'Yap işlet devret' Anayasa'ya çarptı

Anayasa Mahkemesi Suriye sınırındaki mayınların temizlenmesi ile ilgili yasanın yürürlüğünü kısmen durdurdu. Hükümet tarafı ise kararı 'hukuki değil siyasi karar' şeklinde değenlendirdi.

 

Muhalefet partilerinin başvurusunu görüşen Yüksek Mahkeme, mayınların temizlenmesi karşılığında temizleme işlemini yapan şirketin o bölgede tarımsal faaliyetlerde bulunmasının da yürürlüğünün durdurulmasına karar verdi. Bu durumda mayınlı arazilerin temizlenmesi yap-işlet-devret modeli ile yapılamayacak. Anayasa Mahkemesi, TBMM'deki tüm muhalefet partili milletvekillerinin imzasıyla açılan davada, yürürlüğün durdurulması istemini karara bağladı. Anayasa Mahkemesi, kanunun, "amaç ve kapsamını'' düzenleyen 1. maddesinin 1. tümcesinde yer alan "...ve bu suretle elde edilecek arazilerin, tarımsal amaçlı kullanılması...'' ibaresinin yürürlüğünün durdurulması istemini reddetti. Yüksek Mahkeme, "ihale işlemleri'' başlığıyla düzenlenen 2. maddesinin 1. numaralı fıkrasının yürürlüğünün durdurulması isteminin de reddine karar verdi. Bu hüküm mayın temizleme işinin Kamu İhale Kanunu'nun "istisnalar'' başlıklı 3. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen, istisna hükümlere göre Milli Savunma Bakanlığınca yaptırılacağını öngörüyor.

Yürürlüğü durdurulan hükümler Anayasa Mahkemesi, aynı kanunun 2. maddesinin 3 numaralı fıkrasının 1, 2, 4. ve 6. tümcelerinin yürürlüklerinin durdurulmasına karar verdi. Söz konusu tümceler şöyle: "Birinci ve ikinci fıkralar hükümleri çerçevesinde mayın temizleme işinin yaptırılamaması halinde, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın Hazineye ait ya da Maliye Bakanlığınca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanımı mümkün olmayan ve bu taşınmazlarla bütünlük teşkil eden Hazineye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında, kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene ihale edilmek suretiyle yaptırılır." Anayasa Mahkemesi, kanunun 3. maddesinin 1 numaralı fıkrasında yer alan, "...taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullandırılması süresi ise...'' ibaresinin de yürürlüğünü durdurdu. Bu fıkranın tamamı, "Maliye Bakanlığınca yapılacak kullanım karşılığı temizleme ihalesinde mayın temizleme süresi taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yılı, taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullandırılması süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçemeyeceğini'' öngörüyor. Anayasa Mahkemesi, söz konusu hükümlerin iptal istemini ise daha sonra karara bağlayacak.

Hükümet kararı siyasi bulduKararı değerlendiren AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ ise şunları söyledi: "Anayasa Mahkemesi'nin kararı uyulması zorunlu bir karardır. Ancak bize göre bu karar siyasidir. Hukuki olmaktan uzaktır. Yürürlüğü durdurma kararı zaruri hallerde, telafisi mümkün olmayan hallerde verilir. 2-3 sene sonra devreye girmesi söz konusu olabilecek, belki de devreye girmesi hiç mümkün olmayacak bir fıkranın yürürlüğünün durdurulmasının manası nedir, bunu biz anlayamadık. Mahkeme işi esastan görüşme yerine, yürütmeyi durdurma vermiştir. Oysa yürütmeyi durdurmanın yasal koşulları ortada yok. Bu yüzden siyasi karar olduğunu düşünüyoruz.