logo
07 TEMMUZ 2025

DİVAN ŞİİRİNİN ŞÂHI: FUZÛLİ

13.05.2011 00:00:00


Asırlara inen kökeni, derinliği ve nazım şekilleriyle Türk edebiyatında çok önemli bir yere sahip bulunan Divan şiirleri, tüm sanat dallarına ilham kaynağı olmaya devam ediyor...

Asırlara inen kökeni, derinliği ve nazım şekilleriyle Türk edebiyatında çok önemli bir yere sahip bulunan Divan şiirleri, tüm sanat dallarına ilham kaynağı olmaya devam ediyor Divan şiiri, 600 yıllık tarihi derinliği, niteliği ve nazım şekilleriyle Türk edebiyatında çok önemli bir yere sahip olmuştur. Şiirde işlenen çeşitli sanatlar, şiire kendine has musikisi ve ahengini kazandırmıştır. Şairler olmasaydı, bugün Leyla ile Mecnun ve Ferhat ile Şirin'i anlamak mümkün olmazdı. Özellikle Fuzuli'nin, Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük şairlerden olması nedeniyle edebiyatımızda çok önemli bir yere sahiptir

Hazret-i Hüseyin'in türbesinin bekçisiFuzûlî, Irak'ın Hille kasabasında 1494 yılında doğdu. Soyca Türk Bayat aşiretindendir. Ömrünü Bağdat ve Kerbelâ'da geçirmiş, Hazret-i Hüseyin'in türbesinin kandilciliğiyle yaşamını sürdürmüştür. En tanınmış eseri, Şark'ın efsane dolu aşk hikayesi olan Leyla ile Mecnun'dur. Bu değerli eser pek çok dile çevrilmiştir. Fuzuli 1555'te Kerbela'da vebadan öldü. Türbesi halen işgal altındaki bu topraktadır. Fuzulî, kendisinin hâlis Türk olduğunu gayet açık bir dil ile belirtmiştir: "Aslım Türk, ana dilim Türkçe'dir. Arapça'yı ilmî mübahaseler esnasında, Farisi'yi de arzu ettiğim zaman kullanırım. Çocukluğumdaki şiirlerim, daima ana dilimle, yani Türkçe sâdır olmuştur"Şiirlerinde Fuzûlî (fazlalık) adını kullanırdı. Neden böyle yaptığı sorulduğunda; "Herkes başkasının şiirini kendi malı gibi gösteriyor. İsmim bu olunca kimse benimkilere tenezzül etmez, ya da başkasının şiiri benim sanılmaz" diye karşılık vermiştir. Bütün şiirlerinde kendini Allah aşkına ve Peygamber (sav) sevgisine adamış olan Fuzûlî, geçim sıkıntısı içinde kahroluyordu. Bağdat'ı Kanunî fethedince, onun komutanına, padişah için kasideler, övgü şiirleri sundu. Bu sayede Bağdat vakıflarının ziyadesinden, yani vakfa harcadıktan sonra artakalan paradan günde dokuz akçe maaş bağladılar. Fuzulî, hiç bir zaman bu parayı alamadığı için sonunda, Bağdat'ta barınamadı. Biraz daha dış mahalle kabul edilen Hille'ye çekildi. Hazret-i Hüseyin Türbesi'nin bekçiliğiyle geçinmeye çalıştı.Ancak, Kanunî'nin fermanlarına tuğra yapan Nişancıbaşı Celâlzâde Mustafa Çelebi'ye de Şikâyetnâme adıyla ün yapmış, dokunaklı bir eleştiri örneği olan mektubunu yollamadan edemedi. Bu eser, o zamanın resmî dairelerinde insanların nasıl çalışmadıklarını gösteren dili sanatlı, edebiyat değeri yüksek bir belgedir. Bu şikayetnamedeki "Selam verdim rüşvet değildir deyu almadılar" sözü, hala yaşayan bir gerçektir.

