Enflasyon can yakıyor

YENİ MESAJ / DETAY HABER

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi'ni (TÜFE) açıkladı. TÜİK verilerine göre enflasyon 16 aydır aralıksız yükselmeye devam ediyor. Enflayson eylülde aylık yüzde 3.08, yıllık ise yüzde 83.45 arttı. Dar gelirli gruplarının en önemli gider kalemlerinden birini oluşturan gıda enflasyonu yüzde 90.25'ten yüzde 93.05 yükseldi. Aylık yüzde 3.08 ile beklentilerin altında kalan eylül ayı eflasyonu geçen yılın aralık ayına göre yüzde 52.40, 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde 60 artış gösterdi. Üretici fiyatlarındaki artış da devam etti. Üretici fiyatları aylık bazda yüzde 4.78 artarken, yıllık artış 151.5 oldu.

Üretici enflasyonu yüzde 151.5

Yİ-ÜFE 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 4.78, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 82.45, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 151.50 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 114.02 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 164.59, imalatta yüzde 127.69, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 416.58 ve su temininde yüzde 107.84 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 129.59, dayanıklı tüketim malında yüzde 100.36, dayanıksız tüketim malında yüzde 130.54, enerjide yüzde 347.35 ve sermaye malında yüzde 97.29 arttı.

En yüksek artış ulaştırma ve konutta

Bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 117.66 ile ulaştırmada yaşanırken, eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 30.76 ile haberleşme oldu. Aylık bazda ise en yüksek fiyat artışı yüzde 9,99 ile konutta yaşandı. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı eylül ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 0.04 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Çekirdek enfasyonda da yükseliş eğilimi devam etti. Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE yüzde 68.09 artış gösterdi.

ENAG'a göre enflasyon yüzde 186

Diğer yandan akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkıyor. ENAG'ın açıkladığı enflasyon oranı ile TÜİK'in açıkladığı oran arasındaki fark eylül ayında yüzde 102,82'ye çıktı. ENAG verilerine göre aylık bazda enflasyon yüzde 5.30 gerçekleşirken, TÜFE'nin son 12 aylık artışı yüzde 186.27, yılın başından itibaren ise yüzde 101.63 oldu. TÜİK'in verileriyle çelişen bir başka rapor da İstanbul Ticaret Odası (İTO) verileri oldu. İTO'ya göre İstanbul'un enflasyonu yıllık bazda yüzde 107.42 artış göstermişti.

20 yılda enflasyon 54 puan arttı

DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından sosyal medya üzerinden yapılan açıklamada, "Emekçinin enflasyonu üç haneli! Dar gelirlinin ve emeklinin gıda enflasyonu 119-137 civarında! Resmi enflasyon emekçinin gerçeğini yansıtmıyor. AKP 20 yılda enflasyonu 54 puan artırdı. Aralık 2002'de yüzde 29.7'lik bir enflasyon devralan AKP 20 yılda enflasyonu 54 puan artırdı ve yüzde 83.45'e yükseltti. Eylül 2003'te 101 olan TÜFE Eylül 2022'de 1.047, Eylül 2003'te 99 olan gıda fiyatları Eylül 2022'de 1.374 oldu. Böylece TÜİK'e göre 2003'ten bu yana TÜFE 10 kat, gıda fiyatları 13.9 kat arttmış oldu!" ifadelerine yer verildi.

Savaştaki ülkeler bizden daha iyi

Türkiye, açıklanan son enflasyon oranıyla Avrupa'daki en yüksek enflasyona sahip ülke olma özelliğini korudu. Yüzde 83.45 ile Avrupa'nın en yüksek enflasyonuna sahip olan ülkemizi ise açık ara ile Moldova takip ediyor. Moldova'da enflasyon oranı yüzde 34.29. Moldova'yı yüzde 24.8 ile Estonya, yüzde 23.8 ile savaştaki Ukrayna takip ediyor. Dünyaya baktığımızda ise yüzde 78.5 ile Arjantin'in gerisindeyiz. Savaştaki Rusya'nın enflasyonu ise yüzde 14.3.