Akaryakıta zam üstüne zam
Vatandaşların enflasyonla mücadele kapsamında akaryakıt fiyatlarında indirim beklentisi varken, motorin ve benzine bugün ve yarın için peş peşe zamların yapılması şaşkınlık oluşturdu. Yeni zamlarla birlikte İstanbul’da motorinin litresi 25.55 liraya, benzinin litresi ise 20.60 liraya yükselmiş olacak. Dünyada yaşanan her olumsuzluğun akaryakıt fiyatlarına direkt olarak yansıması, enflasyonla mücadeleyi başarısız kılıyor
05.10.2022 16:32:00
MURAT ÇABAS / ANALİZ HABER
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, Eylül ayına ilişkin yıllık enflasyon oranı yüzde 83.45'e yükselirken, hükümet yetkilileri enflasyonla mücadeleden ve bu kapsamda enflasyon oranının düşeceğinden bahsetmeye devam ediyorlar. Şüphesiz enflasyonu artıran en büyük etkenlerden birisi akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar. Çünkü motorin demek üretim, nakliye ve enerji demek dolayısıyla motorine zam maliyet artışı demek. Maliyet artışlarını engelleyebilecek politikalar belirlemeden enflasyonla mücadelede bir başarı hikayesi oluşturmak asla mümkün gözükmüyor.
Akaryakıta her gün zam
Küresel olumsuz gelişmeler ve döviz kurlarındaki rekor artışlar, ekonomisi en kırılgan beşli içinde yer alan ülkemizde motorin ve benzine üst üste zamlar gelmesine neden oldu. Sektör kaynaklarının aktardığı bilgiye göre bu geceden itibaren motorinin litresine 1 lira 38 kuruş, benzine ise 74 kuruş zam gelecek. Bugün de litre fiyatı, motorinde 1 lira 10 kuruş, benzinde 62 kuruş artmıştı. Peş peşe gelen bu zamlardan sonra benzinin litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul'da 20.60 TL'ye, Ankara'da 20.73 TL'ye, İzmir'de 20.72 TL'ye yükselecek. Motorinin litre fiyatı ise yaklaşık olarak İstanbul'da 25.55 TL'ye, Ankara'da 25.66 TL'ye, İzmir'de 25.69 TL'ye yükselecek. Motorin tarımda, sanayide ve nakliyede en önemli temel girdi maddelerinden olduğu için üretim maliyetlerinde artışa ve doğal olarak nihai ürün ve hizmet fiyatlarına zam anlamına geliyor.
Arz kesintisi ve kur artışı etkili oldu
Akaryakıt fiyatlarına yapılan zamların gerekçesi olarak küresel olumsuz gelişmeler ve döviz kurlarındaki artış gösterildi. Bugün gerçekleşecek olan OPEC+ (OPEC ülkeleri ve Rusya) grubunun toplantısı öncesi kimi kaynaklara göre 1 milyon varillik, bazılarına göre ise 2 milyon varillik üretim kesintisinin olabileceği beklentisi küresel petrol fiyatlarının artmasına neden oldu. Eylül ayının son haftasında 80 dolar seviyesine kadar düşen brent petrolün fiyatı bu beklentiler karşısında yeniden 90 doların üstüne çıktı ve bugün 91.70 dolar seviyesinde işlem gördü. OPEC+ grubunun kesintiyi devreye koyması neticesinde brent petrolün fiyatının 100 doları aşabileceği öngörüldü. Brent tipi ham petrol, Şubat ayında Rusya-Ukrayna savaşının ardından varil başına 125 doların üzerine çıkmış, sonrasında fiyatlardaki düşüşle 80 dolar bandına inmişti. Ülkemizde 2022 yılının başında 13.35 TL olan dolar kuru bugün 18.58'e kadar tırmanırken petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen akaryakıt fiyatlarının yüksek seviyelerde kalması, kur artışı kaynaklı olmuştu. Bu nedenle petrol fiyatlarındaki artış akaryakıt fiyatlarının daha da zamlanmasına neden olacak.
