Güney Asya'da tehlikeli gerilim

RECEP BAHAR/HABER ANALİZ

Keşmir'in Hindistan kontrolündeki bölümünde 14 Şubat'ta polis teşkilatına bağlı 44 Hint milisin hayatını yitirmesi, 200 milyon nüfuslu Pakistan ile 350 milyonu Müslüman olmak üzere 1 milyar 260 milyon nüfuslu Hindistan'ı bir kez daha silahlı çatışmanın eşiğine getirdi.

İki ülkede 550 milyon Müslümanın yaşaması meseleyi İslam dünyası açısından önemli hale getiriyor. Yeni Delhi yönetimi, 14 Şubat'taki eylemden Pakistan'ı sorumlu tuttu. Saldırıyı kınayan Pakistan ise suçlamayı reddetti. Hindistan bu gelişme üzerine 26 Şubat'ta Keşmir Kontrol Hattı'nın Pakistan tarafındaki 'Keşmirli direniş hedefleri'ni hava saldırısıyla vurdu.

Pakistan ise Çarşamba günü ise hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Hindistan'a ait iki savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı. Bir savaş uçağının düşürüldüğünü kabul eden Hindistan, Pakistan'a ait bir F-16 savaş uçağını düşürdüğünü duyurdu.

Pakistan, iki Hint pilotun da esir alındığını açıkladı ve pilotun fotoğraflarını basınla paylaştı. Pakistan Silahlı Kuvvetleri sözcüsü Tümgeneral Asıf Gafur, Twitter'da paylaştığı mesajda, "Kontrol hattını geçen iki Hindistan savaş uçağı Pakistan Hava Kuvvetleri tarafından Pakistan hava sahasında düşürülmüştür. Söz konusu uçaklardan birisi Pakistan kontrolündeki Keşmir bölgesinde, diğeri ise Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesine düşmüştür. Bir Hint pilot gözaltına alınmıştır" dedi.

İki ülke arasında yaşanan gerilim nedeniyle Pakistan, tüm havalimanlarında sivil ve ticari uçuşları durdurdu, hava sahasını ticari uçuşlara kapattı. Hindistan tarafında ise Cammu, Leh, Çandigar ve Amritsar'daki havalimanlarında uçuşlar durduruldu. Pakistan'ın hava sahasını kapatması THY'nin Uzakdoğu seferlerini de olumsuz etkiledi.

Pakistan'dan teskin edici açıklamalar

Gerginlik üzerine bulunan Pakistan Başbakanı İmran Han, Hindistan'a diyalog çağrısında bulundu. Han, TV kanallarında yayınlanan konuşmasında, Hindistan yönetimi ve Başbakanı Narendra Modi'ye seslenerek, şunları söyledi: "Bundan sonra ne yapacağımız asıl problemdir. Hint yönetiminin sağduyulu davranması çok önemli... Hint yönetimine soruyorum: Sizin ve bizim elimizdeki silahlar dikkate alındığında, yanlış hesaplamaların altından kalkabilecek durumda mıyız? Tansiyon yükselmeye devam ederse ne olur? Sizi bir kere daha diyaloğa davet ediyorum. Sağduyu hakim olmalı. Sorunlarımızı diyalog yoluyla çözmeliyiz."

Pakistan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri de Hindistan'ın İslamabad Büyükelçi Vekili Gaurav Ahluwalia'yı bakanlığa çağırarak, 'gerilimi düşürme' çağrısında bulundu.

Rusya ve Çin de endişeli

Hindistan ve Pakistan'a bir çağrı da Rusya'dan geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, Pakistan-Hindistan geriliminden ötürü derin endişe duyduklarını belirterek, taraflara itidal çağrısı yaptı.

Çin adına açıklama yapan Dışişleri Bakanı Vang Yi ise "Çin, iki tarafın soğukkanlılığını sürdürmesini ve gerilimi artırmaktan kaçınmasını umuyor" diye konuştu.

İki ülke hiç barışamadı

İki ülke 1947, 1965 ve 1999'da Keşmir sorunu nedeniyle üç kez savaşmıştı. Sorunun geçmişi, İngiltere'nin 1947'de bölgeden çekilmesine dayanıyor. Keşmir'de nüfusun yüzde 90'ı Müslüman... Keşmir'in yüzde 35'ine Pakistan, yüzde 45'ine Hindistan, yüzde 20'sine ise Çin hakim... 

Türkiye endişeli

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara'da yaptığı açıklamada, Hindistan ve Pakistan arasında artan gerilime ilişkin, "Gerginlikten endişe duyuyoruz, taraflara sağduyu ve itidal çağrısında bulunuyoruz" dedi.

Bu gerginliğe Keşmir probleminin neden olduğunu belirten Çavuşoğlu, Keşmir sorununun yıllardır çözümü dondurulmuş bir ihtilaf olduğunu ve sık sık iki ülke arasında gerginliğe yol açtığını söyledi.

Çavuşoğlu, "Keşmir probleminin bir an önce uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler (BM) kararları çerçevesince çözülmesi gerekiyor ki iki ülke arasında sürekli gerginliğe yol açan problem kalksın. Bu Keşmir halkı için de çok önemlidir" şeklinde konuştu.

THY çok sayıda seferini iptal etti

Türk Hava Yolları (THY), Pakistan ile Hindistan hava sahasının kapatılması nedeniyle bazı seferlerini iptal etti. İki ülkede hava sahalarının geçişe kapatılmasının ardından THY, Çarşamba ve Perşembe günleri Pakistan'ın Karaçi, İslamabad ve Lahor kentine yapılması planlanan karşılıklı bazı tarifeli seferleri icra edemeyecek.

THY'nin iptal ettiği seferler ise şöyle: "TK 708 İst-Karaçi (27 Şubat) , TK 709 Karaçi-İst (dönüşü 28 Şubat), TK 710 İst-İslamabad (27 Şubat) TK 711 İslamabad-İst (dönüşü 28 Şubat) TK 714 İst-Lahor (27 Şubat) TK 715 Lahor-İst (dönüşü 28 Şubat)."

Öte yandan Pakistan'ın hava sahasını kapatması üzerine Avrupa ve Ortadoğu ile Uzakdoğu arasında sefer yapan uçaklar, rotalarını değiştirerek Hint Okyanusu üzerinden uçmaya başladı. Böylece uçaklar varış noktalarına daha uzun sürede varmak zorunda kaldı.