Yeni Ekonomi Modeli'nde ithalat ihracatı neredeyse ikiye katladı!

RECEP BAHAR / ANALİZ

Türkiye'nin ihracatı artıyor hatta her ay ihracat rekorları da kırıyor. Ocak 2022'de de farklı olmadı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2022 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre; ihracat yüzde 17.3 oranında artışla 17 milyar 593 milyon dolara ulaştı. Aylık bazda Ocak ayında ulaşılan en yüksek rakam bu. Ancak ithalat yüzde 55.2 oranında artışla 28 milyar 32 milyon dolar oldu. İhracat rutin oranda artarken, ithalat adeta patladı. İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıl Ocak ayında yüzde 83 idi... Oysa bu yıl Ocak ayında yüzde 62.8 oldu. Kısaca Türkiye, yüksek doğal gaz, metal ve petrol giderleri nedeniyle dış ticaret fazlası veren ülke konumundan hızla uzaklaşıyor.

Enerjinin faturası ağır oldu

Geçen ay Türkiye yüksek miktarda, yüksek fiyattan doğal gaz satın almak zorunda kaldı. İthalatın patlamasının bir nedeni bu... Dış ticaret verilerini Ankara'da açıklayan Ticaret Bakanı Mehmet Muş da "İthalatımız Ocak'ta yaşanan son yılların en ağır ve beklenmedik kış koşulları ve enerji fiyatlarındaki artışların bir sonucu olarak 28 milyar dolar olmuştur" diyerek, meseleye parmak bastı. Nitekim geçen ay Rusya'dan yapılan ithalat 4 milyar 564 milyon dolara ulaştı. İkinci sırada Türkiye'ye sıvılaştırılmış doğal gaz satan ABD, 3 milyar 109 milyon dolarla yer aldı. Geçen yılın ithalat lideri Çin, 3 milyar 94 milyon dolarla üçüncü sıraya geriledi. Petrol fiyatları da yüksek seyredince, enerji faturası ihracattan gelen dövizi yutar oldu. Ancak enerji verileri hariç tutulduğunda İhracatın ithalatı karşılama oranı da 5.6 puan azalarak yüzde 88.3 olarak gerçekleşti. Demek ki, ithalatı sadece enerji değil, diğer başlıklar da şişirmiş!

İhracatta Almanya önde

Ocak ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya yüzde 11.4 artışla 1 milyar 616 milyon dolar, ABD yüzde 32.6 artışla 1 milyar 233 milyon dolar ve İtalya yüzde 18.8 artışla 1 milyar 27 milyon dolar oldu. Ocak ayında en fazla ihracat yapılan ülke grupları sırasıyla Avrupa Birliği yüzde 13.7 artışla 7 milyar 325 milyon dolar, Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri yüzde 7.4 artışla 2 milyar 995 milyon dolar oldu. Ocak ayında en fazla ithalat yapılan ülke grupları
sırasıyla; Asya Ülkeleri yüzde 50 artışla 6 milyar 695 milyon dolara, Avrupa Birliği yüzde 9.9 artışla 6 milyar 316 milyon dolara ulaştı. Geçen ay en çok ithalat 23 milyar 519 milyon dolarla 'ham madde' kategorisinde yapıldı. Tüketim Malları ithalatı ise yüzde 1.7 azalışla 1 milyar 723 milyon dolara geriledi. Döviz kurlarının artmasına rağmen, tüketim ithalatı da pek gerilemedi.


İhracatta otomotiv ilk sırada

Verileri Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile birlikte Ankara'da açıklayan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, "Rakamlarımızın detaylarına baktığımızda tam 23 sektörümüzün ihracatını artırdığını görüyoruz. Ocak ayında 2.2 milyar dolar ihracat gerçekleştiren otomotiv sektörümüz ilk sırada yer alırken, 2.1 milyar dolara ulaşan kimyevi maddeler sektörümüz ikinci ve 1.6 milyar doları aşan çelik sektörümüz ise üçüncü oldu. Sektörel anlamda en dikkat çekici artışlar ise geçtiğimiz yıla göre ihracatını 578 milyon dolar artıran çelik, 495 milyon dolar artıran kimyevi maddeler ve 366 milyon dolar artıran demir ve demirdışı metaller sektörlerimizde yaşandı" dedi. "Enerji arz güvenliğinin sağlanması, bugün her zamankinden daha önemli" diyen Gülle, şöyle konuştu: "Enerji piyasalarındaki dalgalanmalara dünyanın pek çok bölgesinde yaşanan olumsuz hava koşulları ve üretici ülkelerdeki siyasi gerilimler de eklenince küresel piyasada doğalgaz fiyatları son 13 yılın zirvesini gördü. Enerji arz güvenliğinin sağlanması, bugün her zamankinden daha önemli."