Çekilirsen aradan, geri kalır Yaradan

Niyazi Mısri Hazretlerine atfedilen "Çekilirsen aradan, geri kalır Yaradan" sözü üzerinde durmaya çalışacağız bu makalemizde.

"Çekilirsen aradan, geri kalır Yaradan." Tespitinin tersini düşünelim öncelikle.

Yani: "Çekilmezsen aradan ne sen kalırsın ne Yaradan!" Anlamını çıkartmak mümkündür. 

Bu sebeple Yaradan'la bir ve beraber olabilmek, onu tanımak için aradan çekilmek önem arz etmektedir.

Aradan çekilmek, nefsi bilmektir. Nefisi bilmek de Allah'ı bilmektir.

Yüce Peygamberimizin "Nefsini bilen, Rabbini bilir" hadisindeki bu ifadeden de anlıyoruz ki kişinin Rabbini bilmesi nefsini bilmesi oranındadır. 

Cenâb-ı Hakk ile kullar arasında, ruhlar yaratıldıkları zaman, Elest Meclisi'nde bir ahitleşme olmuştu. Bu sözleşme, Kur'an-ı Kerim'de şöyle anlatılır: 

"Kıyamet Günü'nde biz bundan habersizdik demeyesiniz diye Rabb'in Âdemoğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini çıkardı, onları kendilerine şahit tuttu ve dedi ki: 'Ben sizin Rabb'iniz değil miyim?' (Onlar da), 'Evet (buna) şâhit olduk' dediler." (A'raf/172) 

Ruh, dünya sahnesine geldiğinde, beden içerisine hapsolup birçok perde ile perdelenince; insan, ruhunun ilk hâlini hatırlamaz olmuştur. Kur'an-ı Kerim, ruhlar âleminde verilen söze ters düşmeyi, ahdi bozmak olarak ifade etmektedir:

"Onlar öyle (fasıklar) ki, Allah'a kesin söz verdikten sonra sözlerinden dönerler... İşte onlar gerçekten zarara uğrayanlardır." (Bakara/27) 

Yukarıda izah edilmeye çalışılan; nefsin perde fonksiyonu, Rabbin kudret ve azametini anlamaya engel teşkil etmektedir. Nefsin engelleri sayesinde de Hakk yakınlığı ve Hakk bilgisi istenilen kâmele erişememektedir. 

Hicr suresi 29. ayette bahsedilen, insanoğlunun yaratılışı; beden kalıbına Allah'ın kendine ait ruhtan (nefa-i ilahi) üflemesiyle meydana gelmiştir. Allah ile bedendeki Allah'a ait ruhun arasına, nefis denen perdenin konmasıyla da imtihan süreci başlamış olmaktadır.  

Allah ile kulun arasındaki nefis perdesinin kaldırılması için nefis eğitimi denen, tasavvuftaki ifadesine seyri suluk şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir. 

Elbette Nefis ile yapılacak mücadele çok şiddetli bir savaştır. Bu mücadelenin şiddetinin anlaşılması bakımında şu tarihi vaka önemlidir: 

Peygamberimiz şiddetli geçen Tebük savaşından dönerken şehrin girişinde sahabesine şu ihtarı yapar: "Küçük cihattan büyük cihada dönüyoruz." 

Sahabe bundan daha büyük cihadın ne anlama geldiğini sorunca Âlemlere Rahmet Hazreti Muhammed (s.a.a.) şöyle buyurur: "Büyük cihat nefsinizin heva ve heveslerine karşı vereceğiniz savaştır" buyurur.   

"Çekilirsen aradan geri kalır Yaradan" ifadesinin içerdiği anlam şudur: Allah'ı gerçek manada tanımak ve anlamak isteyenler, Allah ile insanın kendisinde bulunan ruhun arasındaki perdeyi kaldırmasıyla mümkün olacağı işaret edilmektedir.  Ancak bunun da büyük zorluklara karşı çetin mücadeleler gerektirdiğidir. 

Rabbim kendini tanımamıza engel olan nefisimizi tanımayı, onu aradan kaldırmamızı, bu sayede Hakk ve hakikate ermeyi nasip eylesin. Âmin.