Finlandiya'nın NATO hamlesi tansiyonu yükseltiyor

RECEP BAHAR / DETAY HABER

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve Başbakan Sanna Marin, ortak bir açıklama yaparak, Finlandiya parlamentosuna NATO üyeliği için 'derhal başvuru' çağrısı yaptı. İki lider, önümüzdeki birkaç gün içinde bu konuda Finlandiya parlamentosundan bir karar beklediklerini söyledi. Niinistö ve Marin'in yaptıkları ortak açıklamada, "Artık karar verme anı yaklaştığına göre, parlamenter gruplara ve partilere de bilgi için ortak görüşlerimizi bildiriyoruz" ifadesi kullanıldı.

Ülkenin askeri potansiyeli

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto da, ülkesinin NATO üyeliğine başvurma niyetini beyan eden açıklamanın ardından, 'gelecekteki müttefik olarak NATO'yu daha da güçlendireceklerini' söyledi. Haavisto, ülkesinin NATO'ya katma değer sağlayacağını, savaş zamanı için 280 bin askeri, 900 bin yedek kuvveti bulunduğunu, yakın zamanda 64 F-35 savaş uçağı sipariş ettiklerini kaydetti. Finlandiya'nın NATO üyeliği seçeneğini değerlendirmesi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından gündeme geldi. Finlandiya, Rusya ile 1300 kilometrelik bir sınırı paylaşıyor. Şimdiye kadar doğu komşusunun tepkisini almamak için NATO'nun dışında kalmayı tercih etmişti.

Karar 15 Mayıs'ta açıklanacak

Finlandiya, NATO konusunda kararını, parlamento ve diğer üst düzey siyasi yöneticilerin değerlendirmesi sonrasında Pazar günü resmen açıklayacak. Finlandiya kamuoyunda NATO üyeliği için destek yıllardır yüzde 20-25 seviyelerinde seyrediyordu. Ancak Ukrayna'nın işgalinin ardından, son kamuoyu yoklamaları bu desteğin yüzde 76'ya yükseldiğini gösteriyor. Rusya, iki ülkeyi uzun süredir devam eden askeri bağlantısızlık politikasını terk etmemeleri konusunda uyardı ve aksi halde bazı karşı önlemler almakla tehdit etti. Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinisto ise Rusya Devlet Başkanı Putin'i suçlayarak, "Buna sen sebep oldun" dedi. NATO üyeliği için kriterlerden biri 'demokratik ülke' olma şartı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 12 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, "Finlandiya üyelik başvurusu yapmaya karar verirse NATO'da memnuniyetle karşılanacaklar, katılım süreci sorunsuz ve hızlı olacaktır" dedi. Öte yandan İngiltere, İsveç ve Finlandiya ile güvenlik anlaşması imzaladı. Anlaşma, saldırıya uğrama halinde İngiltere ile bu ülkeler arasında karşılıklı yardımı öngörüyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Çarşamba günü iki ülkeyi ziyaretinin ardından anlaşmaları imzaladı. İsveç'in de gelecek günlerde NATO'ya katılma kararını duyurması bekleniyor. NATO'nun halen Türkiye dahil 30 üyesi bulunuyor. İttifaka son olarak 2009'da Hırvatistan ve Arnavutluk, 2017'de Karadağ ve 2020'de Kuzey Makedonya katılmıştı.

Kremlin'den tepki gecikmedi

Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Finlandiya'nın NATO'ya girmesinin Rusya için tehdit olduğunu söyledi. NATO'nun genişlemesinin, bölgedeki güvenliği ve istikrarı artırmadığını savunan Peskov, "Rusya'nın, Finlandiya'nın NATO girişiyle ilgili cevabı, NATO askeri altyapısının sınırlardaki ilerleme derecesine bağlı olacak" dedi. Peskov, Rusya'nın durumu analiz edeceğini ve güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri alacağını sözlerine ekledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da, 15 Nisan'da yaptığı açıklamada, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılmasının, Kuzey Avrupa'daki barış ve istikrar açısından olumsuz sonuçlar yaratacağını belirtmişti.