Üniversite mezunlarını işsizlik bekliyor

 

 

Türkiye'de Cumartesi ve Pazar günleri yaklaşık 2 milyon 433 bin 219 aday Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na girecek. Pandemi nedeniyle 'kendini test etmek' isteyen adaylar salonlara girmekten kaçınacağından, sınava girenlerin sayısının 2.2 milyona inmesi bekleniyor. Bunun yaklaşık 1 milyonunu bu sene liseden mezun olacaklar teşkil edecek. Geçen yıl YKS'ye 2 milyon 515 bin kişi başvurmuş, 970 bini yeni mezunlar olmak üzere 2 milyon 390 bin kişi ise sınava girmişti. Değiştirilen sınav tarihleri ve salgın tehdidi altında kalabalık sınıflarda sınava girecek olmak dışında, adayların kaygılanmalarına neden olan bir de sistem gerçekliği var: Her yıl giderek artan üniversite mezunu işsizliği…

Türkiye'de her yıl yükseköğretim kurumlarından mezun olanların sayısı artıyor fakat bu artış istihdam verilerine yansımıyor. Mezunların işgücü piyasasına dahil olma oranı her yıl daha da azalıyor.

 

Mezunlar işsiz kalıyor

 

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 2019 verilerine göre, Türkiye'de yükseköğretime katılım son 10 yılda iki kat artarken, üniversite mezunlarının istihdam edilme oranı yüzde 6 azaldı. Dünya Bankası'nın bu ay yayımladığı rapora göre, salgın koşulları nedeniyle Türkiye ekonomisinin yüzde 3.8 daralacağını öngörüyor. Bu daralma aynı kurumun Ocak 2020'de yaptığı tahminlerin 6.8 puan gerisinde bulunuyor. IMF'ye göre Türkiye ekonomisinde beklenen daralma oranı ise yüzde 5... İstihdam olanaklarının da bu doğrultuda azalması bekleniyor. Ancak artan genç nüfusa iş sağlamak için ekonominin büyümeye ihtiyacı var. Türkiye'de bunun için gerçekleşmesi gereken minimum yıllık büyüme ise yüzde 5! Uzmanlara göre ekonomi yılda yüzde 5'ten fazla büyüyecek ki, gençler iş bulabilsin!

 

Üç mezundan birine iş yok

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart 2020 verileri, yükseköğretim mezunlarının sadece yüzde 66.7'sinin istihdam edildiğini gösteriyor. Bu, üç mezundan birinin çalışmadığı anlamına geliyor. TÜİK 2019 verilerine işsiz üniversite mezunu sayısı bir milyon 260 bin... Mezunların bir katma değer yaratmıyor olması ise hem maddi, hem de beşeri sermaye kaybına işaret ediyor. İşgücü piyasasının daralmış olması ve akademik/teknolojik beklentilere paralel müfredatlar oluşturamayan birçok üniversitenin varlığı, mezun arzı ve iş gücü talebi arasında nitel ve nicel dengesizlikler yaratıyor. Özellikle işletme, iktisat gibi bölümlerden mezun olanlar iş bulmakta daha fazla zorluk çekiyor. 

 

Taş döşeyen şehir planlamacı

 

TMMOB Şehir Plancıları Odası eski Genel Başkanı Prof. Dr. Tarık Şengül, eğitim ve istihdam arasındaki uyumsuzluğa işaret ederek, "Mahallemde yol kenarına taş döşeyen işçilerle konuşurken, en gencinin bir taşra üniversitesinden yeni mezun olmuş şehir planlamacı bir meslektaşım olduğunu öğrendim. Bu hazin bir tabloya işaret ediyor" diye konuştu. Şengül, alt yapısı olmayan taşra üniversitelerinin sayısının ve bölümlerinin artmasının üniversite mezunu işsizler ordusunda ciddi bir büyümeye neden olduğunu savundu. 
 

209 üniversite ve MYO var

 

1984 yılında Türkiye'de 28 olan üniversite sayısı, 2018 yılında 205'e çıktı. Bunların 129'u devlet, 75'i ise vakıf üniversitesi... Ülkemizde 4 tane de Vakıf Meslek Yüksekokulu bulunuyor. Dolayısıyla toplam rakam 209'a ulaşıyor. Bu kurumlarda 2 milyon 830 bini önlisans (açıköğretim dahil), 4 milyon 420 bini lisans (açık öğretim dahil), 394 bini yüksek lisans, 96 bini doktora olmak üzere yaklaşık 7 milyon 740 bin öğrenci eğitim alıyor. YÖK'e göre açıköğretimdeki öğrenci sayısı Aralık 2019 itibariyle 1 milyon 844 bini önlisansta olmak üzere 3 milyon 880 bin 931... Örgün eğitimde lisans bölümlerinden her yıl 400 bin yeni mezun veriliyor. YENİ MESAJ / DW