Dünyanın ruhsal sağlığı alt üst!

 

SELİM AYANOĞLU / DETAY HABER

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), koronavirüs salgınıyla birlikte dünya genelinde ruhsal ya da nörolojik rahatsızlıkların artış gösterdiğini ortaya koydu. Halen ülkelerin yüzde 40'ından fazlasında ruh sağlığı politikası, yüzde 30'undan fazlasında ruh sağlığı programı, yaklaşık yüzde 25'inin de ruh sağlığı mevzuatı bulunmadığına işaret eden DSÖ, dünya genelinde yaklaşık 500 milyon kişinin ruhsal rahatsızlıklardan biri veya birkaçıyla mücadele ettiğine, gelecekte bu sayının 2 milyarın üzerine çıkabileceğini bildirdi. 

Gençler de etkileniyor

DSÖ, dünya genelinde çocuk ve ergenlik çağındaki gençlerin en az yüzde 10'unun bir çeşit ruhsal hastalıktan muzdarip olduğuna işaret ediyor. Bu nedenle intihar, 15-19 yaş arası kızlarda ikinci, aynı yaş grubundaki erkeklerde üçüncü, 15-29 yaş arası kişilerde de ikinci ölüm nedeni olarak gösteriliyor. 10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü vesilesiyle dikkatler yeniden intihar olgusuna çevrildi. DSÖ istatistiklerine göre 100 bin nüfus başına intihar edenlerin sayısı dünyada ortalama 10.5 kişi. Yüksek gelirli ülkelerde bu sayı 11.5'e yükseliyor. Türkiye ise 100 bin kişi başına ortalama 7.2 intiharla dünya ve Avrupa'da görece iyi bir durumda. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) en son yayımladığı veriler 2018 yılına ait. Buna göre 2018'de Türkiye'de toplam 3 bin 161 kişi intihar ederek yaşamına son verdi. İntihar edenlerin yüzde 75.6'sını erkekler, yüzde 24.4'ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de son on yıllık dönemde intihar sayısında belirgin artışlar da kaydedilmedi. Örneğin intiharların düşüş eğiliminde olduğu Almanya'da 2018'de 9 bin 300 intihar gerçekleşti. Dünyada tüm önlemlere rağmen yılda yaklaşık 800 bin kişi intihar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Bilinenin aksine dünya genelindeki intiharların yüzde 79'u düşük ve orta gelirli ülkelerde kaydediliyor. 

Maliyeti de büyük

DSÖ verilerine göre, ruhsal ve nörolojik hastalıklar ile madde kullanım bozuklukları, dünya genelinde ölümcül olmayan hastalık yükünün yüzde 30'unu, küresel hastalık yükünün de yüzde 10'unu oluşturuyor. Bu arada dünyada 2005-2015 yılları arasında, ruh sağlığı hastalıklarının görülme sıklığının yaklaşık yüzde 16 oranında arttığı ifade ediliyor.

Birçok ülkede çatışma ve göç gibi bir takım olumsuzların artmasıyla bu oranın daha da yükselebileceği değerlendirmesi yapılıyor. Çatışmadan etkilenen bölgelerde yaşayan her 8 kişiden birinde orta ya da ağır düzeyde ruhsal hastalık görülüyor. DSÖ'nün 2020 tahminlerine göre, depresyondaki kişi sayısı dünya genelinde 380 milyon. Dünyada depresyonda olan kişilerin çoğunluğu, nüfus yoğunluğuyla bağlantılı olarak Çin ve Hindistan'ın yer aldığı Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik bölgesinde yaşıyor. Depresyon, kadınlar arasında erkeklerden daha yaygın görülüyor, hem depresyona hem de endişe bozukluğuna, yaş ilerledikçe daha fazla rastlanıyor.