İhmal büyük, facia korkunç

RECEP BAHAR-ERSAN İLTER-ADEM BİRİNCİ / YENİ MESAJ-SOMAManisa'nın Soma İlçesinin Eynez bölgesindeki AKP Hükümeti'ne yakınlığı ile tanınan Soma Holding'e ait 6 bin 500 işçinin çalıştığı Soma Kömür İşletmeleri AŞ'de önceki gün saat 15.10 sıralarında meydana gelen Cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciasında ölenlerin sayısı ürkütücü boyutlara ulaştı. Ölü sayısı en son 282'ye yükseldi. Ancak işçilerin verdiği bilgilere göre ölü sayısı 600'ü aşabilir.Sebebi taşeronlaşma ve özelleştirmeMaden Mühendisleri Odası Eski Başkanı Mehmet Torun, dün saat 11 sırasında yaptığı açıklamada, kazanın sebebinin 'taşeronlaşma ve özelleştirme' olduğunu belirtti. Madenlerde taşeronlaşmanın daha fazla ölüm getireceğini dile getiren Torun, "Mucize dışında içeride kalanlardan maalesef ümit yok" dedi. Torun, facianın işçilerin elindeki kazmayı gelen işçiye teslim ettiği 'vardiya değişimi'nde meydana gelmesinin ölü sayısında ciddi artışa yol açtığını kaydetti.İçeride kaç kişi var, bilinmiyorEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'de şu ana kadar yaşanmış en yüksek işçi kaybımızla sonuçlanan bir kazaya doğru gidildiğini ifade etti. Yıldız, madendeki işçi sayısıyla ilgili tahmini bir rakam olduğunu belirterek, "Bunu kamuoyu paylaşmaktan bilerek kaçınıyorum çünkü o sayı bize özel sektörün verdiği sayı. Biliyorsunuz, burası özel sektör işletmeciliği, buradan çıkan kömür TKİ tarafından alınıyor, gerek teslim merkezlerinde sanayide gerekse konutlarda ve Soma Termik Santrali'nde kullanıyor" dedi. Bakan Taner, önceki gece yaptığı açıklamada madende 787 kişinin çalıştığı bilgisini vermişti. Madende çalışanlar olay esnasında içerde 600 ile 800 arasında işçi olduğunu, bunlardan sadece 80'inin yaralı olarak kurtarıldığını ifade etti.Ters hava akımı faciayı büyüttüMadendeki işçiler, kurtarma faaliyeti sırasında büyük bir mühendislik hatası yapıldığına işaret ederek, şu çarpıcı bilgiyi verdi: "Facia sonrasında insanlar temiz ghavaya doğru koşarken, galerilere ters hava akımı basıldı. Ölenlerin yarısı bu nedenle hayatını yitirdi."Kazanın sebebi eski ekipmanKazanın sebebi olarak ilk olarak 'trafo patlaması' verildi. Ancak edindiğimiz bilgilere göre, kazaya trafo patlaması değil maliyetleri düşürmek için kullanılan eski ekipmanlar yol açtı. Bir başka iddia ise daha önce madeni çıkarılmış kömür damarının kendiliğinden yanması sonucu açığa çıkan karbonmonoksitin ana yollara dağılması şeklinde... Öte yandan yerin altındaki facia sonrası vantilatörler de zamanında devreye girmedi. Felaket anında yaklaşık 800 işçinin bulunduğu galeriler cehenneme dönerken, kömür ocağında kurtarma ekipleri aralıksız çalıştı ve 6 işçi faciadan 18 saat sonra sağ çıkarıldı. Olaydan sonra yetersiz imkânlarla başlatılan kurtarma çalışmalarına, başta AFAD ve Zonguldak'tan gelen deneyimli ekipler olmak üzere çeşitli yerlerden gelen 400'den fazla görevli katıldı. Ancak Soma Kömür İşletmesi'nin olay anında faciaya müdahale edecek yeterli teknik ekipmanın olmadığı ifade ediliyor. Edindiğimiz bilgilere göre galerilere hava takviyesi yapacak ekipman sıkıntısı, facianın boyutlarının büyümesinde etkili oldu.Facia'nın boyutları çok büyükMaden içerisinde dün akşam saatlerine kadar girilemeyen galeriler bunuyordu. Bir işçi, korkunç tabloyu şöyle anlattı: "Pano patlayınca elektrik olmuyor, elektrik olmayınca vantilatörler çalışmadığı takdirde hava akımı kesiliyor. Hava akımı kesilince, yaşam ihtimali kesiliyor. Maskeyle 45 dakikada temiz havaya çıkma eğitimi verdiler bize. 1.5 kilometreyi 45 dakikada çıkamazsın." Kurtarma çalışmalarına katılan kendisi de madenci olan Sami Kılıç, sadece ana galerilere girildiğini, patlamanın olduğu bölümden sonraki kısımlara ise hiç girilemediğini söyledi. Buradan çok sayıda cesedin çıkmasından korktuklarını söyleyen Kılıç, "İçeridekilerin kurtulacağına sanmıyorum. Çok fazla duman vardı" dedi. Öte yandan dün sabaha karşı madenden dumanlar çıkmaya başladı. İçeriye giren kurtarma ekipleri acil olarak boşaltıldı. Kurtarma ekiplerinden de dumanın etkisiyle fenalaşanlar oldu. Bazı işçiler kurtarma ekiplerinden de ölenler olduğunu söyledi ancak bu bilgi yetkililer tarafından doğrulanmadı. Facia'dan sonra Soma'da ana-baba günü yaşandı. Soma Devlet Hastanesi önüne yakınlarından haber almak isteyen çok sayıda işçi yakını akın etti. Yakınları yaralı olarak gelenler sevinç yaşarken, bilgi alamayanlar fenalık geçirdi. Bu arada madenden çıkarılan cenazeleri koyacak yer bulunamayınca, Manisa'nın Kırkağaç İlçesi'nde kaymakamlığa ait, kavun depolamak için yapılan soğuk hava deposu hazırlandı, iki de soğuk hava tertibatlı TIR gönderildi. Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere çevre il ve ilçelerden kimlik tespiti ve otopsi için adli tıp uzmanları ve savcılar da bölgeye gönderildi. Kimlik tespiti yapılan cenazeler dün sabahtan itibaren ailelerine teslim edilmeye başlandı.Faciayı getiren ihmaller* Soma Kömür İşletmeleri AŞ, bir ton kömür çıkarma maliyetini 124 dolardan 24 dolara indirmekle övünüyordu. Ancak bunun bir bedeli olacaktı. O bedel de önceki gün Cumhuriyet tarihinin en büyük iş kazası olarak ortaya çıktı. * İşletmede yasalara aykırı olarak 18 yaşından küçüklerin çalıştırıldığı öne sürüldü. * Bir başka iddiayı ise kömür ocağında kayıtdışı işçilerin çalıştırılması oluşturuyor. İşçiler Yeni Mesaj'a 'kartlarını okutmadan fener alan kayıtdışı işçilerin' varlığından söz etti.* Kömür çıkarmada eski ekipman kullanıldığının altı özellikle çiziliyor. * Bir başka ciddi iddia: İşletmenin sahipleri hükümete yakın işadamları olduğu için denetimler üstünkörü yapıldı.  * Kaza anında işçilerin nasıl davranacaklarına dair yeterli eğitim almadıkları ileri sürülüyor. * Soma'da çok sayıda güvenlik önlemi alınmamış başka kömür ocağı bulunduğu dile getiriliyor.