Doğu Akdeniz’in enerji potansiyeli ve enerji savaşları

Doğu Akdeniz'in enerji potansiyeli, özellikle son yıllarda yapılan deniz altı keşifleri ile daha da belirginleşti. 2009 yılında, Kıbrıs açıklarında bulunan Aphrodite gaz sahası, bölgenin enerji kaynakları hakkında ilk önemli sinyalleri verdi. Bu buluşun ardından, İsrail'in Leviathan ve Tamar yatakları, Mısır'ın Zohr yatağı gibi devasa doğal gaz sahaları, bölgedeki enerji rezervlerini daha da genişletti. Bugün, Doğu Akdeniz'de toplamda trilyonlarca metreküplük doğalgaz rezervinin bulunduğu tahmin ediliyor.

Doğu Akdeniz'in enerji potansiyeli, sadece doğal gazla sınırlı değil. Bölgedeki bazı alanlarda petrol yatakları da bulunmaktadır. Bu enerjilerin, dünya enerji pazarına sunulması için gereken altyapı yatırımları ise bölge ülkeleri arasında işbirliği ve rekabeti körüklüyor.

Doğu Akdeniz'in enerji potansiyeli, bölgedeki ülkeler arasında büyük bir rekabete yol açtı. Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs Rum Yönetimi, İsrail, Mısır ve Lübnan, bu bölgede enerji kaynaklarını kontrol etmek için birbirleriyle sıkça diplomatik ve askeri gerilimlere girmektedir. Özellikle Kıbrıs adası etrafındaki deniz sınırları ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşmazlıkları, bölgedeki en büyük gerilim kaynağını oluşturuyor.

Türkiye, Doğu Akdeniz'deki enerji kaynakları üzerinde hak sahibi olan ülkeler arasında yer alırken, bu kaynakların kıta sahanlığına yakın bölgelerde keşfedilmesiyle bu haklarını savunmaya devam ediyor. Kıbrıs'ın güneyindeki enerji arama faaliyetlerine katılan Türkiye, Kıbrıs Rum Yönetiminin bu kaynakları yalnızca kendi yönetimindeki bölgeyle sınırlı görmesini reddetmektedir. Türkiye'nin bu politikasına karşılık olarak, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi de Avrupa Birliği destekli hamleler yapmaktadır.

İsrail ve Mısır ise, kendi enerji keşiflerinden elde ettikleri doğal gazı Avrupa'ya taşımak için Türkiye'yi bypass etme arayışındalar. Bu durum, bölgedeki enerji boru hatlarının ve deniz yollarının inşasını da teşvik ediyor. İsrail'in planladığı doğalgaz boru hattı, Akdeniz üzerinden Avrupa'ya taşınacak gazın önemli bir rotası olabilir. Ancak bu tür projeler, bölgedeki güç dengelerini değiştirebilir ve daha fazla gerilim oluşturabilir.