslararası toplum tarafından tepkilerin şiddetlenmesine yol açtı. Çin'in Sincan bölgesinde yaşayan bir milyona yakın Uygur Türkü Müslüman, devletin eğitim amaçlı olduğunu savunduğu kamplarda tutuluyor.

Pekin, önce varlıklarını dahi reddettiği bu kampların, 'ayrılıkçı terörizmi' önlemek için gerekli olduğunu savunuyor. İnsan hakları savunucuları ve kimi uzmanlar ise Uygur Türklerine kültürel soykırım uygulandığını öne sürüyor. Çin'deki aile üyelerinin ise başka ülkelere giden Uygur Türklerinin Sincan'a geri dönmesi için baskı unsuru olarak kullanıldığı ifade ediliyor.

 

Türkiye'de 50 bin Uygur var

 

Guardian gazetesi ise Türkiye'nin Uygurlara ve Çin'den kaçan Müslümanlara uzun zamandır kapılarını açtığını ve Türkiye'de 50 bin Uygur Türkü'nün yaşadığını aktarıyor. Ancak gazeteye göre son yıllarda Çin ve Türkiye arasında gelişen ilişkiler Uygur Türkleri açısından risk taşıyor. Guardian Türkiye'nin Çin'in terörizmle suçladığı Uygurları sorguladığını vurguluyor. Londra'daki SOAS Çin Enstitüsü'nün direktörü Steve Tsang'ın South China Morning Post'a yaptığı açıklamaya göre asıl soru işareti, Çin'den baskı gelmesine rağmen Türkiye'nin kendi sınırlarındaki Uygurları uluslararası kanunlar ve şeffaflık kapsamında korumaya devam edip etmeyeceği. Tsang, Türkiye'nin bu yolu seçmemesi durumunda Türkiye'de yaşayan Uygurların kendi güvenliklerinden ve iade edilmelerinden endişe duyacağını savunuyor. HABER MERKEZİ