ABD’nin Gavi Kararı Küresel Sağlıkta Kriz Yaratabilir

Dünya, çocukları ölümcül hastalıklardan korumak için yıllardır aşıya güveniyor. Ancak bu güvenin en büyük destekçilerinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri, geçtiğimiz günlerde Gavi'ye sağladığı finansal desteği durdurduğunu açıkladı. Bu karar, sadece bir bütçe meselesi değil; milyonlarca çocuğun hayatını doğrudan etkileyebilecek küresel bir sağlık krizinin habercisi olabilir.

Bir Kararla Sarsılan Güvence

Gavi, 2000 yılından bu yana 1 milyardan fazla çocuğun aşılanmasına katkı sağlayan küresel bir ittifak. Özellikle düşük gelirli ülkelerde çocuk felci, kızamık, difteri gibi hastalıkların önlenmesinde kritik rol oynayan bu yapı, şimdi en büyük bağışçılarından birini kaybetti. ABD'nin bu ani kararı, Gavi'nin önümüzdeki beş yıl için hedeflediği 9 milyar dolarlık fonun önemli bir kısmını riske atıyor.

Aşı Erişimi Tehlikede

Gavi'nin desteğiyle yürütülen aşılama programları, sadece hastalıkları önlemekle kalmıyor; aynı zamanda çocukların okula devam etmesini, ailelerin ekonomik yükünü azaltmasını ve sağlık sistemlerinin üzerindeki baskının hafiflemesini sağlıyor. ABD'nin çekilmesiyle birlikte, özellikle Afrika ve Güney Asya'daki birçok ülkede aşı kampanyalarının sekteye uğraması bekleniyor.

Siyasi Bir Mesaj mı, Bilimsel Bir Geri Adım mı?

Kararın gerekçesi olarak "aşı güvenliğiyle ilgili endişeler" öne sürülse de, bu iddialar bilimsel çevrelerce desteklenmiyor. Aksine, Gavi'nin desteklediği aşıların milyonlarca hayat kurtardığı ve ciddi yan etki oranlarının son derece düşük olduğu uzun süredir biliniyor. Bu nedenle karar, bilimsel değil, siyasi bir mesaj olarak yorumlanıyor.

Küresel Tepki ve Dayanışma

ABD'nin kararına karşılık, diğer bağışçılar harekete geçti. Avrupa Birliği, Birleşik Krallık ve bazı özel vakıflar, Gavi'ye olan desteklerini artıracaklarını açıkladı. Ancak bu dayanışma, oluşan finansal boşluğu tamamen kapatmaya yetmeyebilir. Çünkü mesele sadece para değil; küresel sağlıkta güvenin ve iş birliğinin zedelenmesi.

Çocuklar Siyasetin Gölgesinde Kalmamalı

Aşı, bir çocuğun hayata tutunma hakkıdır. Bu hakkın siyasi tartışmalara kurban edilmesi, sadece bugünü değil, geleceği de tehdit eder. Gavi gibi yapılar, insanlığın ortak vicdanının ürünüdür. Onlara verilen destek, sadece finansal değil; aynı zamanda etik bir duruştur.
Dünya, pandemilerle, savaşlarla ve iklim krizleriyle sarsılırken, en temel sağlık hizmetlerine erişim daha da hayati hale geliyor. Aşılar, bu erişimin en somut ve etkili yollarından biri. Ve her doz aşı, sadece bir hastalığı değil, bir hayatı önler.