ABD ile yeni krizler kapıda
03.11.2018 00:00:00
Amerikan dolarına olan bağımlılığımız, ABD ile ilişkilerimizin her aşamasını büyük bir riske dönüştürüyor. Malum, Türkiye olarak, borç aldığımız doların karşılığı paramızı basıyoruz. Prof. Dr. Haydar Baş'ın meşhur ifadesiyle, üretimde, tüketimde, tasarufta kullandığımız TL, doların tercümesi…
Üzerinde TL yazsa da, buna yerli para desek de, gerçekte bu para yerli ve milli değil…
Bu sebeple üretim arttıkça, tüketim arttıkça, dış ticaret hacmi, ihracat, ithalat arttıkça borcumuz artıyor, daha fazla cari açık ve bütçe açığı veriyoruz.
Sizce de bu irdelenmesi gereken bir konu değil mi? Normal şartlar altında ürettikçe, mal sattıkça kazanç artması lazım, üretim, ticaret bunun için yapılır.
Ürettikçe borç artıyorsa bu nasıl üretimdir, mal sattıkça borç artıyorsa bu nasıl ticarettir? İşte Prof. Dr. Baş'ın "paramız doların tercümesidir" tespiti bu yanlış üretim ve ticaretin temel nedenini önümüze koyuyor.
Bu girişten sonra dilerseniz, ABD ile olan ilişkilerimizde, ekonomimizi tehdit eden riskler nelerdir ifade etmeye çalışalım.
En yakın risk, İran'a yaptırımlar konusu… Zira 5 Kasım'da yani iki gün sonra ABD İran'a yönelik yeni yaptırımları devreye koyacak. Sadece İran'a değil, İran'la çalışan her ülkeye ve şirkete…
Yaptırım kapsamında bulunan en önemli unsurlar, İran'ın para, altın, ham petrol ve petrol ürünleri ticareti… Ve bu unsurlar Türkiye'yi çok yakından ilgilendiriyor.
Çünkü Türkiye örneğin petrol ihtiyacının yarıya yakınını İran'dan temin ediyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heather Nauert, yaptırımlarla alakalı olarak "Asıl hedefimiz İran'ın petrol ihracatını tamamen kesmek" dedi. Ankara'dan yapılan açıklamada da, İran ile ticaretin devam edeceği belirtilmiş ama herhangi bir detay verilmemişti.
Bu konuda ABD ile bir gerilim yaşanacağı açıkça görülebiliyor. Bu tür gerilimin ne sonuçlar doğuracağını Hakan Atilla davasında ve de yaşanan dolar krizinde gördük.
ABD'nin dediğini yapıp, yaptırımlara bağlı kalırsak, bu sefer de karşımıza petrol talebimizin karşılanması krizi çıkacak. Çünkü İran'dan ithal ettiğimiz miktarda ve fiyatta ham petrol bulma imkanı yok. Dolar krizi bir maliyet unsuru ama pahalı petrol de bir maliyet unsuru…
Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık…
İkinci bir gerilim konusu, Münbiç ve Fırat'ın doğusu meselesi… Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın açıklamalarına göre, Münbiç ve Fırat'ın doğusuna operasyon konusunda kararlı…
Erdoğan, "Fırat'ın doğusundaki terör yapılanmasını da çökerteceğiz. Bu konuyla ilgili hazırlıklarımızı, planlarımızı, programlarımızı tamamladık. Yakında daha kapsamlı ve etkili operasyonlarla terör örgütünün tepesine bineceğiz" diye konuşmuştu.
Milli Savunma Bakanı Hukusi Akar da, Türkiye'nin hedefini PYD-YPG'nin sınır bölgesinden temizlenmesi olarak koruduğuna işaret ederek, Menbiç'in doğusu için de harekete geçmeye hazır olduklarını vurgulamıştı.
Fırat'ın doğusuna operasyonun an meselesi olduğu ifade ediliyor. Türkiye kararlılığını, geçtiğimiz günlerde Fırat'ın doğusunda bulunan Zor Mağar bölgesindeki terör örgütü YPG'ye ait mevzilere top atışı yaparak göstermişti.
Bu gelişmelerden sonra ABD'den üst üste tehditler yağmaya başladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino, Suriye'nin kuzeyine herhangi bir tarafın saldırıda bulunmasının bölgede Amerikalı askerlerin de olabilme ihtimalinden dolayı kendilerine endişe verdiğini belirtti ve "Güvenlik endişesine ilişkin ABD ile Türkiye arasında koordinasyon ve istişare yapılması daha iyi bir yaklaşımdır" dedi.
IŞİD'le savaşan ABD öncülüğündeki koalisyonun sözcüsü Albay Sean Ryan, "DSG, Türkiye'nin sınırötesi saldırılarına tepki olarak IŞİD'e karşı saldırı eylemlerini askıya aldı" uyarısında bulundu ve Türkiye'ye askeri çabalarını ABD ile 'uyumlu hale getirmesi' çağrısında bulundu. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) sözcüsü Sean Robertson, küstahça bir üslup kullanarak Türkiye'ye akıl vermeye çalıştı ve "Sahadaki tüm silahlı aktörlere, ölümcül ve ortak tehdit olmayı sürdüren IŞİD'e odaklanmayı sürdürmeye çağırıyoruz" dedi.
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Suriye'nin Kuzeydoğusunda YPG ağırlıklı Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile koordinasyon halinde olduklarını söyleyerek Türkiye'ye mesaj verdi.
Bu açıklamalardan açıkça görüyoruz ki, Türkiye'nin terör örgütü dediği YPG'yi, diğer ismiyle SDG'yi, sözde müttefikimiz ABD, ortak ve müttefik olarak görüyor.
Ve şu da bir gerçek ki, ABD ve SDG, Suriye savaşının başladığı 2011'den bu yana asla IŞİD'le gerçek bir mücadele orataya koymadı. IŞİD, bu süreçte Suriye topraklarının YPG'ye geçmesine ve de ABD'nin bu bölgeye yerleşip üs kurmasına bahane oldu.
Gördüğünüz gibi, şimdi aynı bahanelere sarılmaya devam ediyorlar. Ne Türkiye YPG terör örgütü ile mücadeleden vazgeçecek, ne de ABD bu terör örgütünü ortak olarak görmekten… Alın size bir kriz daha…
Daha sırada birçok ABD ile kriz konusu var; örneğin S-400 konusu, örneğin Türk Akımı konusu, örneğin Rusya ile ilişkiler, örneğin Astana ve Soçi süreçleri vs…
Peki, bu noktalardaki tavırlarımız yanlış mı? Elbette ki hayır, sonuna kadar haklıyız. O zaman düzeltmemiz gereken buralar değil, ABD'ye olan bağımlılığımız…
Bugün Milli Ekonomi Modeli'ni uygulayan başta Rusya olmak üzere BRICS devletlerine yönelik ABD yaptırımları nasıl hiçbir olumsuz etki oluşturamıyorsa, eğer inadı bırakıp da uygularsak, Milli Ekonomi Modeli'ni hayata geçiren bir Türkiye'ye de asla olumsuz bir etki oluşturmayacaktır.
Yoksa ABD ile yaşanan her gerilim maalesef bir kriz sebebi olacaktır, ekonomimiz kalıcı bir istikrara kavuşmayacaktır.
Murat Çabas / diğer yazıları
- Vatandaşın refahı için maaşa zam yapmamak! / 24.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
- Bugün ulusal egemenliği kazandığımız gün / 23.04.2024
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