Aşk imiş her ne var âlemdeGit, derdime sen devâ değilsinBigânesin, âşina değilsinGördü ki bir avcı dâm kurmuşDâmına gazâller yüz urmuş***Bir âhu esir-i dâmı olmuşKan yâşı karâ gözüne dolmuşBoynu burulu ayağı bağluŞehlâ gözü nemlü cânı dağlu***Sayyâd sakın cefa yamandırBilmezsin mi ki kana kandır?Aşk imiş her ne var alemdeİlim bir kil-ü-kal imiş ancak

Fuzûlî, Dîvân'ının önsözünde "Şiirsiz ilim, esası yok duvar gibidir." der. Fuzûlî şiirleriyle aşkı yüksek ve ilahi bir düzeye ulaştırdı. Ona göre şiirin kaynakları ilahidir. Allah vergisi ve yardımı olmadan şiir söylenemez. "Aşk imiş her ne var alemde, ilim bir kil-ü-kal (dedikodu) imiş ancak" mısraları da aşkı her şeyden üstün tuttuğunu gösterir.Ona göre ruh, ıstırap, elem ve hicranla yoğruldukça olgunluğa doğru yönelir. Bu hal içinde yaşadığı halkın daimi acılar, yoksulluklar ve değişimler çekmelerinden ileri gelir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Şehit sayısı 8'e yükseldi
Tedavi altındaki askerlerimizden acı haber
Facianın ardından ilk hesaplaşma
Kartalkaya otel faciası davası başlıyor
İsrailliler, Batı Şeria'da kaçak yerleşim yeri kuruyor
Batı Şeria'da yoğun hareketlilik var
"BRICS, istikrarlı küresel ekonomiyi oluşturmaya çalışıyor"
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov açıkladı
Trump: Gazze'de anlaşmaya yakınız
Bu hafta anlaşma olacak mı?
Trump-Musk arasındaki gerilimde yeni safha
Elon Musk, kendi partisini kurdu
BTP liderinden şehit askerler için taziye mesajı
‘Milletimizin başı sağ olsun’
Sürgün emri
Hedef Han Yunus var
ABD PKK/YPG'ye para akıtmaya devam edecek
2026 bütçesindeki PKK payı belli oldu
Özgür Özel'e soruşturma açıldı
Gerekçe Cumhurbaşkanına tehdit ve hakaret
İslam ülkelerini yönetenler (!) barıştan (!) umutlu (!)
Gazze'de can kaybı 57 bin 418'e yükseldi
Kuzey Irak'tan acı haber
5 asker şehit
Neden sadece CHP'li belediye başkanları tutuklanıyor?
DMM'den 'sadece muhalefete operasyon' açıklaması
Demir Kubbe efsanesi çöktü
İran füzeleri, İsrail'in 5 askeri tesisini vurdu
'Yangınlar insan kaynaklı'
'Oran yüzde 97'ye kadar çıkıyor'
Şehit sayısı 8'e yükseldi
Tedavi altındaki askerlerimizden acı haber
Facianın ardından ilk hesaplaşma
Kartalkaya otel faciası davası başlıyor
İsrailliler, Batı Şeria'da kaçak yerleşim yeri kuruyor
Batı Şeria'da yoğun hareketlilik var
"BRICS, istikrarlı küresel ekonomiyi oluşturmaya çalışıyor"
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov açıkladı
Trump: Gazze'de anlaşmaya yakınız
Bu hafta anlaşma olacak mı?
Trump-Musk arasındaki gerilimde yeni safha
Elon Musk, kendi partisini kurdu
BTP liderinden şehit askerler için taziye mesajı
‘Milletimizin başı sağ olsun’
Sürgün emri
Hedef Han Yunus var
ABD PKK/YPG'ye para akıtmaya devam edecek
2026 bütçesindeki PKK payı belli oldu
Özgür Özel'e soruşturma açıldı
Gerekçe Cumhurbaşkanına tehdit ve hakaret
İslam ülkelerini yönetenler (!) barıştan (!) umutlu (!)
Gazze'de can kaybı 57 bin 418'e yükseldi
Kuzey Irak'tan acı haber
5 asker şehit
Neden sadece CHP'li belediye başkanları tutuklanıyor?
DMM'den 'sadece muhalefete operasyon' açıklaması
Demir Kubbe efsanesi çöktü
İran füzeleri, İsrail'in 5 askeri tesisini vurdu
'Yangınlar insan kaynaklı'
'Oran yüzde 97'ye kadar çıkıyor'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.