'Basiret ehli ibretlerden faydalanandır'

Cenab-ı Hak, Kur'an'da burhan-delil hususunda şöyle buyuruyor::

"Ey insanlar! Rabbinizden size açık bir delil geldi, size apaçık bir nur indirdik." (Nisa, 174).

"Bu ikisi Firavun ve erkanına karşı Rabbinin iki delilidir. Doğrusu onlar yoldan çıkmış bir millettir denildi." (Kasas, 37).

"Yoksa, önce yaratan, sonra da yaratmayı tekrar edecek olan; size gökten ve yerden rızık veren mi? Allah'ın yanında başka bir ilah mı? De ki: Eğer doğru sözlülerden iseniz, açık delilinizi getirin." (Neml, 64).

"Allah ile berâber, varlığına hiçbir delili olmadığı halde başka ilaha tapanın hesabını Rabbi görecektir. Küfredenler elbette kurtulamazlar" (Mü'minun, 117).

"Her ümmetten bir şâhid çıkarır ve 'kesin delilinizi ortaya koyun' deriz. O zaman, gerçeğin Allah'a ait olduğunu, uydurduklarının kendilerini bırakıp kaçtığını anlarlar." (Kasas, 75).

Basiret hakkında ise şu ayetler vardır:

"Yeryüzünde dolaşmıyorlar mı ki, orada olanları akıl edecek kalpleri, işitecek kulakları olsun. Ama gerçek şu ki yalnız gözler kör olmaz, fakat göğüslerde olan kalpler de körleşir." (Hac, 46).

"And olsun ki, cehennem için birçok cin ve insan yarattık; onların kalpleri vardır ama anlamazlar; gözleri vardır ama görmezler; kulakları vardır ama işitmezler. İşte onlar hayvanlar gibidir; hatta daha da sapıktırlar. İşte bunlar gafillerdir." (A'raf, 179).

Resûlullah (s.a.a.) şöyle buyurmuştur: "Kör, gözleri görmeyen kimse değildir. Şüphesiz kör, basireti kör olandır." (Kenz'ul-Ummal, 1220).

Bu hususta İmam Ali Efendimizin (a.s) sözlerinden bazıları şöyledir:

"Basiret kör olunca göz bakışının faydası yoktur." (Gurer'ul-Hikem, 9972).

"Basiretini kaybedenin görüşü de bozuk olur." (a.g.e., 6548).

"Şüphesiz basiretli insan duyduğunu, düşünen, baktığını, gören, ibretlerden faydalanan, sonra apaçık yolları kat eden, böylece uçurumlara düşmekten kaçınandır." (Şerh-u Nehc'il-Belağa, İbn-i Ebi'l-Hadid, 9/158).

"Şüphesiz eğer basiret sahibiyseniz, basiretli kılındınız ve hidayeti kabul ederseniz, hidayete erdirildiniz." (a.g.e., 18/376).

"Görmek gözle bakmak ile değildir. Zira bazen gözler, sahibine yalan söyler. Ama akıl kendisinden hayır dileyeni aldatmaz." (a.g.e., 19/173).

"Gözlerini kaybetmek, basiretini kaybetmekten daha kolaydır." (Gurer'ul-Hikem, 6536).

"Hidayet ile basiret çoğalır." (a.g.e., 4186). (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).

OKAN EGESEL