Türkiye'nin temel sorunu döviz

Seçim tarihinin 14 Mayıs olarak belirlenmesiyle yapılacak ekonomik hamlelerin önem kazandığını belirten Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi, "Öncelik döviz ve enflasyonla mücadele olmalı" dedi. Türkiye ekonomisi 2023 yılına hızlı girdi. Seçim tarihinin 14 Mayıs olarak belirlenmesiyle yapılacak ekonomik hamleler önem kazandı. İlk hamle Merkez Bankası'nın faiz yüzde 9'luk faiz oranını sabit tutması oldu. Çelebi, bu faiz kararının makro bütünlüğe hiçbir etkisi olmayacağını ve seçime kadar da yeni faiz indirimi beklemediğini dile getirdi. Prof. Dr. Işın Çelebi, "Haziran ve Temmuz aylarında her şeyin gözden geçirilmesi gerekiyor. Birinci öncelik döviz ve enflasyonla mücadele olmalı" dedi.

Döviz sorunu için öncelikle daraltıcı para politikası uygulanmasının önemine işaret eden Prof. Dr. Işın Çelebi, üretimin, verimliliğin ve en önemlisi de ihracat gelirlerinin artırılmasının şart olduğunu kaydetti. Türkiye ekonomisinin temel sorunun döviz olduğunu vurgulayan Işın Çelebi, "Dolar veya Euro ihtiyacının karşılaması lazım. Türkiye, ihracatın ithalatı karşılama oranını yüzde 80'in üzerine çıkarmalı. Şu anda yüzde 69 düzeyinde. Aksi takdirde kur ciddi biçimde yukarı tırmanır ve enflasyonist etki oluşturabilir" değerlendirmesini yaptı.

Seçim ekonomisi mantığı içinde kurları aşağı da tutabilmek için mümkün olduğu kadar dövize olan talebin düşürülmesinin zorunlu olduğunu belirten Işın Çelebi, Merkez Bankası'nın zorunlu karşılıklardaki faiz oranlarını bunun için düşürdüğünü hatırlatarak, "Burada yönetim açısından çok kritik nokta, kuru şu ana kadar geldiği çizgide tutmak" diye konuştu. Dünyada da bir belirsizlik sorunu olduğuna işaret eden Işın Çelebi, global piyasalarda emtia fiyatlarındaki ve lojistik maliyetlerindeki artışın çok etkili olduğunu anlattı. Amerika'da ve AB'de enflasyonun düştüğünü ancak bir resesyon tehlikesi olduğunu kaydetti.

Türkiye'nin bundan da istifade ederek ve 2023 Haziran'dan sonra yaklaşık 35-40 milyar dolar taze kaynak girişi sağlaması gerektiğini vurguladı. 2023 ve 2024'te dövizin çok belirleyici olacağını Türkiye'ye döviz kazandırıcı hizmetlerin geliştirmesinin önemli olduğunu savundu. Ekonomide 3 dengenin çok iyi yönetilmesi gerektiğinin altını çizen Işın Çelebi, "Birincisi iç denge bütçe politikaları, ikincisi dış denge ihracatın ithalatı karşılama oranı. Bu oran, yüzde 80'ler düzeyinde olmalı. Üçüncüsü de mutlaka yatırım tasarruf dengesinin iyi ayarlanması lazım. Türkiye aynı zamanda tasarruf oranını artırmalı. İki üç yıl sürecek bir istikrar programı uygulayarak, yabancı sermaye girişini artırmalı" diyerek önerilerini dile getirdi. MURAT ÇORBACI