Doğu ve Güneydoğu’da vaka sayıları nasıl azaldı?

 

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıklamasına göre Türkiye'de geçtiğimiz hafta her 100 bin kişiye göre en düşük vaka sayısı görülen iller 3.21 ile Hakkari, 3.91 ile Şırnak, 8.51 ile Muş, 8.71 ile Batman ve 10.43 ile Iğdır oldu. Bu illerin tümünde geçen yıl 1 Haziran'da başlayan normalleşme takvimi ile birlikte vaka sayılarında artış yaşanmış, bölgedeki hekimler o dönemi 'birinci dalganın zirvesi' olarak tanımlamışlardı. Bu illerde özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında yüksek vaka sayılarına ulaşılmıştı. 

 

Peki neden yüksek?

 

Bölgede son veriler hakkında konuşan Tabip Odası Başkanlarına göre vaka oranlarının düşmesinde, uygulanan kısıtlamaların, kapatılan sosyal mekanların ve kış mevsimin etkisi yüksek.

Geçen yılın Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında vaka sayısının hızla arttığını hatırlatan Muş Tabip Odası Başkanı Fatma Rojin Öngün, "O sırada günde 15-20 arasında hasta taburcu etmemize rağmen günlük yatışlar 90'a kadar çıkıyordu. Şu an Muş'ta iki üç hasta var ve yoğun bakımda hastamız yok" dedi. Öngün, Muş'ta vaka sayısının düşmesindeki en temel faktörün uygulanan kısıtlamalar olduğunu söylüyor. Kışları çok sert geçen ilde şehre gelişlerin azalması da bir diğer etken. Öngün, "Muş'ta aile yapısı da kalabalık. Haziran'da sonra yaşanan artışların nedeni de, farklı kentlerde yaşayan Muşluların illerine geri dönmesiydi ama kış aylarında bu şekilde gelen pek olmadı" dedi. 

 

Kurallara tam uyulmuyor

 

İnsanların maske ve sosyal mesafeye hala çok dikkat etmediğini söyleyen Öngün, Mart ayı için planlanan normalleşme adımlarının risklerine dikkati çekerek, "Doğal bağışıklık sağlandı mı onu öngörmek zor ama hastanelerde bahar aylarında yeni bir artışın yaşanabileceği beklentisiyle önlemler alındı. Nisan gibi biz yeni bir artış bekliyoruz. Hala bile hastane ziyaretlerine tepki gösterenler oluyor, maske takmadan gelenler çok. İnsanlarda hem bir bıkkınlık var, hem de Covid ile yaşama düşüncesini hala içselleştirmiş değiller" şeklinde konuştu. 

 

Yasaklar etkili oldu

 

Yedi ilçesiyle beraber 545 bin 530 nüfusa sahip Şırnak'ta da 100 bin kişiye düşen vaka sayısı 3.91 ile Türkiye ortalamasının çok altında seyrediyor.

Şırnak İl Tabip Odası Başkanı Doktor Serdar Kuni, hafta sonları uygulanan yasaklar ve kısmi kapanmanın bölgede hasta sayısının azalmasında etkili olduğunu belirtti. Kısıtlamalarla birlikte sosyal bulaşın azaldığına dikkati çeken Kuni de normalleşme adımlarından kaygılı: "Elimizde veri yok ama hastanelerin genel durumu iyi ve yoğun bakımlarda yatak sıkıntısı yok. Ama bu durum virüsün bittiği anlamına gelmiyor, eğer normalleşmeye dönülürse, 1 Haziran sonrasında yaşanan duruma dönme endişemiz var."

İlçeleriyle beraber 1 milyon 159 bin 558 nüfusa sahip Van'a; Bitlis, Muş, Ağrı, Bitlis, Iğdır, Hakkari gibi çevre illerden de hasta sevk ediliyor. Geçen yılın Temmuz ve Ekim ayları arasında hastanelerdeki doluluk oranı yüzde 90'ları bulan Van'da, son haftalarda günlük vaka sayısı 30-40 civarına inmiş durumda. 

 

İnsanlar test yaptırmıyor

 

Van ve Hakkari Tabip Odası Başkanı Hüseyin Yaviç de, halkın da kısıtlamalara uyum gösterdiğini ama vaka sayısının azalmasının yapılan test oranın düşmesiyle da ilgili olduğunu öne sürerek, "Karantinanın yarattığı sosyal ve ekonomik etkiler nedeniyle İnsanlarda artık hemen gidip test yapma isteği de yok. Temaslı bildirimleri de oldukça düştü çünkü karantina sürecinde insanlar ekonomik sıkıntılar yaşamaya başladı" dedi. 

Son aylarda çevre illerden bariz bir hasta akışının olmadığını belirten Yaviç, bölgenin sosyal yapısına da dikkati çekerek, "Üç gün devam eden taziyeler ve düğünler olurdu, yapılmadı. Maske konusunda da bir uyum var ama sosyal mesafenin korunması konusunda hala olması gerek uyum sağlanmış değil. Çünkü insanlar ekonomik sebepten dolayı çalışıyor bu da sosyal hareketliliğin devam etmesine neden oluyor" diye konuştu. 

 

Aşılanan sayısı

 

Sağlık Bakanlığı'nın paylaştığı aşı tablosuna göre 24 Şubat'a kadar Türkiye'de uygulanan aşı sayısı 7 milyon 453 bin 238. Bu oranın içinde ikinci doz aşı olanların sayısı ise 1 milyon 218 bin 327... Doğu ve Güneydoğu'daki 23 ilde Çarşamba gününe kadar yapılan toplam aşı sayısı 766 bin 842. Bu sayının içinde yapılan ikinci doz ise 148 bin 924.

Van, Hakkari Tabip Odası Başkanı Hüseyin Yaviç, Van'da genel aşı oranının çok düşük olmasına rağmen, risk gruplarına yapılan oranın yüzde 60'ları bulduğunu söyledi. Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Elif Turan da ildeki hastanelerde tedavi edilen 50 civarında Covid-19 hastası olduğunu belirtti. Turan, diğer hekimler gibi kısıtlamaların kaldırılması halinde sayının artmasından endişeli. HABER MERKEZİ / BBC