‘Bugün dininizi kemale erdirdim’

Gadir-i Hum'da Hz. Ali (a.s) hakkında nazil olan ayetlerden biri de şu ayettir: "Bugün size dininizi kâmil ettim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslam'ı seçip beğendim." (Maide, 3).

İmamiyye ilk baştan beri ikmal ayetinin, Peygamber (s.a.a)'in açık lafızlarla, Emirü'l- Mü'minin Ali (a.s)'ın velayetini açıkladıktan sonra, Gadir nassıyla ilgili olarak nazil olduğunda ittifak etmiştir. Bu ayet, gayet açık bir nassı içermiş, sahabe onu bilmiş, Araplar onu anlamış ve kendisine bu haber ulaşanlar onu delil olarak kullanmışlardır. Ehl-i Sünnet'in tefsir ve hadis âlimlerinin birçoğu da, bu manada İmamiye'yle aynı görüşe sahiptirler.

Akıl ve nakil de bu görüşü desteklemektedir. Tefsir-i Fahr-i Razi'de, eser sahiplerinden aktarılan nakillere bakılabilir. Örneğin, şöyle demişlerdir: "Bu ayet (ikmal ayeti) Peygamber'e nazil olduktan seksen bir veya seksen iki gün sonra, Resûlullah (s.a.a.) bu dünyadan göçtü." Ebu's-Suud, tefsirinde bunu belirlemiştir. Onların tarihçileri de (Tarih-i Kamil, c.2, s.134; Tarih-i İbn-i Kesir, c.6, s.332; Siretu'l-Halebiyye, c.3, s.382; İmtau'l-Makrizi, s.548) şöyle diyorlar: "Resûlullah (s.a.a) Rebiulevvel'in on ikisinde vefat ettiler." Gadir ve vefat günlerini çıktıktan sonra seksen iki günden bir gün fazla kalması, dikkatsizlikten ileri gelmiştir. Her hâlükârda bu nakil, ikmal ayetinin Arefe günü nazil olduğu görüşünden hakikate daha yakındır. Nitekim Sahih-i Buhari ve Sahih-i Müslim vb. kitaplarda da böyle nakledilmiştir. Çünkü Arefe günü nazil olduğunu kabul etmiş olursak, o zaman birkaç gün (dokuz gün) fazla çıkmış olur.

İkmal ayetinin Gadir-i Hum'da nazil olduğunu nakleden eserlerden bazıları şunlardır:

1- Hafız Ebu Ca'fer Muhammed b. Cerir-i Taberi (ö. 310 h), Kitab-ul Vilayet'te kendi senediyle Zeyd b. Erkam'dan, İkmal ayetinin Gadir-i Hum'da Emirü'l-Mü'minin Hz. Ali (a.s) hakkında nazil olduğunu rivayet etmiştir.

2- Hafız b. Merdeviye el-İsfa- hani (ö. 410 h), Ebu Harun el- Abdi tarikiyle ikmal ayetinin Gadir-i Hum'da nazil olduğuna dair Ebu Said-i Hudri'den, daha sonra Ebu Hureyre'den bir hadis nakletmiştir.

3- Hafız Ebu Bekir Hatib-i Bağdadi (ö 463), Tarih-i Bağdad adlı kitabında kendi senediyle Ebu Hureyre'den bir hadis nakletmiştir.

4- Hafız Ebu Said es-Secistani (ö. 477), Kitab'ul-Vilayet'te kendi senediyle Ebu Said-i Hudri'den bir hadis rivayet etmektedir.

5- Ebu'l-Hasan b. Meğazili eş- Şafii (ö. 483), Menakıb adlı kitabında kendi senediyle Ebu Hureyre'den bir hadis naklediyor.

6- Hafız Ebu'l-Kasım el- Hakim el-Haskani (ö. h. 490'dan sonra), kendi senediyle Ebu Said-i Hudri'den bir hadis rivayet etmiştir.

7- Hafız Ebu'l-Kasım İbn-i Asakir eş-Şafii ed-Dimaşki (ö. 571), İbn-i Merdeviye yoluyla Ebu Said ve Ebu Hureyre'den bir hadis rivayet ediyor.

8- Harezmi (ö. 568), kendi senediyle Ebu Said-i Hudri'den, yine diğer bir senetle Ebu Hureyre'den birer hadis nakletmektedir.

9- Ebu'l Feth-i Netanzi (D.480), el-Hasais'ul Aleviyye kitabında Ebu Said-i Hudri'den iki hadis ve Cabir-i Ensari'den de bir hadis naklediyor. Yine Hasais kitabında kendi senediyle İmam Bâkır ve İmam Sâdık (a.s)'ın şöyle dediklerini rivayet etmiştir: "Hem bu ayet (tebliğ ayeti) ve hem de ikmal ayeti Gadir-i Hum'da nazil oldu."

Yine İmam Sâdık (a.s)'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: "'Bugün dininizi sizin için kemale eriştirdim.' Yani, dini koruyanı nasb ederek, 'Nimetini size tamamladım.' Yani, bizim velayetimizle 'Din olarak İslam'ı sizin için beğendim.' Yani, nefsinizi bizim emrimize teslim etmeyi."

10- İmaduddin b. Kesir-i Kureşi ed-Dimaşki eş-Şafîi (ö. 774), İbn-i Merdeviye yoluyla, Ebu Said-i Hudri ve Ebu Hureyre'den şöyle dediklerini rivayet etmiştir: "İkmal ayeti Gadir-i Hum'da Hz. Ali (a.s) hakkında nazil olmuştur."

Celaluddin-i Suyuti eş- Şafîi (ö. 911) şöyle diyor: İbn-i Merdeviye ve İbn-i Asakir, Ebu Said-i Hudri'den şöyle naklet- mişlerdir: "Resûlullah (s.a.a) Gadir günü Hz. Ali (a.s)'ı velayet makamına nasb ettiğinde Cebrail bu ayeti indirdi: "Bugün dininizi kemale erdirdim..." (Allame Emini, El-Gadir, c.1, s.230).