Petrolde yerli üretim şart
Ticaret Bakanlığı Eylül ayı verilerine göre, ülkemizin petrol ve doğalgazı da içeren enerji ithalatı geçen yıla göre yüzde 115 artışla tarihi rekor olan 9.56 milyar dolara yükseldi. Ocak-Eylül döneminde enerji ithalatı yüzde 135 artışla 73 bin 85 milyar dolar olurken, 12 aylık birikimli enerji ithalatı da yüzde 139 artışla 93 milyar dolara çıktı. Ülkemiz, birçok belgeye göre petrol denizi üzerinde yüzerken, milyarlarca dolar ham petrol ithalatına para ödemeye devam ediyoruz. 1990 yılı Ekim ayında yayınlanan Amerikan ve Sovyet uzay raporlarına göre, Türkiye, "petrol denizi üzerinde olan bir ülke" olarak belirtilmiştir. TPAO Genel Müdürlüğü görevinde bulunan ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı da yapan Dr. İhsan Topaloğlu, 9 Aralık 2004 tarihinde yaptığı açıklamada "Türkiye bir petrol denizinin üstünde" demiştir. Türkiye'de 20 yıl Shell Petrol Şirketi'nin Genel Müdürlüğü'nü yapan Anthony Hages, "Petrol ile ilgilenen ABD şirketleri bilirler ki, Türkiye petrol okyanusu üzerinde oturmaktadır" demiştir. Amerikan Uzay Araştırma Merkezi (NASA) raporunda, "Türkiye petrol denizi üzerinde yüzen ülke" olarak belirtilmiş ve Karadeniz, Van Gölü çevresi, Tuz Gölü ve çevresi, Güneydoğu Anadolu, Adıyaman, Gaziantep, Adana, Siirt ve Hakkâri yörelerinde bulunan zengin petrol yataklarına dikkat çekilmiştir. 1989 ile 1990 yılları arasında Rusya Başbakan Yardımcısı olan Lev Voronin, "Uzay çalışmaları, uzaydan çekilen yeraltı haritaları, Türkiye'nin petrol zengini olduğunu ortaya koydu" demiştir. Yapılması gereken, Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'nde ifade edildiği gibi, bu petrol kaynaklarının devlet-millet ortaklığıyla işletilmesidir. Böyle yaparsak, küresel olumsuzluklar ve de döviz kurları akaryakıt fiyatlarına asla zarar veremez, enflasyonla mücadelede de önemli bir adım atmış oluruz.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, Eylül ayına ilişkin yıllık enflasyon oranı yüzde 83.45'e yükselirken, hükümet yetkilileri enflasyonla mücadeleden ve bu kapsamda enflasyon oranının düşeceğinden bahsetmeye devam ediyorlar. Şüphesiz enflasyonu artıran en büyük etkenlerden birisi akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar. Çünkü motorin demek üretim, nakliye ve enerji demek dolayısıyla motorine zam maliyet artışı demek. Maliyet artışlarını engelleyebilecek politikalar belirlemeden enflasyonla mücadelede bir başarı hikayesi oluşturmak asla mümkün gözükmüyor.
Akaryakıta her gün zam
Küresel olumsuz gelişmeler ve döviz kurlarındaki rekor artışlar, ekonomisi en kırılgan beşli içinde yer alan ülkemizde motorin ve benzine üst üste zamlar gelmesine neden oldu. Sektör kaynaklarının aktardığı bilgiye göre bu geceden itibaren motorinin litresine 1 lira 38 kuruş, benzine ise 74 kuruş zam gelecek. Bugün de litre fiyatı, motorinde 1 lira 10 kuruş, benzinde 62 kuruş artmıştı. Peş peşe gelen bu zamlardan sonra benzinin litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul'da 20.60 TL'ye, Ankara'da 20.73 TL'ye, İzmir'de 20.72 TL'ye yükselecek. Motorinin litre fiyatı ise yaklaşık olarak İstanbul'da 25.55 TL'ye, Ankara'da 25.66 TL'ye, İzmir'de 25.69 TL'ye yükselecek. Motorin tarımda, sanayide ve nakliyede en önemli temel girdi maddelerinden olduğu için üretim maliyetlerinde artışa ve doğal olarak nihai ürün ve hizmet fiyatlarına zam anlamına geliyor.
