Enflasyonda 21. yüzyıl rekoru

RECEP BAHAR / ANALİZ

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Mayıs ayı tüketici fiyatları (TÜFE) enflasyonu yüzde 73.50 oldu. Enflasyon böylece 1998'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Enflasyon 1994 sonunda yüzde 125.5, 1997 sonunda yüzde 99.1, 1996 sonunda 79.8, 1995 sonunda ise yüzde 76 idi. Mayıs ayı enflasyonu ise yüzde 2.98 olarak gerçekleşti. Reuters haber ajansının anketine katılan ekonomistlerin aylık enflasyon beklentisi ise yüzde 4.8'di. Kira artışlarında baz alınan son iki aylık ortalamalara göre enflasyon ise yüzde 39.33 oldu. Merkez Bankası'nın politika faizi (yüzde 14) ile yıllık tüketici enflasyonu arasındaki fark da 59.5 puan ile yeni rekorunu kırdı. Öte yandan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), Mayıs 2022'de yıllık tüketici fiyat endeksinin yüzde 160 arttığını duyurdu! ENAG'ın enflasyonu ile TÜİK'in enflasyonu arasında iki kattan fazla fark var!

Zam şampiyonu ulaştırma

Yıllık en düşük artış yüzde 19.81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 27.48 ile eğitim, yüzde 29.80 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 37.74 ile sağlık oldu. Buna karşılık Mayıs 2021'e göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla yüzde 107.62 ile ulaştırma, yüzde 91.63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 82.08 ile ev eşyası oldu. Akaryakıt fiyatlarına peş peşe zamlar gelmesi enflasyonu resmen uçurdu!

Mayıs ayında neler oldu?

Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Mayıs ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0.41 ile eğitim, yüzde 1.49 ile haberleşme ve yüzde 1.61 ile sağlık oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Mayıs ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla yüzde 6.53 ile alkollü içkiler ve tütün, yüzde 6.15 ile eğlence ve kültür, yüzde 5.47 ile lokanta ve oteller, yüzde 4.64 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Kim tutar ÜFE'yi!

Yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) yıllık yüzde 132.16, aylık ise yüzde 8.76 arttı. Böylece Böylece üretici enflasyonu da 1995'ten bu yana en yüksek seviyesini gördü. ÜFE, 1994 sonunda yüzde 146.5 idi. Yıllık tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki makas 58.7 puan ile rekor seviyeye yükseldi. ÜFE, son iki aylık ortalamalara göre yüzde 80.38 artış gösterdi. Üretici fiyatlarında 'elektrik, gaz' sektörü yüzde 360.3'lük yıllık enflasyon oranıyla adeta roketledi. Enerjide yıllık enflasyon ise yüzde 300.16'ya ulaştı. İmalat sanayi enflasyonu yüzde 115.18, dayanıklı tüketim malı enflasyonu ise yüzde 83.41 oldu. Bu kategoride en düşük enflasyon oranı yüzde 70.02 ile su temininde gerçekleşti.

Türkiye, yüksek enflasyon liginde dünyada 6. sırada

Türkiye G20 olarak adlandırılan dünyanın en büyük 20 ekonomisinde açık ara en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. Türkiye'nin ardından ikinci sırada yüzde 58.00 ile uzun süre ekonomik kriz ile mücadele eden Arjantin geldi. Dünyada Türkiye'den yüksek enflasyona sahip ülkeler ise bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu ülkeler Venezuella (yüzde 222.3), Sudan (yüzde 220.7), Lübnan (yüzde 206.24), Suriye (yüzde 139.46), Zimbabwe (yüzde 131.70).

Bakan Nebati: Artış hız kesti!

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, enflasyon artışının hız kestiğini belirterek, "Önümüzdeki süreçte, olumlu seyreden iklim koşullarının da etkisiyle, tarımsal üretimimizde gerçekleşmesini beklediğimiz artışın enflasyondaki gevşemeyi olumlu yönde destekleyeceğini öngörüyoruz" ifadesini kullandı. Nisan'da aylık yüzde 7.25 olarak gerçekleşen TÜFE aylık artış oranının Mayıs'ta yüzde 2.98 düzeyinde gerçekleştiğini hatırlatan Nebati, böylece enflasyonun düşüş eğilimine girdiğini savundu.