Ticaret Bakanlığı, gümrük kapılarında kaçak geçişlerin tespiti için yapay zekayla risk analizi dönemine geçecek.

Edinilen bilgilere göre, Ticaret Bakanlığı Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından kullanılacak "Muhafız" adlı yazılım, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) fonuyla finanse edildi.

Tamamen yerli ve milli imkanlarla TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) liderliğinde geliştirilen yazılıma, BYS Grup AŞ ve HAVELSAN da destek sağladı. Milli ve özgün bulut bilişim, büyük veri ve yapay zeka uygulamaları kullanılarak geliştirilen yazılım, testlerde büyük başarı sergiledi.

Projeyle, yapay zeka ve büyük veri teknolojilerinin kullanıldığı bir yönetişim aracı geliştirilerek, Bakanlığın gümrük gözetim ve kontrol fonksiyonunun artırılması hedefleniyor.

Muhafız sayesinde farklı veri kaynaklarından gelen büyük veri, hem yığın hem akan veri olarak işlenip yapay zeka algoritmalarıyla analiz edilecek. Böylece insan çabasıyla ortaya çıkarılmayacak analizler ve risk ilişkileri, yapay zeka teknolojileriyle tespit edilebilecek.

Projeyle gümrük kapılarında kaçakçılık ve usulsüzlükle mücadelede etkinliğin artırılması, karar verme ve gümrük kontrol süreçlerinin hızlandırılmasıyla dış ticaretin de hız kazanması bekleniyor.

Bu ay içinde sahada kullanıma alınacak
Türkiye gümrük kapılarına yapay zeka destekli kontrol kapasitesi kazandıracak yazılımın, bu ay içinde sahada kullanıma alınması öngörülüyor.

Muhafız yazılımında, gümrüklerdeki çeşitli durumlara göre kullanım senaryoları da yer aldı. Gümrük kapılarından geçen kişi ya da eşyayı mercek altına alacak sistem, milyonlarca veriyi ve binlerce gümrük beyannamesini yapay zeka yöntemiyle inceleyerek, "Risklidir" ya da "Riskli değildir" şeklinde alarm verecek.

Yapay zekayla mümkün olduğunca az beyannamenin riskli görülüp uyarılması, böylece gümrük muhafaza personelinin vaktini çok almadan aynı zamanda gerçekten riskli konuların yakalanması öngörülüyor.

Araç ve gemi verilerini anlık analiz edecek
Araç ve gemi takip verileri de anlık olarak Muhafız'a gelecek ve anormallikler de anlık tespit edilecek.

Türkiye, bu sistemle, gümrük kapılarında yapay zeka, bulut veri ve büyük veri teknolojileri kullanan dünyadaki sayılı ülkeler arasına girecek.

Muhafız yazılımı, gelecekte oluşacak yeni usulsüzlük ve kaçakçılık yöntemlerine göre güncellenebilecek. Sisteme, buna göre yeni veri kaynakları ve senaryolar eklenebilecek.