Dinin esası tevhid ve adalettir

H. OKAN EGESEL

Üzeyr (a.s) şöyel buyurmuştur: "Ey Rabbim! Ben Senin bütün işlerinin sağlamlığını düşündüm ve aklımla adaletini anladım. Ama bilmediğim bir konu var. O da şudur: Sen belaya müstahak olanlara gazaplanıyorsun ama azabın hepsini -çocuklarını da- kapsamaktadır."
Kendisine şöyle denildi: "Ey Üzeyr! Bir topluluk azabıma hak kazanınca, azabımın inişini, çocuklarının ömrünün bitişine kadar (ertelemeyi) takdir ederim. Neticede çocuklar ecelleri geldiği için ölür. Günahkârlar ise Benim azabımla helak olur."
İmam Ali (a.s), kendisine, "Adalet nedir?" diye sorulunca şöyle buyurmuştur: "Adalet Allah'ı itham etmemendir."
İmam Sâdık (a.s), Hişam b. Hakem'e şöyle buyurmuştur: "Sana adalet ve tevhid hakkında bir cümle öğreteyim mi?"
Hişam şöyle arz etti: "Öğret kurbanın olayım."
İmam şöyle buyurdu: "Allah'ın adaletine inanmanın şartlarından biri O'nu itham etmemendir ve Allah'ı tevehhüm etmemen ise tevhiddendir."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ı, yaratıklarına benzeten, Allah'ı tanımamıştır. Kullarının günahını Allah'a isnad eden ise, O'nu adaletle nitelendirmemiştir."
İmam Sâdık (a.s), kendisine dinin esası sorulunca şöyle buyurmuştur: "Dinin esası tevhid ve adalettir. Ama tevhid kendin hakkında reva gördüğünü, Rabbin hakkında reva görmemendir. Adaletin anlamı ise, Rabbinin, kendisiyle seni kınadığı şeyleri ona isnat etmemendir."
İmam Zeyn'ul-Âbidin (a.s), Kurban Bayramı ve Cuma günü yaptığı duasında şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz, bildim ki Senin hükmünde, zulüm ve cezalandırmanda acelecilik yoktur. Zira (fırsatı) kaybetmekten korkan kimse acele eder ve şüphesiz zayıf olan kimse zulmetmeye ihtiyaç duyar. Ey Allah'ım! Sen bu işlerden daha yüce ve üstünsün."
Kur'an'da buyurulur ki: "Allah her şeyin yaratanıdır. O her şeye vekildir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah yaratıcıdır ama hareket ederek ve zahmete katlanarak değil."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah yaratıcıdır ama düşünerek değil."
Mervan b. Müslim şöyle diyor:
İbn-i Ebi'l-Evca, İmam Sâdık'ın (a.s) yanına vardı ve şöyle dedi: "Siz Allah'ın her şeyin yaratıcısı olduğunu söylemiyor musunuz?"
İmam Sâdık (a.s), "Evet" diye buyurdu.
İbn-i Ebi'l-Evca, "Oysa ben de yaratıyorum" deyince İmam sordu: "Sen nasıl yaratıyorsun?"
İbn-i Ebi'l-Evca şöyle dedi: "Bir yerde def-i hacet ediyorum, sonra bekliyorum ve onda birtakım canlılar oluşuyor."
İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Herhangi bir şey yaratan kimse, onların niteliğini ve niceliğini bilmez mi?"
O, "Evet bilir" deyince İmam şöyle buyurdu: "Sen o canlıların, erkek mi veya dişi mi olduğunu, ne kadar yaşayacağını biliyor musun?"
İbn-i Ebi'l-Evca böylece sustu. (Muhammed Muhammedî reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).