Cari açık korkutuyor

Türkiye'de reel sektörün, Türkiye ekonomisinin en önemli zaafı olarak görülen cari işlemler açığı ile ilgili düşüncelerinin alınması ve bu çerçevede kamuoyu ile genel bir değerlendirmenin paylaşılması amacıyla Ekonomistler Platformu, Cari Açık Araştırması yaptırdı. Araştırma kapsamı çerçevesinde hazırlanan anket soruları, İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl yayınlanan Türkiye'nin ilk 500 ve ikinci 500 şirketlerinin yer aldığı ilk bin şirkete uygulandı. Bin şirketin 120'sinden cevap alındı. Araştırma, yüzde 95 güven aralığında, kantitatif araştırma yöntemlerinden telefonla görüşme yöntemi ile gerçekleştirildi. Araştırma 2011 yılı Aralık ayında yapıldı. Ankete katılan firmaların yüzde 90'ının “Anonim Şirket” statüsünde iken, katılımcı şirketlerin yüzde 10'luk kısmının ise limitet şirket olduğu belirlendi. Yine ankete katılım gösteren şirketlerin yüzde 85'i tamamen Türkiye sermayeli firmalar iken geriye kalan yüzde 15'lik katılımcı grubunun yüzde 2 ile yüzde 100 arasında değişen oranlarda yabancı sermayeli olduğu görüldü. Bu arada araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 50.8'lük kısmında çalışan sayısının 250–999 aralığında, yüzde 21.7'sinde 100–249 aralığında, yüzde 18.3'ünde ise binden fazla olduğu tespit edildi. Bu çerçevede araştırmada, ankete katılan işletmelerin genel olarak büyük ölçekli işletmeler olduğuna yönelik vurgu yapıldı.
Araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 88.3'ü üretimde ithal girdi kullanırken, yüzde 20.8'inin bir birim mal üretmek için kullanması gereken ithal ürün miktarı yüzde 10'dan az bulunuyor. Araştırma sonuçlarına göre işletmelerin yüzde 14.2'sinde bu oran yüzde 75'ten fazla olurken, yüzde 10.8'lik kısmında ise yüzde 60–75 arasında değişiyor.

Cari açık büyük tehlike
Araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 57.50'si Merkez Bankası'nın fiyat istikrarını tek amaç olarak belirlemiş olmasının doğruluğuna katılıyor. Yüzde 35'i ise bu görüşü paylaşmıyor. Araştırmaya göre işletmelerin yüzde 55.8'i Türkiye'de cari işlemler açığının yüksek olmasının tehlike arz ettiği ifadesine “katılıyorum” yanıtını verirken, yüzde 25.8'lik kısmı bu önermeyi “kesinlikle katılıyorum” şeklinde yanıtladı. Sadece yüzde 14.2'lik bir kısım Türkiye'de cari işlemler açığının yüksek olmasının tehlike arz ettiği ifadesine katılmadı. Araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 42.5'i Türkiye'de cari işlemler açığının yüksek olmasının kriz habercisi olduğu görüşünde. Yüzde 12.5'i ise kesinlikle kriz habercisi olduğunu düşünüyor. İşletmelerin yüzde 25.8'i yüksek cari işlemler açığını kriz habercisi olarak değerlendirmiyor. Bu arada cari açığın sürdürülebilirliğiyle ilgili diğer bir soruya araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 50'si Türkiye'de cari işlemler açığının sürdürülebilir olduğu yanıtını verdi. Yüzde 15'i de kesinlikle sürdürülebilir olduğu görüşünü dile getirdi.