ABD Afganistan'da yenilgiyi kabul etti

RECEP BAHAR/HABER ANALİZ

 

Tarih 17 Ekim 2001... Dönemin ABD Başkanı Bush, 11 Eylül saldırılarını bahane edip 'haçlı seferleri' ifadesini kullanarak Afganistan'ı işgal emrini verdi. O gece Amerikan savaş uçakları 1979'dan bu yana savaş yorgunu olan Afgan topraklarına bomba yağdırmaya başladı. Hatta bir Amerikan savaş pilotu o gece için "Hava çok aydınlık. Hedefler harika görünüyor" yorumunu yapmıştı.

Aradan 17 yılı aşkın bir süre geçmesine, ABD'de 4 başkanlık seçimi yaşanmasına rağmen işgal sürgit devam etti.  İşgal boyunca on binlerce masum Afgan Müslüman ölürken, ABD de 5 binden fazla askerini kaybetti. ABD Obama'nın başkanlığı döneminde 18 Aralık 2011'de Irak'tan çekilmişti. Şimdi sıra Afganistan'a geldi.

 

Taliban masada

 

Nitekim Afganistan Yüksek Barış Şurası, Taliban yetkilileri ile ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad arasında yabancı güçlerin Afganistan'dan çekilmesi konusunda uzlaşma sağlandığını açıkladı.

Yüksek Barış Şurası Başkan Yardımcısı Din Muhammed, başkent Kabil'de yaptığı açıklamada, Halilzad'ın Taliban yetkilileriyle ikinci kez görüşerek ülkedeki yabancı güçlerin çekilmesi konusunda uzlaşma sağladığını söyledi.

Yüksek Barış Şurasının, ABD ile Taliban arasındaki görüşmelerin dışında olduğunu söyleyen Muhammed, bu nedenle görüşmelerin detaylarından habersiz olduklarını kaydetti. ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, geçen haftalarda da Taliban temsilcileriyle Katar'da bir araya gelmişti.

 

Nihayet barış akıllara geldi

 

Öte yandan Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Taliban ile barış görüşmelerinin başlaması için kurulacak uzlaşı komisyonunun üyelerini belirlemek amacıyla parti liderleri ve siyasilerle görüşmeye başladı.

Gani, Cemiyet-i İslami Afganistan Partisi lideri Selahuddin Rabbani, Hizb-i İslami Partisi lideri Gülbeddin Hikmetyar ve Vahdet-i İslami Mardum Afganistan Partisi lideri Muhammed Muhakkik ve siyasilerden İsmail Han, Ata Muhammed Nur ve Abdul Rasul Sayyaf ile bir araya geldi.

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Harun Çahansuri, Cumhurbaşkanı Gani'nin, müzakerelerde görev alacak uzlaşma komisyonunun kurulması için liderler, siyasiler ve Taliban ile görüştüğünü belirtti. Barışın ulusal bir konu olduğunu belirten Çahansuri, bu nedenle barış konusunda her kesimin görüşüne başvurulacağını söyledi.

 

Taliban'ın şartları var

 

ABD ile Taliban arasında varılan uzlaşma gereği barış görüşmelerinin birinci etabı çok yakında başlayacak. Taliban'ın ise bazı şartları var: Yabancı güçlerin çekilmesi, örgütün tutuklu üyelerinin serbest bırakılması ve örgütün kara listeden silinmesi. Yüksek Barış Şurası Başkan Yardımcısı Din Muhammed, yakın zamanda tutuklu bazı örgüt üyelerinin serbest bırakılmasının beklendiğini ifade etti.

 

Moskova da devrede

 

Afganistan müzakerelerinde Rusya da aktif rol oynuyor. Nitekim Rusya, 9 Kasım'da Afganistan'da tarafları 2. Afganistan müzakereleri kapsamında Moskova'da bir araya getirmişti.

Toplantıya katılan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bu müzakerelerin Afganistan topraklarında ulusal uzlaşma sürecini ve barışın yeniden tesisini ilerletmek için kapsayıcı ve ortak diyalog kurma yolları aramayı amaçladığını söylemişti. 
 

Rusya'nın ev sahipliğindeki Afganistan müzakerelerine Afganistan İslam Cumhuriyeti Yüksek Barış Konseyi Başkan Yardımcısı Din Mohammad Aziz, Taliban temislicisi Şer Mohammad Abbas Stanakzai, Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Mukhtar Tleuberdi, Çin Dışişleri Bakanlığının Afganistan Özel Temsilcisi Deng Şicun, İran Dışişleri Bakanlığı Batı Asya ülkelerinden sorumlu Genel Müdürü Rasul Eslami, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov da katılmıştı. Müzakere toplantısına masada yeri ayrılmasına rağmen ABD tarafından bir temsilci katılmamıştı.