Eski Şark Eserleri Müzesi

İstanbul Arkeoloji Müzeleri bünyesinde yer alan Eski Şark Eserleri Müzesi, kadim medeniyetlerin izlerini süren, eşsiz ve derin bir tarihi yolculuk sunar.

TARİHÇE VE MİMARİ

Müze binası, aslında ünlü ressam ve müzeci Osman Hamdi Bey tarafından 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi) olarak inşa ettirilmiştir.

Osmanlı Devleti'nin ilk güzel sanatlar okulu olan bu yapının mimarı, aynı zamanda İstanbul Arkeoloji Müzeleri Klasik Binası'nı da tasarlayan Alexander Vallaury'dir. Akademi'nin taşınmasının ardından, dönemin Müze Müdürü Halil Edhem Bey'in girişimiyle, Yakındoğu kültürlerine ait eserlerin ayrı sergilenmesi kararlaştırılmış ve bina 1917'de Eski Şark Eserleri Müzesi olarak düzenlenmiştir.

1963 yılında büyük bir düzenleme geçiren müze, 1974'te ve son olarak 2000 yılında yapılan onarımlarla bugünkü halini almıştır.

KOLEKSİYON VE İÇERİK

Müzenin koleksiyonu, adından da anlaşılacağı gibi Anadolu ve Mezopotamya'nın Yunan öncesi, Mısır ve Arap Yarımadası'nın İslam öncesi çağlarına ait paha biçilmez eserlerden oluşur. Eserlerin büyük çoğunluğu, Osmanlı Devleti döneminde 19. yüzyıl sonunda başlayıp I. Dünya Savaşı'na kadar süren arkeolojik kazılarda gün ışığına çıkarılmış ve İstanbul'a getirilmiştir.

Müzede anlatım, bölgesel bir sınıflama ile yapılmış olup, başlıca şu bölümleri içerir:

1. İslamiyet Öncesi Arap Yarımadası Eserleri: Bölgenin kadim kültürlerine ait buluntular.

2. Mısır Eserleri: Antik Mısır medeniyetine ait önemli parçalar.

3. Mezopotamya Eserleri: Sümer, Akad, Babil ve Asur gibi uygarlıkların bıraktığı eserler.

4. Anadolu Eserleri: Hititler ve Urartular gibi Anadolu'nun erken uygarlıklarına ait buluntular.

5. Çivi Yazılı Belgeler (Tablet Arşivi): Müzenin en önemli ve benzersiz bölümlerinden biridir.

ÖNE ÇIKAN BAŞLICA ESERLER

• Kadeş Anlaşması: Tarihin bilinen en eski yazılı barış anlaşması olup, MÖ 13. yüzyılda Hititler ve Mısırlılar arasında yapılmıştır. Anlaşmanın kil tablet üzerindeki kopyası müzede sergilenmektedir.

• İştar Kapısı Kabartmaları: Yeni Babil İmparatorluğu'nun başkenti Babil'in anıtsal giriş kapısı olan İştar Kapısı ve Tören Yolu'nu süsleyen, sırlı ve kabartmalı tuğlalardan yapılmış Boğa ve Ejder figürlerinin bulunduğu parçalar.

• Akad Kralı Naramsin'in Steli: Akad İmparatorluğu'nun önemli hükümdarlarından Naramsin'e ait, zaferini tasvir eden anıtsal taş eser.

• Dünyanın En Eski Aşk Şiiri: Nippur kazılarında bulunan ve MÖ 2000'li yıllara tarihlenen, Sümer kralı Şusin'e hitaben yazıldığı düşünülen kil tablet.

• Tablet Arşivi: Yaklaşık 75.000 adet çivi yazılı belgenin bulunduğu devasa bir arşiv.

• Lugal-dalu, Gılgamış ve Puzur-İştar Heykelleri: Mezopotamya uygarlıklarına ait dikkat çekici heykeller.

Eski Şark Eserleri Müzesi, dünyanın en büyük arkeoloji müzeleri arasında sayılan İstanbul Arkeoloji Müzeleri kompleksinin ayrılmaz bir parçası olarak, ziyaretçilere insanlık tarihinin en eski ve köklü medeniyetlerine dokunma fırsatı sunan benzersiz bir kültürel hazinedir.