Azerbaycan, Rusya'dan itiraf bekliyor

Rusya ve Kazakistan, soruşturmaya bağlı Azerbaycan'daki kaynakların Reuters'a uçağın bir Rus hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü söylemesiyle Azerbaycan Hava Yolları uçağı kazasıyla ilgili spekülasyonları azaltmaya çalışıyor. Bu iddia, Ukraynalı bir ulusal güvenlik yetkilisinin 25 Aralık'ta 38 kişinin ölümüne yol açan kazanın Rus hava savunma ateşi nedeniyle meydana geldiğini iddia etmesinin ardından geldi.

38 kişi öldü

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'den Çeçenistan'ın Grozni şehrine uçan uçak, planlanan rotasından yüzlerce mil saptıktan sonra Kazakistan'ın Aktau yakınlarındaki bir tarlaya düşmüştü. Uçaktaki yolcu ve murettabattan 38'i hayatını yitirmiş, 29'u sağ kurtulmuştu. Yaralıların çoğunun durumu ise ağır... Kaza videosu, uçağın gökyüzünden düştüğünü, yere çarptığında alevler içinde kaldığını ve kalın, siyah duman bulutlarının yükseldiğini gösteriyordu.

Peskov'dan ilk açıklama

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, 26 Aralık Perşembe günü yaptığı açıklamada, kazanın nedenine ilişkin soruşturmanın sürdüğünü ve soruşturma sonuçlanmadan önce spekülasyon yapmanın yanlış olacağını söyledi. Kazakistan Senatosu Başkanı da kazanın nedeninin bilinmediğini savundu. Ashimbayev Maulen, "Bu ülkelerin hiçbiri - ne Azerbaycan, ne Rusya ne de Kazakistan - bilgi saklamakla ilgilenmiyor. Tüm bilgiler kamuoyuna açıklanacak" dedi. Hava savunma ateşi iddialarını asılsız ve etik dışı olarak nitelendirdi. Kazakistan'ın Rusya ile güçlü bağları bulunuyor. Kazak makamların ellerinde yüzde 100 kesin delil olsa bile Rusya'yı suçlamaktan kaçınacağına kesin gözüyle bakılıyor! Gerçek bu!

İddianın sahibi Ukrayna

Uçağın düşürülmesine ilişkin yorumlar, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Dezenformasyonla Mücadele Merkezi Başkanı Andriy Kovalenko, Çarşamba günü X'te "Bu sabah, Bakü'den Grozni'ye uçan bir Azerbaycan havayoluna ait Embraer 190 uçağı, bir Rus hava savunma sistemi tarafından vuruldu" paylaşımından sonra geldi. Kovalenko, uçağın içinden 'delinmiş can yelekleri' gösteren video görüntülerini aktardı.

Azerbaycan: Rusya itiraf etsin

İddia, Reuters'a konuşan Azerbaycan'daki 4 kaynak tarafından da dile getirildi. Soruşturma hakkında bilgisi olan 4 kişi, haber ajansına uçağın bir Rus hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü söyledi. Kaynaklardan biri Reuters'a, ön sonuçların uçağın bir Rus Pantsir-S hava savunma sistemi tarafından vurulduğunu ve Grozni'ye yaklaşırken iletişiminin elektronik savaş sistemleri tarafından engellendiğini gösterdiğini söyledi.
Kaynak, "Kimse bunun kasıtlı olarak yapıldığını iddia etmiyor" dedi. "Ancak, yerleşik gerçekleri göz önünde bulundurarak, Bakü Rus tarafının Azerbaycan uçağını düşürdüğünü itiraf etmesini bekliyor."

Füzeyle vuruldu

Azerbaycan haber sitesi Caliber, ayrıca uçağın Grozni'ye yaklaşırken bir Rus Pantsir-S hava savunma sistemi tarafından ateşlendiğini iddia etti. Rus yetkililerin Çarşamba günkü drone saldırısından sonra neden havalimanını kapatmadıklarını ve uçağın vurulduktan sonra neden Grozni'ye veya yakınlardaki diğer Rus havalimanlarına acil iniş yapmadığını sorguladı.
Ayrıca Rus medyasında uçağın Ukrayna'ya ait bir drone sanılarak Rusya'nın hava savunması tarafından düşürülmüş olabileceği yönünde spekülasyonlar da yapıldı.
Rus ordusunda yüzbaşı olan Ilya Tumanov tarafından yönetildiği düşünülen Fighterbomber Telegram kanalı, uçağın enkazında delikler olduğunu gösteren bir klip yayınladı. Bazıları, bunun top atışları veya şarapnel patlaması sonucu oluşan hasara benzediğini öne sürdü. Fighterbomber, deliklerin bir kuş çarpması sonucu oluşmuş olmasının pek olası olmadığını söyledi.

Kuş işi olağandışı!

Kazak havacılık uzmanı Serik Muhtybayev, Orda haber ajansına, uçağın sorun yaşadığı sırada uçtuğu irtifa göz önüne alındığında, bir kuş çarpmasının uçak kazasına neden olmasının 'neredeyse imkansız' olduğunu söyledi. Muhtemel neden olarak dış darbeyi gösterdi.
Flightradar24.com'dan alınan uçuş izleme verileri, uçağın Aktau'daki havaalanına yaklaşırken 8 rakamı çiziyormuş gibi göründüğünü, uçağın irtifasının yere çarpmadan önceki son dakikalarda önemli ölçüde yukarı aşağı hareket ettiğini gösterdi.
Ayrıca FlightRadar24, uçağın "güçlü GPS sıkışması" yaşadığını ve bunun "uçağın kötü ADS-B verileri iletmesine" neden olduğunu çevrimiçi olarak yazdı. Bu, uçuş izleme web sitelerinin uçakları uçuş halinde takip etmesini sağlayan bilgilere atıfta bulunuyordu. Rusya, geçmişte daha geniş bölgedeki GPS iletimlerini karıştırmakla suçlanmıştı.

Azerbaycan'da yas günü

Perşembe günü Azerbaycan'da ulusal bayraklar yarıya indirildi, ülke genelindeki trafik öğle saatlerinde durdu. Uçak kazasında hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunulurken, gemilerden ve trenlerden sinyaller verildi.

Rusya'nın sabıkası kabarık

Rusya, 17 Temmuz 2014'te de Amsterdam'dan Kuala Lumpur'a gitmek üzere havalanan Malezya Havayolları uçağını düşürmüştü. Uçaktaki 298 yolcu hayatını kaybetmişti. Olay, Ukrayna'da hükümet güçleri ve Rusya yanlısı ayrılıkçı gruplar arasındaki çatışmaların zirve yaptığı dönemde yaşanmıştı. Yolcu uçağı, Rusya yanlısı isyancı güçlerin kontrolündeki Donetsk bölgesinde düşmüştü.