İdlib'de durum sakin

RECEP BAHAR / HABER ANALİZ

 

Türkiye ile Rusya arasında 5 Mart'ta Moskova'da üzerinde uzlaşılan 3 maddelik anlaşma, bazı ihlaller yaşansa da sahada harfiyen uygulanıyor. Anlaşmadan bu yana geçen üç günlük sürede Rus ve Suriye uçakları İdlib'de hava saldırısı düzenlemedi. İhlaller ise İdlib'de bulunan terör örgütlerinden kaynaklanıyor. Bölgede bulunan terörist sayısının yaklaşık 100 bin olduğu ileri sürülüyor. Bazı kaynaklar sayıyı 50 bin olarak veriyor. Rakamlardaki farklılık 'bazı terör gruplarını bazı ülkelerin terörist saymamasından' kaynaklanıyor! Kuşkusuz İdlib'de faaliyet gösteren en güçlü terör yapısı El Kaide uzantısı Heyet Tahrir Şam (Şam'ı Özgürleştirme Örgütü)... Bölgede 3 milyon sivilin bulunması, bu ve benzeri örgütlerle mücadeleyi zorlaştırıyor. 

 

Türkiye'nin gözlem noktaları kalacak

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova dönüşünde yaptığı açıklamada, Türkiye'nin İdlib'de bulunan 12 gözlem noktasında bulunan yaklaşık 7 bin askerin geri çekilmeyeceğini açıklamıştı. Bu gözlem noktalarından 6'sının etrafının Suriye askerleri tarafından kuşatıldığı ileri sürülüyor. Türkiye açısından bölgedeki en hassas durumun buradan kaynaklandığı belirtiliyor. Öte yandan Ankara, yeni askeri sevkiyatlarla gözlem noktalarını takviye ediyor. Moskova'daki 3 maddelik anlaşmada gözlem noktalarına ilişkin bir hüküm yer almadı. Bu noktada 2018 yılında Soçi'de uzlaşılan mutabakatın geçerli olduğu dile getiriliyor. Dolayısıyla bu konunun anlaşmanın kalıcılığını da etkileyebilecek 'dikenli bir sorun' olarak ortada kaldığını söyleyebiliriz. Askeri gözlemciler, Türk askerinin gözlem noktalarından çekilmesinin Türkiye açısından 'mağlubiyet' olarak algılanabileceğini ve bunun da siyasi bir karşılığının olabileceğini dile getiriyor. 

 

 

İdlib'den kaçanlar geri dönebilecek mi?

 

Moskova Anlaşması, Suriye askerlerinin İdlib'de düzenlediği askeri harekâtlarda elde ettiği kazanımlardan geri çekilmesini öngörmüyor. Stratejik M4 karayolu boyunca 6 kilometrelik bir tampon bölge öngören anlaşmanın en önemli getirisi ise cephe hatları boyunca çatışmaları dondurması teşkil ediyor. Türk Silahlı Kuvvetleri, (TSK) ateşkes anlaşması sonrasında M4 karayolunda devriye atmaya başladı. İdlib'deki çatışmalardan kaçarak Türkiye sınırına gelen yaklaşık 1 milyon sığınmacının ne olacağı da anlaşmanın maddelerinde yer bulamadı. İdlib'de bulunan terör gruplarıyla mücadele edilmesi anlaşmada yer aldı ancak bu mücadelenin kimler tarafından nasıl yapılacağı ise belirsizliğini koruyor. Türkiye, İdlib'de yaşanan çatışmalarda 60 Mehmetçiği şehit verdi.