Açılım, yeni anayasa derken, firmalarımızı kaybediyoruz

Türkiye'de iktidar ve ortakları İmralı'nın şekillendirdiği yeni açılım süreci ve yeni anayasa tartışmalarıyla meşgulken, ana muhalefet de soruşturmalar, operasyonlar ve davalarla meşgul. Peki, milletin gerçek sorunlarıyla kim ilgileniyor?

Teröristbaşı ve teröristlerin talepleri karşılanırken, bunun için Meclis bünyesinde komisyon dahi kurulurken; patır patır dökülen şirketlerle, açlık sınırı altında maaşa talim eden emekliler ve asgari ücretlilerle, zarar ettiği için üretemeyen çiftçilerle, maliyetler altında ezilen esnafla sanayiciyle, tüccarla kim ilgileniyor?

Millet sahipsiz. Milletin sorunlarının çözülememesinin nedeni mevcut anayasa değil, Türk Milleti tanımı değil, laiklik değil, cumhurbaşkanı yardımcısının Kürt ya da Alevi olmaması değil, bilakis ülkemizi yöneten siyasilerin iş bilmemesidir, çözümsüzlüğüdür. Bugün iktidarıyla muhalefetiyle gündemde tutulan konular ise, bu gerçek gündemin üstünün örtülmesi için cambaza bak oyunlarıdır.

Bugünkü yazımızda ülkemizin gerçek gündemi olan ekonomik sorunlara "istihdam ve üretim kaynağı şirketlerimizdeki iflaslar" penceresinden bakalım.

Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden biri olan tekstil ve hazır giyim, bu yılın ilk yarısında büyük bir darbe aldı. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği'nin (İTHİB) açıklamasına göre, yılın 6 ayında yaklaşık 300 şirket konkordato ilan etti. Bu durum sadece iflas eden firmalarla sınırlı değil; tedarik zincirinde yer alan yüzlerce işletmenin de aynı tehlikeyle karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.

Konkordato ilan eden bir firma sadece kendi ayakta kalma mücadelesi vermiyor; ona bağlı onlarca tedarikçi, yan sanayi ve hizmet sağlayıcı da alacaklarını tahsil edemediği için mali sıkıntıya giriyor. 

Ana firma kurtarılmaya çalışılırken, onunla çalışan tüm küçük firmalar da batıyor. Bu zincirleme kriz, sektördeki istihdamı ve üretimi doğrudan tehdit ediyor.

Mevcut yasal sistemde konkordato süreçleri genellikle banka ve kamu borçlarını kapsıyor. Ancak asıl darbe, piyasada alacaklı olan tedarikçilere ve küçük işletmelere vuruluyor. Bankalar alacaklarını güvenceye almış durumda ama ona mal veya hizmet satan firmalar ne yazık ki korumasız bırakılıyor.

Sadece 6 ayda 300 firma konkordato ilan ederken, bu gelişme on binlerce çalışanın ve tedarikçinin geleceğini belirsizliğe sürüklüyor. 

İTHİB'in uyarısına göre, yapısal önlemler alınmazsa konkordato sadece bir çıkış yolu değil, toplu çöküşün habercisi olabilir.

Konkordato, borçlarını ödeyemeyecek durumda olan ve finansal dengesi bozulmuş olan firmaların borçlarını yeniden yapılandırması ve böylece toparlanma imkanına sahip olmaları için ilan edilir. Firma alacaklıları ile borçlarını tekrar yapılandırır. Diğer bir ifadeyle, konkordato, iflastan önceki son çıkıştır. Burada da firma toparlayamazsa, iflas ve kepenk kapatma kaçınılmazdır.

Konkordatolar sadece tekstil sektöründe yaşanmıyor şüphesiz. Örneğin, son olarak, 1982 yılında kurulan ve plastik sektörünün köklü firmalarından biri olan Aksoy Plastik, ekonomik darboğaz nedeniyle konkordato başvurusunda bulundu. Şirketin konkordato talebi üzerine, mahkeme tarafından geçici mühlet kararı verildi.

Türkiye'de 2024 yılında konkordato ilan eden firma sayısı 3 bin 497'ye çıktı. 2025'in sadece ilk beş ayında bu rakam 2 bin 235 olarak kaydedildi.

Bursa'da konkordato başvurularında 2025'in ilk 5 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 106 artış yaşandı. Başvuruların büyük bölümünü bireyler oluştururken, tekstil, mobilya ve metal ürün imalatı gibi sektörler onu izledi.

Konkordato Takip Platformu verilerine göre, konkordato talebinde bulunan iller arasında ilk sırayı İstanbul (1.118 vaka) alıyor. Onu Ankara (529) ve Kocaeli (206) izliyor. Balıkesir, Denizli ve İzmir gibi şehirlerde de dikkat çekici artışlar söz konusu. 

Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, 2024 yılı içinde çok sayıda büyük tekstil firmasının ya konkordato ilan ettiğini ya da üretimini durdurduğunu aktardı. 

Öztürk, "Artık sadece sayılar değil, somut çöküşlerle karşı karşıyayız. Organize sanayi bölgelerinde üretim kapasitesi ciddi şekilde düştü" dedi. 

Öztürk, hükümetin düşük kur ısrarı ve yüksek faiz politikasının sanayiyi çıkmaza soktuğunu ifade etti. "Döviz baskısı sürerken, ithalata dayalı üretim yapan sanayi iflasın eşiğine geldi. Finansmana erişim yok, enerji maliyetleri yüksek. Bu plansızlık sanayi omurgasını çökertiyor" diye konuştu.

Vatandaşların eriyen maaşlar sebebiyle alım gücünün düşük olması iç pazarı daraltırken, döviz kurlarının yatay seyretmesi de ihracatçıları zor durumda bırakıyor.

Yüksek faiz ve diğer maliyetlerdeki yükseklik sebebiyle zor şartlarda üretim yapan firmalar, hem içerde hem de dışarıda pazar sorunu yaşadıkları için faaliyetlerini sürdüremiyor ve önce konkordato, sonra da iflas açıklıyorlar.

Bu durum, hem ithalatın daha da artmasına neden olurken, diğer taraftan gerçek işsizliğin de tırmanmasına neden oluyor.

Sonuç olarak; Türkiye'nin gerçek gündemini dile getiren ve başta ekonomik sorunlar olmak üzere çözümler üreten Bağımsız Türkiye Partisi'ne (BTP) ve BTP'nin ekonomi programı olan Milli Ekonomi Modeli'ne millet olarak artık fırsat vermemiz gerektiğini hatırlatayım. Eğer gerçek çözüm arıyorsak, bugüne kadar umutsuz bir şekilde peşinde koştuklarımızda değil, çözümleri ve milli duruşuyla millet için çalışan BTP'ye ve lideri Hüseyin Baş'a "evet" demeliyiz.