‘Cemaat hâlinde zikir yoktur’ bid’ati

İbâdetten insanları uzaklaştırmak, ibâdet ettirmemek derdinde olanların bir bid'atide zikirden kasıtın Kur'ân okumak, namaz kılmak, haccetmek gibi ibâdetler olduğu, bunların dışında müstakil bir ibâdet olarak Allah'ı zikretmenin gereksiz ve hatta bid'at olduğunu iddia etmeleridir.

Sahabenin ve Resûlullah'ın (s.a.a.), Ehl-i Beyt'inin hayatını incelediğimizde bu iddianın tamamen asılsız olduğunu görüyoruz. 

Bu konu başlığı ile ilgili olarak, "zikrin özel ve tasavvufi mânâsı" konu başlığı altında yeterince bilgi aktarılmıştır.

Tıpkı sessiz zikir bid'ati gibi, cemaat hâlinde yapılan zikiri bid'at görüp oradan ayrılmak, Nakşîbend olarak tanınan kişiye aittir.

Şeyh Mahmud Encir Fağnevî'nin devrinden Seyyid Emir Külâl'e kadar cehrî zikir yapmak üzere cemaat toplanır, cehrî zikir yapılırdı. Nakşîbend, işin başına geçtiğinde (o dönme kadarki uygulamanın aksine) gizli zikre karar kıldı.

Seyyid Emir Külâl'ın müridleri toplanıp cehrî zikre başladıklarında, Nakşîbend oradan ayrılırdı. Bu sebeple diğerleri (Emir Külâl'in sohbetine devam eden müridân) Nakşîbend için iyi şeyler düşünmezlerdi…

Nitekim bir gün Emir Külâl ona hitaben, "Sana izin veriyorum, kendine meşâyih ara ve onlardan istifade et" diyerek yol verdi. 

Cemaat hâlinde zikir yapmak, sonradan uydurulmuş, dine sonradan yerleştirilmiş bir bid'at değildir. Aksine cemaat hâlinde olmanın fazileti Peygamber Efendimiz tarafından birçok hadis-i şerifte övülmüş, inananlar cemaat olmaya, ibâdetleri cemaat hâlinde yapmaya teşvik edilmişlerdir.

Hatta hadis-i şeriflerden birinde zikir meclisleri "Cennet bahçesi" olarak adlandırılmış, cemaat hâlinde zikretmenin faziletine dikkat çekilmiştir.

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: 'Cennet bahçelerinden geçtiğiniz zaman faydalanın!'

'Nedir Cennet bahçeleri?' diye sordular.

'Zikir halkaları' buyurdu." 

'Namazdan sonra okunan Suphanallah -  Elhamdülillah-Allah-u Ekber demek yeterlidir.  Bunun dışında zikir yoktur' bid'ati

Zikrullah ile ilgili dine yerleştirilmeye çalışılan bir başka bid'at ise, namazdan sonra okunan tesbihât dışında tevbe-istiğfarı defalarca söylemek, salavât-ı şerifi okumak, kelime-i tevhidi, lafza-i Celal'i ve bunlar gibi zikir lafızlarını söylemenin bid'at olduğunu insanlara ilan etmektir. 

Peygamber Efendimiz "ismet" sıfatına sahip olduğu hâlde her gün bir rivâyete göre yetmiş, bir başka rivâyete göre ise yüz defa tevbe istiğfarda bulunurdu.

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: "Bazen kalbime gaflet düştüğü olur. Ancak Ben, Allah'a günde yüz kere istiğfar ederim." 

Diğer rivâyet: "Rabb'inize tevbe edin! Vallahi Ben Rabb'ime günde yüz kere tevbe ediyorum."

Görüldüğü gibi, Peygamber Efendimiz ümmetine de bolca tevbe etmeyi tavsiye etmiştir. Bir başka hadiste O'na defalarca salavât okumanın faziletini açıklamıştır:

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: "Kim Bana bir kez salât ü selâm getirirse Allah ona on salât eder, kim Bana on kez salât getirirse Allah ona yüz salât eder. Kim Bana yüz salât ü selâm getirirse, Allah onun iki gözü arasına ateşten ve nifaktan beraat ettiğini yazar. Kıyâmet Günü'nde ise onu şehitlerle beraber kılar."

Bir başka hadis-i şerifte ise defalarca kelime-i tevhidle Allah'ı anmanın faziletini aktarmıştır:

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: Kim akşam namazından sonra on kere, 'Lâ ilâhe illallahu vahdehu lâ şerîke leh. Lehü'l-mülkü ve lehü'l-hamdü, yühyi ve yumitu ve hüve alâ külli şeyin kadîr' derse, Allah ona, sabaha kadar Şeytan'a karşı onu bekleyecek silahlı melekler gönderir. Ona Cennet'e girmesine vesile olacak on sevap yazılır, on tane de helak olmaya sebep olacak günahı silinir. On tane de mü'min köle azad etmiş gibi olur."

Bu hadis-i şeriflere benzer hadis-i şerifler hadis kitaplarının zikir bölümlerinde oldukça fazla sayıda yeralmakta iken, bunları göz ardı edip, "Allah'ı zikir namazdan sonra okunan subhanallah, elhamdülillah, Allahuekber lafızlarıdır.

Bunların dışında Allah'ı tesbih, zikir lafızları yoktur. Bu bid'attir" gibi bir bid'ate inanmak; bu sebeple ibâdetlerde eksik kalmak ne akla, mantığa, ne de Resûlullah'ın (s.a.a.), sahabenin, Ehl-i Beyt'inin hayatına uyar." (Prof. Dr. Haydar Baş Dua ve Zikir eserinden)