Tuşba Geleneksel Van Evleri: Taşın, kerpicin ve sessizliğin hikâyesi
Tuşba Geleneksel Van Evleri, Van ilinin Tuşba ilçesinde, Kalecik Mahallesi çevresinde yer alır. Bu bölge, Van Gölü'nün kıyısına yakın, hafif yükseltili bir tepede konumlanmıştır
30.08.2025 00:20:00
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Evler, Van'ın tarihi dokusunu yansıtan bir mahallede, hem göl manzarası hem de Urartu mirasıyla iç içe bir atmosfer sunar.
Tarihçesi
Van'ın geleneksel konut mimarisi, Urartu'dan Osmanlı'ya uzanan çok katmanlı bir geçmişe sahiptir. Tuşba'daki bu evler, özellikle 19. ve 20. yüzyıl başlarında inşa edilmiş, taş temel üzerine kerpiç duvarlarla örülmüş yapılardır.
Van'ın sert iklimine karşı dayanıklı olması için düz damlı ve iç sofalı plan tipinde tasarlanmışlardır.
2011 Van depremi sonrasında birçok geleneksel yapı zarar görmüş, ancak Tuşba Belediyesi'nin girişimleriyle bazı evler restore edilerek kültürel miras olarak korunmaya alınmıştır. Bu evler, Van'ın sosyal yaşamını, aile yapısını ve inanç sistemini mimariye yansıtan nadir örneklerdir.
Mimari özellikleri
Tuşba Geleneksel Van Evleri'nin öne çıkan mimari detayları şunlardır:
Taş ve kerpiç yapı: Alt katlarda taş, üst katlarda kerpiç kullanılır. Bu hem yalıtım hem de dayanıklılık sağlar.
Düz damlı çatılar: Kar birikmesini önlemek ve yazın teras olarak kullanmak için tercih edilir.
İç sofalı plan: Ortada geniş bir sofa, çevresinde odalar yer alır. Bu plan, aile içi iletişimi ve mahremiyeti dengeler.
Ahşap hatıllar: Duvarların sağlamlığını artırmak için ahşap destekler kullanılır.
Süslemeler: Kapı ve pencere kenarlarında sade ama zarif taş işçiliği görülür.
Bu evler, sadece barınma değil; aynı zamanda sosyal yaşamın, geleneksel misafirperverliğin ve kültürel kimliğin birer yansımasıdır.
Nasıl gidilir?
İstanbul'dan Van'a uçakla geldikten sonra şehir merkezinden Tuşba'ya ulaşmak oldukça kolay:
Toplu taşıma: Van şehir merkezinden Kalecik Mahallesi'ne giden minibüsler ve belediye otobüsleri mevcuttur.
Taksi veya özel araç: Navigasyona "Tuşba Geleneksel Van Evleri – Kalecik Mahallesi" yazıldığında rahatlıkla ulaşılır.
Yürüyerek: Van Kalesi çevresinden yürüyerek 20–25 dakikada ulaşılabilir. Yol boyunca Van Gölü manzarası eşlik eder.
Bu evleri gezmek için en iyi zaman ilkbahar ve yaz aylarıdır. Gezini planlarken şunlara dikkat et:
Rehberli turlar: Tuşba Belediyesi zaman zaman rehberli kültür turları düzenler. Bu turlar, evlerin tarihini ve mimarisini daha iyi anlamanı sağlar.
Fotoğraf molaları: Evlerin taş dokusu ve göl manzarası, fotoğraf tutkunları için eşsiz kareler sunar.
Yerel halkla sohbet: Bazı evler hâlâ yaşam alanı olarak kullanılıyor. Misafirperver Van halkı, evlerin hikâyesini kendi ağzından anlatmaktan mutluluk duyar.
Van Kalesi ve Toprakkale ile birlikte gezilebilir: Bölge, Urartu tarihine dair birçok yapıyı barındırdığı için kültürel bir rota oluşturmak mümkündür.
Tuşba Geleneksel Van Evleri, sadece bir mimari miras değil; Van'ın taşlara sinmiş hikâyesidir. Her duvarı, her pencere pervazı geçmişin bir yankısıdır. Eğer bir gün Van'a yolun düşerse, bu evlerin gölgesinde bir çay içmeden dönme.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
