Uçakların en güvenilir yeri neresi?

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) Dr. Öğretim Üyesi Yunus Çelik, uçağın en güvenilir kısmının arka bölüm olabileceğini belirterek, bu durumun sağlayacağı avantajın uçağın düşme şekline bağlı olduğunu vurguladı.
Son yıllarda, sivil ve askeri havacılık alanlarında gelişmeler artıyor. Ülkeler, yeni nesil uçakları geliştirerek hava üstünlüğünü sağlamaya çalışıyor. Dünya genelinde ise her gün on binlerce uçuş gerçekleştiriliyor ve istatistiklere göre uçak kazası oranı hala oldukça düşük seviyede seyrediyor. Bu durum hava yolculuğunun günümüzde en güvenli ulaşım aracı olduğunu ve gelecekte de böyle kalmaya devam edebileceğini gösteriyor. Ancak yaşanan her uçak kazası hem sosyal medyada hem de geleneksel medyada geniş yankı uyandırarak insanlarda endişe oluşturuyor. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan SBTÜ Uçak Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Yunus Çelik, uçağın en güvenilir kısmının arkada bulunan koltuklar olabileceğini belirterek, "Özellikle deneme düşüşlerinde parçalanma şekline göre uçağın hangi kısmının daha güvenli olduğu anlamak üzere çalışmalar yapılıyor ve genel bir kanı olarak uçağın arka kısmının daha güvenli olduğu yönünde bir düşünce var. Dediğim gibi bu sadece tamamen uçağın düşüş şekline göre değişen bir durum" dedi.

"Uçakla seyahat hala günümüzde en güvenli ulaşım aracı"

Dr. Öğr. Üyesi Yunus Çelik, uçak kazalarının birden fazla nedenden dolayı meydana gelebileceğini belirterek, "Dünyada her gün on binlerce uçuş yapılmakta. Fakat kaza oranına baktığımızda uçak kazalarının oranı çok çok düşük. Uçakla seyahat hala günümüzde en güvenli ulaşım aracıdır ve yakın gelecekte de böyle olmaya devam edecektir. Tabii ki yaşanan bu uçak kazalarından sonra hem sosyal sosyal medyada hem de yerel medyada yapılan uçak kazası haberlerinden dolayı insanlarda bir endişe oluştu. Ama şunu söylemeliyim bu nadir yaşanan uçak kazaları hem mühendisler için hem de bilim inanları için bir araştırma konusudur. Nedenleri ve ileride alınacak önlemler konusu ve çok detaylı bir şekilde bu araştırmalar yapılmakta. Biz uçak kazalarını dört ana başlık altında inceleyebiliriz, sınıflandırabiliriz. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi teknik arızalar. Burada uçağın motorundan kaynaklı ya da uçağın elektronik sisteminden kaynaklı hataları bu sınıfa dâhil edebiliriz. Diğeri ise insan kaynaklı hatalardan meydana geliyor. Burada en önemlisi pilotaj hataları ve hava trafik kontrolündeki yanlış yönlendirmeler, insan kaynaklı uçak kazalarına sebep olabilmektedir. Bir diğeri ise çevresel faktörlerdir. Yani burada uçağın şiddetli hava şartlarına maruz kalması ya da kuş çarpması gibi etkenler bu sınıfta sayılabilir. Son olarak sabotaj ya da terörizm etkisinden dolayı uçak kazaları meydana gelebiliyor" diye konuştu.

"Pilotaj hataları yaklaşık yüzde 50 ile 70 oranında bir değere sahip"

Dr. Çelik, uçak düştükten sonra enkaz ve çevre şartlarının detaylı bir şekilde incelendiğini söyleyerek, "Biz uçak kazalarına baktığımızda, uçak kazalarını oransal olarak şu şekilde sınıflandırabiliriz. İnsan kaynaklı yani pilotaj hataları yaklaşık yüzde 50 ile 70 oranında bir değere sahiptir. Bu da pilotların bilgi eksikliğinden kaynaklı olabilir ya da yoğun uçuş tempolarından dolayı bir yorgunluk ya da stresi yönetememe gibi durumlardan, pilotaj hatalarından kaynaklı kazalar meydana gelebilir. Diğeri ise mekanik arızalardan kaynaklanan kazalardır. Bu da yüzde 20 ile 30 arasında bir orana sahiptir. Bir diğer şart ise hava şartları bu da yaklaşık yüzde 10 ile 20 arası bir orana sahiptir. Burada da buzlanma, türbülans, yoğun türbülans ya da yıldırım gibi etkiler uçak kazalarına neden olabilir. Tabii ki uçak kazası nadir de olsa olabiliyor. Sonrasında birkaç adımda bir araştırma soruşturma yapılır. Bunlardan tabii herkesin bildiği gibi kara kutu incelenmesi yapılır. Alan incelemesinde uçak düştükten sonra enkazı ve çevre şartları detaylı bir şekilde incelenir. Bu inceleme ve soruşturma sonrasında uzmanlar tarafından yapılan bu analizler raporlanır ve yayınlanır" diye konuştu.

"Uçağın düşüş şekline bağlı"

Uçağın en güvenli kısmının arka bölüm olduğuna dair düşünceler olduğunu ifade eden Çelik, "Tabii son dönemlerde özellikle geçtiğimiz aralık ayının içerisinde 4 gün arayla iki farklı uçak kazası meydana geldi bu kazalardan sonra özellikle sosyal medyada bazı sorular gözümüze çarpıyor. Bu soruların en önemlisi uçağın arka tarafı mı yoksa ön tarafı mı daha güvenli diye. Aslında bunun net bir cevabı yok. Bununla alakalı yapılan deneysel çalışmalar var. Özellikle deneme düşüşlerinde parçalanma şekline göre uçağın hangi kısmının daha güvenli olduğu ve genel bir kanı olarak uçağın arka kısmının daha güvenli olduğu yönünde bir düşünce var. Dediğim gibi bu sadece bu tamamen uçağın düşüş şekline göre değişen bir durumdur" şeklinde konuştu.