Arz kesintisi ve kur artışı etkili oldu
Akaryakıt fiyatlarına yapılan zamların gerekçesi olarak küresel olumsuz gelişmeler ve döviz kurlarındaki artış gösterildi. Bugün gerçekleşecek olan OPEC+ (OPEC ülkeleri ve Rusya) grubunun toplantısı öncesi kimi kaynaklara göre 1 milyon varillik, bazılarına göre ise 2 milyon varillik üretim kesintisinin olabileceği beklentisi küresel petrol fiyatlarının artmasına neden oldu. Eylül ayının son haftasında 80 dolar seviyesine kadar düşen brent petrolün fiyatı bu beklentiler karşısında yeniden 90 doların üstüne çıktı ve bugün 91.70 dolar seviyesinde işlem gördü. OPEC+ grubunun kesintiyi devreye koyması neticesinde brent petrolün fiyatının 100 doları aşabileceği öngörüldü. Brent tipi ham petrol, Şubat ayında Rusya-Ukrayna savaşının ardından varil başına 125 doların üzerine çıkmış, sonrasında fiyatlardaki düşüşle 80 dolar bandına inmişti. Ülkemizde 2022 yılının başında 13.35 TL olan dolar kuru bugün 18.58'e kadar tırmanırken petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen akaryakıt fiyatlarının yüksek seviyelerde kalması, kur artışı kaynaklı olmuştu. Bu nedenle petrol fiyatlarındaki artış akaryakıt fiyatlarının daha da zamlanmasına neden olacak.
Petrolde yerli üretim şart
Ticaret Bakanlığı Eylül ayı verilerine göre, ülkemizin petrol ve doğalgazı da içeren enerji ithalatı geçen yıla göre yüzde 115 artışla tarihi rekor olan 9.56 milyar dolara yükseldi. Ocak-Eylül döneminde enerji ithalatı yüzde 135 artışla 73 bin 85 milyar dolar olurken, 12 aylık birikimli enerji ithalatı da yüzde 139 artışla 93 milyar dolara çıktı. Ülkemiz, birçok belgeye göre petrol denizi üzerinde yüzerken, milyarlarca dolar ham petrol ithalatına para ödemeye devam ediyoruz. 1990 yılı Ekim ayında yayınlanan Amerikan ve Sovyet uzay raporlarına göre, Türkiye, "petrol denizi üzerinde olan bir ülke" olarak belirtilmiştir. TPAO Genel Müdürlüğü görevinde bulunan ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı da yapan Dr. İhsan Topaloğlu, 9 Aralık 2004 tarihinde yaptığı açıklamada "Türkiye bir petrol denizinin üstünde" demiştir. Türkiye'de 20 yıl Shell Petrol Şirketi'nin Genel Müdürlüğü'nü yapan Anthony Hages, "Petrol ile ilgilenen ABD şirketleri bilirler ki, Türkiye petrol okyanusu üzerinde oturmaktadır" demiştir. Amerikan Uzay Araştırma Merkezi (NASA) raporunda, "Türkiye petrol denizi üzerinde yüzen ülke" olarak belirtilmiş ve Karadeniz, Van Gölü çevresi, Tuz Gölü ve çevresi, Güneydoğu Anadolu, Adıyaman, Gaziantep, Adana, Siirt ve Hakkâri yörelerinde bulunan zengin petrol yataklarına dikkat çekilmiştir. 1989 ile 1990 yılları arasında Rusya Başbakan Yardımcısı olan Lev Voronin, "Uzay çalışmaları, uzaydan çekilen yeraltı haritaları, Türkiye'nin petrol zengini olduğunu ortaya koydu" demiştir. Yapılması gereken, Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'nde ifade edildiği gibi, bu petrol kaynaklarının devlet-millet ortaklığıyla işletilmesidir. Böyle yaparsak, küresel olumsuzluklar ve de döviz kurları akaryakıt fiyatlarına asla zarar veremez, enflasyonla mücadelede de önemli bir adım atmış oluruz.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
