Daha da yoksullaştık

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018 yılı gelir ve yaşam koşulları araştırması bölgesel sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Türkiye'de ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri, 2018'de 24 bin 199 lira olarak hesaplandı. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey Bölgeleri itibarıyla söz konusu geliri en yüksek olan bölge, 34 bin 912 lirayla "İstanbul" oldu.

Bu bölgeyi 29 bin 952 lirayla "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli", 29 bin 847 lirayla "Ankara" izledi. Ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirinin en düşük olduğu bölgeler ise 10 bin 965 lirayla "Van, Muş, Bitlis, Hakkari", 11 bin 204 lirayla "Mardin, Batman, Şırnak, Siirt", 11 bin 357 lirayla "Şanlıurfa, Diyarbakır" olarak sıralandı.

Gelir eşitsizliğinde de İstanbul bölgesi önde

TÜİK istatistikleri ülkemizde gelir dağılımındaki adaletsizliği de ortaya koydu. Verilere göre Türkiye'de en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik nüfus geçen yıl yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin yüzde 47.6'sını alırken, nüfusun en az gelire sahip yüzde 20'lik kesimi ise yıllık gelirin yüzde 6.1'iyle yetinmek zorunda kaldı.

İstanbul'da bu eşitsizlik daha da belirginleştiği görülüyor. Bu bölgede en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik nüfus yıllık gelirin yüzde 51.4'ünü alırken, en az gelire sahip yüzde 20'lik nüfus ise yıllık gelirin yüzde 6'sını alabildi.

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan, sıfıra yaklaştıkça "gelir dağılımında eşitliği", 1'e yaklaştıkça "gelir dağılımında bozulmayı" ifade eden "Gini katsayısı" Türkiye'de 2018 itibarıyla 0.408 iken bu değerin en düşük olduğu bölgeler 0.305 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli", 0.308 ile "Zonguldak, Karabük, Bartın" ve 0.313 ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt" olarak belirlendi. Gini katsayısının en yüksek olduğu bölgeler ise 0.444 ile "İstanbul", 0.402 ile "Adana, Mersin" ve 0.401 ile "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli" oldu.

TÜİK verilerine göre En yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun gelirinin, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun gelirine oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı Türkiye genelinde 7.8 iken bu değerin en düşük olduğu bölgeler 4.5 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli", "Erzurum, Erzincan, Bayburt", "Zonguldak, Karabük, Bartın", 5 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis" ve 5.1 ile "Aydın, Denizli, Muğla", "Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak" ve "Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova" bölgeleri olarak kayıtlara geçti. Bu oranın en yüksek olduğu bölgeler ise 8.6 ile "İstanbul", 7.2 ile "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli" ve 7.1 ile "Adana, Mersin" şeklinde sıralandı.

En yüksek göreli yoksulluk Trakya'da

Her bölge için eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirin yüzde 50'si temelinde hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler yüzde 13.5 ile "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli", yüzde 12.7 ile "İstanbul" ve "Adana, Mersin" olarak gerçekleşti.

Göreli yoksulluk oranının en düşük olduğu bölgeler ise yüzde 5 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis", yüzde 7.2 ile "Zonguldak, Karabük, Bartın", yüzde 7.7 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli" bölgeleri oldu.

Bu hesaplamaya göre Türkiye genelinde 2017 yılında 10 milyon 622 bin kişi olan yoksul sayısı geçen yıl 469 bin kişi artarak 11 milyon 91 bin kişiye yükseldi.

Yoksulluk oranı da aynı dönemde yüzde 13.5'ten yüzde 13.9'a yükseldi. İstanbul bölgesindeki yoksulluk oranı artışı dikkat çekiyor. Zira 2017 yılında medyan gelirin yüzde 50'si temelinde yapılan hesaplamalara göre yüzde 10 olan İstanbul bölgesindeki yoksulluk oranı bir yılda 2.7 puan artarak yüzde 12.7'ye yükseldi.

Diğer bir yoksulluk sınırı olan medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre, 2017 yılında 15 milyon 864 bin olan yoksul sayısı 1 milyon kişi artarak geçen yıl 16 milyon 888 kişiye ulaştı. Aynı dönemde yoksulluk oranı da yüzde 20.1'den yüzde 21.2'e yükseldi.

Bu hesaplamaya göre göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler ise yüzde 21 ile "İstanbul", yüzde 20.4 ile "Adana, Mersin", yüzde 20.1 ile "Tekirdağ, Edirne, Kırklareli" şeklinde kayıtlara geçti. Bu oranın en düşük olduğu bölge ise yüzde 11.9 ile "Zonguldak, Karabük, Bartın" oldu.

A. SAFA TERZİ /İSTANBUL