ABD'de polise dokunmak ne mümkün!

 

ABD'de 25 Mayıs'ta Minnesota eyaletinde siyahi Amerikalı George Floyd'un beyaz polis memuru Derek Chauvin tarafından boğularak öldürülmesinin beraberinde getirdiği 'polis şiddeti' ülkede yoğun olarak tartışılmaya devam ediyor. Olayın artan kamuoyu baskısı, protestolar ve çatışmaların ardından görevden Chauvin'e 'ikinci derece cinayet' suçlaması yönetildi. Bu tarz cinayetlerde kasıt var ancak önceden planlama bulunmuyor. Ülkede kasten ve planlayarak adam öldürmeye 'birinci dereceden cinayet suçlaması' yönetiliyor. Olay yerindeki diğer üç polise de, 'suça yardım ve yataklık' suçlaması yöneltildi. Dört polis memurunun hepsi ayrı ayrı 40'ar yıl hapis cezasına çarptırılabilecek. Eylemciler, Floyd'un ölümünün yasaların, görev başındayken adam öldüren polis memurlarını ele alışında radikal bir değişikliği beraberinde getirmesini umuyor. Çünkü bu vaka tam anlamıyla bir istisna… Ama ABD yasaları, polis memurlarını hem ceza hukuku, hem de medeni hukuk anlamında koruma altına almış bulunuyor. 

 

Ceza soruşturmaları nadir

 

Nitekim Mapping Police Violence (Polis Şiddetini Haritalama Projesi), ABD'de 2013-2019 arasında polislerin işlediği 7 bin 666 cinayeti, bir bakıma bu tür cinayetlerin tahminen yüzde 92'sini belgeledi. Bunların sadece yüzde 1.3'ünde polislere suçlama getirildi ve sadece 25 vakada polisler hüküm giydi. Washington'daki Cato Enstitüsü'nün Ceza Hukuku Başkan Yardımcısı Clark Neily, savcıların Floyd vakasında olduğu gibi polis memurlarına yönelik suçlama getirmesinin 'çok çok nadir' görülen bir durum olduğunu söyledi.

Neily; hem savcıların, hem de polis memurlarının kolluk kuvvetleri üyeleri olduğunu ve birlikte çalışmaları gerektiğini belirterek, "Savcılar, kanıt bulmaları ve davalarda ifade vermeleri için polislere dayanıyor. Bu yakın ilişki de 'ceza davalarının ideal bir hesap sorma mekanizması olmaması' anlamına geliyor" şeklinde konuştu. Kısaca ABD'de polis ile yargı arasında tam bir mesleki dayanışma yaşanıyor!

Buna ek olarak, sıradan bir polis memurunun ölümcül güç kullanması işinin bir parçası ve birçok halde, örneğin nefsi müdafaa ya da kendisinin ya da bir başkasının ağır yaralanmasını ve ölümünü önlemek de yasal. Polis kurbanları ve yakınlarının elinde bu nedenle asliye hukuk mahkemelerinde polis memurlarına tazminat davası açma seçeneği kalıyor. Ancak Neily, 'nitelikli dokunulmazlık' adı verilen prensip nedeniyle, 'mahkeme kapılarının bu tür davalara da sık sık kapandığını' söylüyor ve emsal davaların kamu görevlilerine tazminat davası açmayı neredeyse imkânsız hale getirdiğini vurguluyor. Neily, nitelikli dokunulmazlığın Floyd ailesinin adalet arayışını zorlaştırabileceğini belirtti. 

 

Gözaltı sıradan bir olay

 

ABD'de her üç saniyede bir kişi gözaltına alınıyor ve FBI'ın tahminlerine göre 2018'de ülke genelinde 10.3 milyon gözaltı yapıldı. Bu veri, ülkede iki yıl önce her 32 kişiden birinin gözaltına alındığı anlamına geliyor. BBC