logo
18 EKİM 2025


Hz. Mevlâna ve bazı felsefî akımlar (3)

04.01.2021 00:00:00
'Hz. Mevlâna ve bazı felsefî akımlar (3)' seslendirme dosyası:

Hz. Mevlâna'nın hümanizmle ilişkisi olmadığını ortaya koyan bir diğer gerçek de onun, gönül dünyasını üstün tutması gerçeğe ulaşmada kalp gözü gerçeğini esas alması, bu sebeple ilahi aşka insanın gayesi yolunda en büyük burak ya da delil saymasıdır. Bu noktada Mevlâna, aklı faydalı bir nimet kabul edip kullanmakla beraber, onun sınırlı olduğunu ve hakikate ulaşmada yetersiz kaldığını ifade eder. 

O, aklı, aşkın şehrinde çamura saplanmış merkebe benzetir. Bu, aklı küçümsemek anlamına gelmez. Bilakis aklın sınırını gösterir, görevini tarif eder. Hakk'a gidişte ilahi aşk ayrı bir âlemdir. Bu âlemde gurur ve kibre yer yoktur. Akıl ve zekâ hakikat âleminde bir an mesabesindedir. Fakat, ilahi aşkın yaşandığı hakikat âlemine, ancak iki cihan serveri Hz. Muhammed'in (sav) yoluna kendini feda etmek, Mevlâna'nın tabiriyle aklı vahiy gerçeği karşısında kurban etmekle ulaşılabilir. Mevlâna'nın, bu gerçekleri ifade eden bazı sözlerini aktaralım:

Mevlâna'ya göre akıl, aşkın şerhinde çamura saplanıp çırpınan, çırpındıkça batan bir merkep gibidir. Nitekim Mesnevi'de "Akıl aşkı anlamada, eşek gibi balçığa saplandı da yattı gitti; aşkı da aşıklığı da gene aşk anlattı" der.

Ve yine, "Bahtı yaver gider ve talihli olan bilir ki, akıl ve zekâ taslamak İblis'ten. Aşk ise Adem'den" der.

Ayrıca: "Aklı sat, hayranlığı satın al, zira akıl ve zekâ zandan ibarettir" sözü de ona aittir.

Her şey Allah içindir Mevlâna'da. "Aklı, Mustafa'nın önünde kurban et, hasbiyellah 'Allah yeter' de" buyurur.

Hz. Mevlana'nın Hakk'a ve hidayete davet etmesi de hümanistlerce saptırılmış ve istismar edilmiştir. Esasen Mevlâna "Gel" derken Hakk'a, gerçeğe, doğru yola, hidayete ve kurtuluşa çağırmış tır. Bu çağrıda insanlar arasında ayırım yapmaması, merhamet ve müsamaha yönünden hem onun gönül zenginliğini, hem de davasının büyüklüğünü ifade eder.

"Gene gel, gene, ne olursan ol! İster kâfir ol ister putperest ister Mecusi. Yüz kere tevbeni bozmuş olsan da gel! Bu dergâh ümitsizlik dergâhı değildir.'

Bu daveti ile Mevlâna'nın mümin-kâfir ayırımı yapmadığı, her insanı, olduğu gibi kabul ettiği imajı verilerek, Mevlâna istismar ediliyor. Aslında Mevlâna, burada merhametinden dolayı insanları Hakk'a davet ediyor.

Mevlâna'da din ayırımı en küçük bir olayda bile kendini gösterir. Mevlâna'nın davet konusundaki geniş merhamet ve müsamahası da Kur'an gerçekleriyle bütünleşir:

"Mümin kuluma söyle. Kâfirlerle en güzel söz ne ise onu söylesinler." Yine Taha Sûresi'nin 44. ayeti kerimesinde Hz. Mûsâ'ya Cenab-ı Hak, "Firavuna rıfk ile muamele etmesini söylemiştir.

"Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütlerle çağır."

Sevgili Peygamberimiz de:

"Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız, müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz" buyurmuş tur.

Mevlâna, İslam'a davetteki bu incelikten dolayı:

"Gelsin varlık namına ne varsa gelsin! Kâfiri, putperesti, mecusisi gelsin!" demiştir.

