Besinler kâbusunuz olmasın

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı öğretim görevlisi Dr. Sibel Kahraman Çetintaş, sebze ve meyvelerin, besin değerlerini kaybetmemeleri için taze olarak tüketilmeleri, yıkama, pişirme ve saklama kurallarına uyulması gerektiğini belirtti.

Kanserojen madde oluşabilir

Sebzelerin yağda kızartılmasıyla kalorisinin artacağını, ince doğranıp ışık ve hava ile temasa bırakılması halinde de C vitaminini kaybedeceğini anlatan Dr. Çetintaş, tütsülenmiş, mangalda pişirilmiş et ve deniz ürünlerinde ise mide kanserinin etken maddelerinden biri olan nitrozaminlerin oluşacağını söyledi.

Fasulye, nohut gibi kuru baklagillerin ve makarnanın haşlandıktan sonra sularının döküldüğünü anımsatan Dr. Çetintaş, bu şekilde mineralve vitaminleri suda kalan gıdaların besin değerinin kalmadığını kaydetti.

Bazı yanlış uygulamalar

gıdaların besin değerini düşürüyor

Dr. Çetintaş, bazı bölgelerde, çocuklara "kuvvet olsun" diye çiğ yumurta, bal, süt karışımının verildiğine işaret ederek, çiğ yumurtanın mikrop içerebileceğini, çiğ süt ile üretim tarihi 3 aydan az olan peynirlerin halk arasında malta humması olarak anılan "brusella" hastalığına neden olacağını belirtti.

Sütlerin 70 derecede pastörize edildiğini, bu nedenle kaynatılıp içilmesinin mikropların öldürülmesi açısından daha faydalı olacağını vurgulayan Dr. Çetintaş, patates gibi yumrulu besinlerin aydınlık ve nemli yerlerde bırakılması ile oluşan çimlenme ve "cücüklenmenin" mantar ve mikroplar için en uygun ortam oluşturduklarını anlattı.

Pişirmede önemli bir faktör

Dr. Çetintaş, "Özellikle pişirmedeki yanlışlıklar yüzünden sebzelerdeki vitamin ve mineraller midemiz yerine lavaboya gidiyor. Besinleri kızartarak ya da yakarak pişirmek sağlık açısından birçok zararlı faktörün ortaya çıkmasına neden oluyor" dedi.

İştah açıcı özellikleri olan turşuların hiçbir besin değerinin bulunmadığını, yemeklere lezzet katan baharatların ise aşırıya kaçmamak ve güvenli yerlerden almak kaydıyla zararlı olmadığını kaydeden Dr. Çetintaş, şekerin karamel haline getirilmesinin, kahveninkavrulmasının sağlık için zararlı olduğunu ifade etti.

Sebze ve meyve zamanında tüketilmeli

Yoğurdun çok faydalı besin olduğuna, özellikle potasyum bakımından çok zengin olan ekşi suyunun atılmaması gerektiğine işaret eden Dr. Çetintaş, şöyle konuştu:

"Sebzelerin pişirme sularının dökülmemesi çorba yapılması ile B,C vitamini ve mineral kaybı önlenebilir. Meyve ve sebzelerdeki lifler ve posa bağırsak kanserinin oluşmasını önler ve kabızlık durumunun düzelmesini sağlar. Meyvelerin sıkılarak sularının içilmesi durumunda posa atıldığı için bu etkileri kaybolur. Bu nedenle sebze ve meyve tüketirken dikkatli olmalıyız. Ayrıca, sebze ve meyveyi mevsiminde yemeli, satın alırken normalden iri olmamalarına dikkat etmeli, sebze ve meyveleri iyice yıkamadan yememeli ve içerdikleri besin değerlerinikaybetmemeleri için taze olarak tüketmeliyiz."

Kirli sulardan toplanan deniz ürünleri zararlı

Dr. Çetintaş, deniz ürünlerinden midyenin tüketiminin özel bir önemi olduğuna dikkati çekerek, midyelerin deniz suyunu arındırma, filtre etme görevi yaptıklarını söyledi. Bu nedenle kirli sulardan toplanan midyelerin sağlık için zararlı olduklarına değinen Dr. Çetintaş, midyenin aşırı yağda kızartılması halinde kalorisinin artacağını sözlerine ekledi.