Ayasofya mantığı

1970'lerin, "askeri kullanarak sol bir devrim yapmayı" amaçlayan Devrim Dergisinin; Hasan Cemal'e göre iki fedai Yazıişleri Müdüründen biri olan Uluç Gürkan halen taşımakta olduğu Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkan Yardımcısı ve Türk Delegasyonu Başkanı sıfatıyla Parlamento'da düzenlediği basın toplantısında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinin Saint Petersburg kentinde gerçekleştirdiği ve "Ayasofya'nın kilise olarak açılmasına'' ilişkin önergeyi işleme almaması ile ilgili olarak geçenlerde bir basın toplantısı yaptı.

Gürkan, AKPM üyelerinden Romen Vadim Tudar öncülüğünde 27 milletvekilinin imzasıyla verilen önergenin işleme alınmaması ile ilgili istemlerinin, 22 milletvekilinin katıldığı bir oylama sonucunda 20 oyla kabul edildiğini bildirdi. İstanbul'un, "Constantinapole, işgal altındaki görkemli Hıristiyan kenti'' olarak tanımlandığı ve Ayasofya'nın kilise olarak hizmete açılmasının istendiği önergeye yönelik tepkisine başta Macar ve İngiliz parlamenterlerin destek verdiği bildiren Gürkan, "Sonuçta istekleri delice bir girişim olarak kaldı'' dedi.

Ben müktesebatına bakarak, Gürkan'ın Constantinople veya Ayasofya ile ilgili en ufak bir derdinin olduğunu sanmıyorum da konu o değil.

AKPM'nin 1000'e yakın üyesi vardır kıymetli okuyucu. Önergenin reddi, 22 milletvekilinin katıldığı bir toplantıda sağlanmıştır. Yâni bu oylamanın sonucu; Avrupalı'nın ezici çoğunluğunun İstanbul'dan Constantinople diye bahsedilmesinden ve Ayasofya'nın kilise olarak kullanılmasından vaz geçtiği anlamına mı gelmektedir?

Kimse kendini kandırmasın.

Ayasofya konusunda AB'li parlamenterlerin önergeyi vermekle sergiledikleri tavır Avrupalının şuur altını aksettirmektedir. Ege, Kıbrıs, Güneydoğu, Ermeni soykırımını kabulden sonra sırada Ayasofya vardır. AB'ye girmek isteyen, AB için deli divane olan bir Türkiye'nin önüne sürülecek hesap pusulasındaki son madde büyük bir ihtimalle Ayasofya olacaktır.

Parasının arkasında Ayasofya olan, Constantinople'ındaki Saint Sophia'sı ortodoks ibadetine açılmış bir Türkiye'de yabancı gibi yaşamayı yüreğiniz kaldırabilecek mi?

Sorulacak esas soru budur ve aslında sormakta da hayli geç kalınmıştır.

Aslında Avrupalı parlamenterlerin bu ilk teşebbüsü de değildir. 1994'de Ayasofyanın tabii cemaatine yani Ortodokslara iadesi ile Ortodoks ibadetine açılması konusunda bir çıkış yapmışlardı. Bundan sonra da ilk fırsatta yine deneyeceklerinden şüpheniz olmasın.

İsterseniz Ayasofya'larla ilgili bazı bilgiler verelim.

Aslında ben Ayasofya ismini severim. Çünkü onlar kilise yapıp Ayasofya ismini takarlar, biz fethedip bütün Ayasofyaları cami yaparız. Keşke daha çok Ayasofya inşa etseler.

Ayasofyalar dört tanedir. İstanbul, Trabzon, Lefkoşa ve Magosa.

İstanbul 1453, Trabzon 1461, Kıbrıs 1571'de fethedilmişlerdir.

Ayasofyalar da sırasıyla 1453, 1573 veya 1670 ve 1571'de cami haline getirilmişlerdir.

Dikkat edilirse Trabzon Ayasofya, en sonra cami yapılan kilisedir. Şehir 1461'de fethedildiği halde bazı kaynaklara göre 1573'de, fakat genellikle kabul edilen kanaate göre 1670 tarihinde Sultan III'cü Murat zamanında Beylerbeyi Ali Bey tarafından cami haline getirilmiştir.

İstanbul, Lefkoşa ve Magosa Ayasofyalar fetihle beraber cami olduğu halde Trabzon Ayasofya için iki yüzyıl beklenmiştir.

1963'ten beri Kıbrıs'taki bütün camilerin bütün minarelerinde istisnasız bir de bayrak direği bulunmaktadır. Bu bayrak direğine dini ve milli günlerde Ay-yıldızlı gök bayrak çekilir. Minare, cami ve bayrak dünyanın hiçbir yerinde bu kadar güzel görüntü vermez. Çünkü Kıbrıs kurtarılmış topraktır ve Türk bayrağı minareye ne güzel yakışır.

Ve Lefkoşa'daki Ayasofya'nın minareleri, ki adı artık Selimiye'dir; bayrağı büyük bir gururla, İngiliz işgali yıllarında iki minaresi arasına çekilen "Tanrı Kraliçeyi Korusun" mahyasının hıncını almak istercesine şerefle taşır.

Yarın devam edeceğiz.