En tehlikeli bağımlılık: Yerli tohum yok oldu

Tarımda dünyanın önde gelen üreticilerinden olmamıza rağmen domatesten hıyara, lahanadan havuca ve pamuktan ayçiçeğe kadar birçok tarım ürününün tohumunu ithal ediyoruz

YENİ MESAJ - İSTANBUL

Türkiye tarım ürünlerinin tohumlarında yüzde 90 dışa bağımlı bir duruma geldi. Gıda güvenliği için mutlaka yerli tohumların kullanılması gerektiğini belirten uzmanlar, siyasileri bu konuda gerekli olan yasal düzenlemeleri bir an önce hayata geçirmeye çağırdı. Dünyanın sayılı tarım üreticisi ülkeleri arasında ilk sıralarda yer alan Türkiye, tarıma hak ettiği önemi vermemesinin bedelini 2002-2009 yılları arasında 860 milyon dolarlık tohum ithal ederek ödedi. Türkiye, karpuz tohumunu Amerika'dan, domates tohumunu Fransa, ABD ve Hollanda'dan, lahana tohumunu Almanya ve Hollanda'dan, turşuluk hıyar tohumunu ise ABD'den satın alıyor.

Tohumluk üretimi hızla düşüyorBir kilogram domates tohumu için Türk çiftçisi 18- 20 bin dolar ödemek zorunda kalıyor. Türkiye tohum pazarı, küresel firmalar ve onların yerli ortaklarının denetiminde. Tohumculuk Yasası'yla çiftçinin tohum satması elinden alınmış durumda. Bir çiftçinin ürettiği tohumu kayıt altına aldırabilmesi için, başvuru inceleme ücreti dâhil en az on kalem ücret ödemesi gerekiyor. Bu durum çiftçilerin tohum üretmesinin önündeki en büyük engel. Türkiye'de büyük tohum firmalarının çoğu yabancıların eline geçmiş durumda.

On binlerce ton tohum ithal ediliyorTarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tohumculuk Daire Başkanlığı verilerine göre, Türkiye 2002-2009 yıllarını kapsayan dönemde toplam 860 milyon dolarlık tohumluk ithalatı yaptı. Türkiye'ye 2009'da endüstri bitkileri, tarla bitkileri, sebze ve yem bitkileri olmak üzere toplam 30 bin ton tohumluk ithal edildi. Türkiye 2009 yılında, 4 bin 860 tonluk buğday, arpa, hibrit mısır ve çeltikten oluşan tarla bitkileri tohumluğu ithalatına 17 milyon 117 bin dolar ödedi. İthalat içinde en büyük payı 97 milyon 995 bin dolar ile 2 bin 498 tonluk sebze bitkileri tohumluğu oluşturdu. Pamuk, ayçiçeği, kanola, patates ve şeker pancarı tohumunun da içinde yer aldığı toplam 11 bin 155 tonluk endüstri bitkileri tohumluğu için de 29 milyon 705 bin dolar ödedi.

Domatesin tohumu FransızTürkiye'nin toplam sebze üretiminde büyük yer tutan domates, üretiminde hibrit tohumluğu tercih edilen sebzelerden en önemlisi. 2009 yılında 10 milyon 745 bin ton domates üretimi yapılan Türkiye'de, 22 bin 970 kilogramı hibrit olmak üzere toplam 47 bin 15 kilogram domates tohumluğu ithal edildi. Hibrit tohumlardan elde edilen domateslerin raf ömürleri uzun oluyor. Bu tür domatesler aynı zamanda uzun nakliye şartlarına karşı dayanıklı oluyorlar. Bu özelliklerinden ötürü tercih edilen ithal hibrit tohumlardan elde edilen domateslerde tüketiciler eski lezzetleri bulamadıklarından şikâyetçiler.

Salatalık tohumu Amerika'dan Türkiye'nin en fazla ithal hibrit tohumluk kullandığı ikinci sebze hıyar oldu. Türkiye, 2009 yılında 29 bin 353 kilogramı hibrit olmak üzere toplam 37 bin 244 kilogram hıyar tohumluğu ithal etti. Türkiye'de 2009 yılında 3 milyon 810 bin ton karpuzüretilirken aynı yıl yapılan karpuz tohumluk ithalatı da 58 bin 827 kilogram olarak gerçekleşti.