Gıdada fiyat artışı hız kesmiyor

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR'ın fiyatlarını Ankara'daki marketlerden derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir gıda sepetini esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Eylül 2024 sonuçları açıklandı. TÜİK'in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20'lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 14.5'ini, en yoksul yüzde 20'lik kesim ise yüzde 36.6'sını gıda için yapıyor.

Açlık riski yükseliyor


Türkiye'nin iktidar eliyle yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021'den bu yana gıda fiyatları yüzde 826 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021'de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl Eylül ayında 926 lira ödemek zorunda kaldı. Aynı dönemde kamu çalışanlarının ücretlerinde ise yüzde 780 oranında artış yaşandı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021'de 100 lira olan ortalama kamu çalışanının ücreti şu anda 880 lira düzeyinde. Birleşik Kamu-İş'in gıda fiyatları endeksi Haziran 2020'den bu yana her ay, yani aralıksız olarak 52 aydır bir önceki aya göre artıyor. Bu 52 aylık dönemde gıda fiyatları 13 katına çıktı.

Fiyatı artanlar ve düşenler

Eylülde ekmek-pirinç-un-bulgur fiyatları önceki aya göre ortalama yüzde 0.1 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 1.8 oranında düşüş yaşandı. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 1.8 oranında, yağ harcamaları ise yüzde 5.7 oranında arttı. Meyve fiyatlarının yüzde 5.1 oranında arttığı Eylülde sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre ortalama yüzde 3.8 oranında artış oldu.
Gıda fiyatlarında bu yılın ilk dokuz aylık döneminde ise toplam yüzde 38.1 oranında artış yaşandı. Bu dönemde ekmek-pirinç-un-bulgur-makarna fiyatları yüzde 29.9, et-balık harcamaları yüzde 29.3, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 23.1, yağ fiyatları yüzde 35.8, meyve fiyatları yüzde 73.1, sebze fiyatları yüzde 78.2, bakliyat fiyatları yüzde 20.6, diğer ürünlerin fiyatları yüzde 27.8 oranında yükseldi. Bu yıl Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 40.6, et-balık fiyatlarında 42.7, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 41.5 oranlarında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 48.6 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 68.9, sebze fiyatları ise yüzde 176.1 oranında artış gösterdi.