Anadolu’nun sade zarafeti: Sıkma Böreği
Türkiye'nin mutfak haritası, her bölgenin kendine özgü lezzetleriyle bezeli bir mozaiktir. Bu mozaikte yer alan "sıkma böreği", özellikle İç Anadolu ve Akdeniz'in bazı kesimlerinde bilinen, mütevazı ama derin anlamlar taşıyan bir hamur işidir
09.11.2025 22:21:00 / Güncelleme: 09.11.2025 22:26:44
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Adını, pişirildikten sonra iç harcıyla sıkıca sarılmasından alır. Sıkma böreği, hem ekonomik hem de doyurucu oluşuyla, Anadolu'nun pratik zekâsını ve paylaşım kültürünü yansıtır.
Kökeni ve kültürel bağlamı
Sıkma böreği, özellikle Mersin, Adana ve çevresinde yaygın olarak bilinir. Ancak İç Anadolu'da da farklı versiyonlarıyla karşımıza çıkar. Genellikle tarla dönüşü, imece günleri ya da çay saatlerinde yapılan bu börek, kadınlar arasında dayanışmanın ve sohbetin eşlikçisi olmuştur. Hamurunun sadeliği, iç harcının mevsime göre değişmesi, bu yemeği hem mevsimsel hem de toplumsal bir ritüele dönüştürür.
Malzemeler ve hazırlık
Hamuru için:
- Un
- Ilık su
- Tuz
- Birkaç damla zeytinyağı (isteğe bağlı)
İç harcı için (en yaygın versiyon):
- Haşlanmış patates
- Soğan
- Pul biber, karabiber
- Tuz
- Zeytinyağı veya tereyağı
Bazı yörelerde lor peyniri, çökelek, ıspanak veya kıyma da kullanılır. Hatta bayat ekmekle yapılan versiyonları bile vardır; bu da sıkma böreğini israf karşıtı bir tarif haline getirir.
Yapılış aşamaları
Hamurun hazırlığı: Un, su ve tuz karıştırılarak yumuşak ama ele yapışmayan bir hamur yoğrulur. Dinlendirildikten sonra küçük bezelere ayrılır.
Yufka açma: Bezeler ince yuvarlak yufkalar şeklinde açılır. Bu yufkalar sacda veya teflon tavada pişirilir. Pişirme sırasında çok kurutmamaya dikkat edilir.
İç harç: Haşlanmış patates rendelenir, kavrulmuş soğan ve baharatlarla harmanlanır.
Sarma: Pişen yufkaların içine harç konur, kenarları içe katlanarak sıkıca sarılır. Bu işlem "sıkma" adını veren aşamadır.
Servis: Genellikle sıcak servis edilir. Yanında ayran veya çayla sunulur.
Modern dokunuşlar
Günümüzde sıkma böreği, vegan iç harçlarla, glutensiz unlarla veya fırınlanmış versiyonlarla yeniden yorumlanıyor. Ancak geleneksel hali hâlâ en çok sevilen versiyondur. Özellikle sokak lezzetleri arasında yer bulması, onun halkla bütünleşmiş bir tarif olduğunu gösterir.
Sıkma böreği neden önemlidir?
- Sadelik: Az malzemeyle çok lezzet.
- Paylaşım: Genellikle bir arada yapılan ve tüketilen bir yemek.
- Sürdürülebilirlik: Bayat ekmek gibi artık malzemelerin değerlendirilmesi.
- Esneklik: Her evin kendi yorumunu katabileceği bir tarif.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
