Yaz tatilinde yaşananlar çocukların okula dönüş sürecini etkiliyor

Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Görevlisi Tuğba Palas, özellikle okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklar için yaz tatilinin hem gelişimsel fırsatlar hem de çeşitli riskler barındırdığını aktararak, bu dönemde yaşananların okula dönüş sürecini de etkilediğini belirtti.

Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Palas, yaz tatilinin, çocukların eğitim döneminin dışında kalan uzun bir zaman dilimini kapsadığını hatırlatarak, bu dönemde çocukların gelişimsel ihtiyaçları, günlük rutinleri, sosyal etkileşimleri ve öğrenme alışkanlıklarında önemli değişimler yaşandığını vurguladı.

Özellikle okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklar için yaz tatilinin hem gelişimsel fırsatlar hem de çeşitli riskler barındırdığını aktaran Palas, bu dönemde yaşananların okula dönüş sürecini de etkilediğini ifade etti.

Palas, yaz tatilinin çocukların gelişimi açısından hem fırsatlar sunduğunu hem de riskler barındırdığını aktararak, ailelerin çocuklara yönelik tutumlarının, bu süreçte belirleyici olduğunun altını çizdi.

Yaz tatilinde çocukların günlük rutinlerinin genellikle değiştiğini vurgulayan Palas, "Rutinler, çocuklar için güvenlik ve düzen anlamına gelir. Bu yapı tamamen değiştiğinde çocuklar kendilerini güvensiz hissedebilir. Bu nedenle yaz döneminde rutinler tamamen ortadan kaldırılmamalı, daha esnek ama tutarlı bir şekilde sürdürülmelidir." değerlendirmesinde bulundu.

Palas, uyku saatlerinin gecikmesi, öğün düzeninin bozulması, ekran süresinin artması ve fiziksel aktivite zamanlarının azalmasının çocuklarda dikkat eksikliği, yorgunluk, sosyal etkileşim kaybı gibi sonuçlar doğurabileceğine dikkati çekti.

Yaz tatili sürecinde çocukların evde daha fazla zaman geçirdiğini ve bunun ekran kullanımında artışa neden olduğunu aktaran Palas, özellikle okul öncesi ve ilkokul döneminde ekran maruziyetinin gelişimsel sorunlara yol açabileceğini kaydetti.

Palas, uzun süreli ve pasif ekran kullanımının çocukların sözel becerilerini, dikkat süresini ve sosyal-duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyebileceğini belirterek, şöyle devam etti:

"3 yaşa kadar mümkün olduğunca sıfır ekran uygulanmalıdır. 3 yaş sonrası günlük 20-30 dakikalık ekran süresi, ebeveyn eşliğinde ve bölünerek kullanılmalıdır. Evde ekransız zaman ve alanlar belirlenmeli. Ekran içerikleri çocuğa uygun olmalı ve birlikte izlenerek üzerine konuşulmalı."

Yaz tatilinin çocuk gelişimi açısından verimli bir döneme dönüşebilmesi için ailelerin çocuklarına sunduğu ortamın belirleyici olduğuna işaret eden Palas, "Günlük basit bir rutin çizelgesi oluşturulmalı. Serbest oyun, açık hava etkinlikleri ve yaratıcı faaliyetler teşvik edilmeli. Günlük kitap okuma alışkanlığı sürdürülmeli. Yaz kursları, müze gezileri, kütüphane kullanımı gibi sosyal ve kültürel etkinlikler değerlendirilmeli." ifadelerini kullandı.

Palas, okula dönüş sürecinin bazı çocuklar için zorlayıcı olabileceğini vurgulayarak, yaz tatili sonrası düzensiz yaşam alışkanlıklarının, uyku sorunları, konsantrasyon güçlükleri ve öğrenme isteksizliği gibi sorunlara neden olabileceğini aktardı.

Okula dönüş sürecini kolaylaştırmak için önerilerde bulunan Palas, "Rutinler kademeli olarak geri getirilmeli. Okulun başlayacağı açık ve güven verici bir dille anlatılmalı. Ekran süresi azaltılıp yerine kitap, oyun gibi etkinlikler koyulmalı. Çocuğa küçük sorumluluklar verilerek okul ortamına bağlılığı artırılmalı. Öğretmen-aile işbirliği güçlendirilmeli." değerlendirmesini yaptı.

Palas, okula geçişte çocukların yaşadığı kaygıların normal olduğunu hatırlatarak, ebeveynlerin bu süreci anlayışla yönetmesi ve öğretmenlerin sosyal etkileşimi önceleyen bir başlangıç planlaması gerektiğini kaydetti.