Başarı, test sayısının artırılmasında

Korona vakalarının artışı ile beraber bazı kural ihlali yapan (maske, mesafe, karantina) kişiler örnek gösterilerek salgını frenlemek için vatandaşı presleme ve hayatın akışı zorlaştırma tedbirleri deneniyor. Bu uygulamalar kişi psikolojisi hesaba katılmazsa ters tepebilir.

En son kamu kuruluşlarında HES kodu uygulaması devreye alındı. Bu uygulama ile ne gibi bir fayda sağlanacak, vatandaşa verilen zahmet bir fayda sağlayacak mı? Birkaç ay sonra göreceğiz.

HES kodu test yaptıran toplumlar için bir nebze yararlı olabilir. Herkes biliyor; ekranlardan bütün uzmanlar söylüyor ki, hasta sayısı günlük test verilerinin en az 10 katı. Yani test yaptırmayıp pozitif olarak içimizde dolaşan kişiler üzerine yoğunlaşmak gerekiyor. Bunun için de test fiyatları düşük olmalı, kolayca erişilebilir olmalı ve her sağlık kuruluşunun yapabilmesi için mücbir sebep nedeniyle lab ruhsat şartları gevşetilmeli ve ön tarama kavramı devreye alınmalıdır. 

Salgını kontrolde test yaptırmayı merkeze koymadan yapılacak bütün önlemler vatandaşta memnuniyetsizlik yaratacaktır. Yanlış uygulamalardan birisi karantinaya uymayanların 15 gün yurtlarda misafir edilmesi ve yüksek para cezaları, bunlar salgının daha da büyümesine neden olur. Bu gibi uygulamalar kişileri test yaptırmaktan uzaklaştırır, soğutur.

Şu anda Temmuz ayına göre test merkezlerine ilgide büyük bir azalma var. Kişiler süreci test yaptırmadan, karantinaya girmeden kendi hallerinde geçirmeye çalışıyor. Hastalığın asıl bulaşma ve yayılma nedeni de bu durum olabilir. 

Öncelikle toplumla barışık bir salgınla mücadele stratejisi uygulamak gereklidir. Vatandaşın test isteğinin yeniden canlandırılabilmesi için bazı öneriler:

- Ceza ve karantina baskısı hastalığı gizlenmeye, test yaptırmamaya yol açıyor. Bu durum tekrar değerlendirilmelidir.

- Temaslı karantinası kaldırılmalı, gevşetilmeli (bir hafta ve günlük belli saatlerde maskeli dışarı çıkış izni) ya da test yaptırma imkanı sağlanarak negatif çıkanlardan karantina kaldırılmalıdır. 

- HES kodu uygulamasının yaygın test (500 bin/gün) uygulanmadan bir anlamı yoktur. Vatandaşı yormaya gerek var mı?

- Test sayısını 3 kat artırmak hedeflenmeli, gerekli test cihazı (real time PCR cihazı) üretimi yerli imkânlar seferber edilmelidir. 

- Yeterli test cihaz temim edilebilirse/üretilebilirse ilçe milli eğitim müdürlükleri emrinde seyyar okul tarama araçları oluşturulmalı, okullar ve üniversiteler açılmalıdır. 

- Ön tarama sistemi yaygınlaşmalı ve pozitif vakalar doğrulama için sağlık kuruluşlarına yönlendirilmelidir.