Türkiye'nin Rusya'dan tarım ithalatı hız kesmiyor

RECEP BAHAR / DETAY HABER

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak hazırlanan Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Dijital Veri Paneli'ne göre 2022 yılının ilk 6 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 12.2 milyar dolar ihracat, 10.4 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. Haziran 2022'de Haziran 2021'e göre yüzde 14 artan aylık ihracat değeri 2.14 milyar dolar olarak gerçekleşirken, ithalat yüzde 51.2'lik bir artışla 1.79 milyar dolar oldu. Aylık ithalattaki bu ciddi artış dikkat çekti.

İthalat hızlı artıyor

Dahası 2022 yılının ilk 6 ayında dış ticaret fazlası önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22.12 düşüşle 1.74 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sektör yıl genelindeki net ihracatçı konumunu korumasına rağmen, yılında ilk yarısında geçtiğimiz yılki dış ticaret fazlasının gerisinde kaldı. Yılın ilk aylarında dış ticaret fazlasındaki artış, önceki yıla kıyasla yüzde 50 seviyesindeydi. Mart ayında bu oran yüzde 101.5'e ulaştı. Ancak Nisan, Mayıs ve özellikle Haziran aylarındaki yüksek aylık ithalat rakamları, Mayıs ayında aylık bazda dış ticaret açığı verilmesi, dış ticaret fazlasını aşağıya çekti.


Dış ticarette öne çıkan ürünler

2022 yılının ilk 6 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla un, rafine ayçiçeği yağı ve makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturdu. 2022 yılının ilk 6 ayında en çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla buğday, soya fasulyesi ve ham ayçiçeği yağı oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 35.5'ini, yani 3'te 1'inden fazlasını oluşturdu. Haziran ayında yapılan 175.3 milyon dolarlık buğday ithalatının 160.7 milyon doları, yani yüzde 91.7'si Rusya'dan geldi. İthalatta 3. sırada yer alan ham ayçiçeği yağında da ilk sırada yine Rusya yer aldı.


İhracatta öne çıkan sektörler

2022 yılı ilk 6 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde 1 milyar 196 milyon dolarla şeker ve şekerli mamuller, 1 milyar 43 milyon dolarla bitkisel yağ, 981 milyon dolarla yaş meyve, 938 milyon dolarla sert kabuklu meyveler ve 734 milyon dolarla balıkçılık-su ürünleri sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 40.3'ü bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.


İhracatta ana pazar Irak

2022 yılının ilk 6 ayına ait dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yapılan 5 ülke 1 milyar 723 milyon dolarla Irak, 817 milyon dolarla Almanya, 725 milyon dolarla ABD, 692 milyon dolarla Rusya ve 381 milyon dolarla İtalya oldu. Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2022 yılının ilk 6 ayında en fazla ithalat yapılan ülkeler Rusya, Brezilya, Ukrayna, Malezya ve ABD oldu. Rusya'dan 6 aylık dönemde 2 milyar 861 milyon, Brezilya'dan 1 milyar 98 milyon, Ukrayna'dan 1 milyar 70 milyon, Malezya'dan 563 milyon ve ABD'den 537 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirildi. İthalatta öne çıkan ürünler Rusya için buğday, ham ayçiçeği yağı ve dane mısır; Brezilya için soya fasulyesi, kahve ve buğday, Ukrayna için buğday, dane mısır ve ayçiçeği ve oldu.


Hayvan yemi ithalatı patladı

Bu yılın ilk 6 ayında hayvan yemi (3 milyar 191 milyon dolar), bitkisel yağ (1 milyar 984 milyon dolar), buğday (1 milyar 799 milyon dolar), kakao-çikolata (334 milyon dolar) ile şeker ve şekerli mamuller (255 milyon dolar) sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 72,.7'si, neredeyse 4'te 3'ü bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması ve geçmiş dönemlere göre artması, ithalatın az sayıda sektörde yoğunlaştığını gösterdi.