Mevlâna, insanlığı imana ve İslam'a davet ediyor. Fakat bu davete icabet edenlere, mekân gerek ki, insanlar orada iman ve İslam eğitiminden geçsinler. İşte o mekân dergâhtır.

Hülasa edersek, Mevlâna'daki bu davet, Allah'a ve İslâm'adır. Mademki insanları Mevlâna olduğu gibi kabul edecek, o halde bu çağrı nereye ve kimedir? O zaman çağrıya gerek yoktu. Demek ki bu çağrı Allah'a ve İslam'adır. (Prof. Dr. Haydar Baş, İslam ve Mevlâna, Sayfa 15-36) 

(Devam edecek…)

Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Uğur Kepekçi / diğer yazıları
CHP İstanbul kongresi yarın
YSK'dan devam kararı
'Bugün gençlerimizi korumazsak...'
'Türk milleti olarak bir geleceğimiz olmayacak'
İstanbul'da 'Dağ Grup' operasyonunda 33 kişi tutuklandı
İddia 1 milyar 300 milyon liradan fazla suç geliri elde etmek...
'Yeni Türkiye'de' her güne aynı haberlerle başlıyoruz
150 milyonluk yasadışı bahsi yöneten şebeke çökertildi: 18 tutuklama
'Tazminat yetersiz'
Yargıtay'dan Mavi Marmara kararı
Rusya bu füzelere dair ne düşünüyor?
Ukrayna'nın ısrarla istediği Tomahawk füzeleri ne işe yarıyor?
Trump, bu kez azarlamadı ancak füze de vermedi
Zelenskiy, Beyaz Saray'dan eli boş dönüyor
Latin Amerika'da Trump'a öfke yağıyor
'Trump yoksulları öldürüyor'
Maliyetler bel büküyor
Yeme-içme sektörü de dert küpü
'Dertliyim' diyen kullanıyor!
Antidepresan kullanımı iki katına çıktı
THY de onlarca alacak
AJet, 5 tane uçan tabut aldı!
Her gün onlarcası çıkarılıyor
Gazze'de enkaz altları ceset dolu
Venezuela, ABD'ye karşı savunmasını güçlendiriyor
4 eyalette daha güvenlik seviyesini maksimum düzeye çıkartacak
İsrail ordusu Gazze'de sivil bir aracı hedef aldı
11 Filistinli hayatını kaybetti
CHP İstanbul kongresi yarın
YSK'dan devam kararı
'Bugün gençlerimizi korumazsak...'
'Türk milleti olarak bir geleceğimiz olmayacak'
İstanbul'da 'Dağ Grup' operasyonunda 33 kişi tutuklandı
İddia 1 milyar 300 milyon liradan fazla suç geliri elde etmek...
'Yeni Türkiye'de' her güne aynı haberlerle başlıyoruz
150 milyonluk yasadışı bahsi yöneten şebeke çökertildi: 18 tutuklama
'Tazminat yetersiz'
Yargıtay'dan Mavi Marmara kararı
Rusya bu füzelere dair ne düşünüyor?
Ukrayna'nın ısrarla istediği Tomahawk füzeleri ne işe yarıyor?
Trump, bu kez azarlamadı ancak füze de vermedi
Zelenskiy, Beyaz Saray'dan eli boş dönüyor
Latin Amerika'da Trump'a öfke yağıyor
'Trump yoksulları öldürüyor'
Maliyetler bel büküyor
Yeme-içme sektörü de dert küpü
'Dertliyim' diyen kullanıyor!
Antidepresan kullanımı iki katına çıktı
THY de onlarca alacak
AJet, 5 tane uçan tabut aldı!
Her gün onlarcası çıkarılıyor
Gazze'de enkaz altları ceset dolu
Venezuela, ABD'ye karşı savunmasını güçlendiriyor
4 eyalette daha güvenlik seviyesini maksimum düzeye çıkartacak
İsrail ordusu Gazze'de sivil bir aracı hedef aldı
11 Filistinli hayatını kaybetti
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.