İmam Kazım’ın meşhur akıl risâlesi -7-

Ey Hişam! Dünya deniz suyu gibidir, susuz kimse ondan içtikçe susuzluğu artar, sonunda da onu öldürür.

Ey Hişam! Kibirlenmekten sakın. Çünkü kalbinde zerre ağırlığınca kibir bulunan kimse Cennet'e giremez. Büyüklük Allah'ın ridâsıdır. Kim Allah'ın ridâsını çekip almaya kalkışırsa, Allah onu yüzükoyun Cehennem'e sürükler.

Ey Hişam! Her gün nefsini muhasebe etmeyen kimse bizden değildir. Eğer iyi amel işlemişse daha fazlasını işler, kötü amel işlemişse, Allah'tan bağışlanma dileyip tevbe eder.

Ey Hişam! Dünya, İsâ Peygamber'e (a.s.) yeşil giysili bir kadın sûretinde göründü. Ona sordu: 'Kaç kere evlendin?' 'Çok' dedi.

İsa (a.s.), 'Hepsi de seni boşadı, öyle mi?' dedi. 'Aksine, hepsini öldürdüm' dedi. Bunun üzerine İsa (a.s.) şöyle buyurdu: 'Yazıklar olsun senin geride kalan kocalarına! Nasıl geçmiş kocalarının âkıbetinden ibret almazlar!'

Ey Hişam! Bedenin ışığı gözündedir. Eğer göz ışık veriyorsa, bütün beden aydınlıktır. Ruhun ışığı da akıldır.

Kul akıllı ise Rabb'ini de bilir. Rabb'ini bilince de dinini görür (dini konusunda basiretli olur).

Eğer Rabb'ine cahil ise, dinine de uyamaz. Beden ancak canlı bir nefisle ayakta kalabildiği gibi, din de ancak sâdık bir niyetle ayakta kalır. Sâdık niyetin olması ise, ancak akıl ile mümkündür.

Ey Hişam! Ekin, ovada biter, kayalıklarda değil. Aynı şekilde hikmet de mütevazı kalpleri imar eder; kibirli, zorba kalpleri değil.

Çünkü Allah, tevazuu aklın aleti, kibri de cehaletin aleti kılmıştır. Bilmez misin ki başını kaldırıp tavana çarpan kimse başını yarar ama tevazu gösterip başını eğen, tavanın altında barınır.

Kim, Allah'a karşı tevazu göstermezse, Allah onu alçaltır. Kim de Allah'a karşı tevazu gösterirse, Allah onu yüceltir.

Ey Hişam! Fakirliğin en çirkini, zenginlikten sonra olanıdır. Günahın en çirkini, ibâdetten sonra olanıdır. Bundan da daha çirkini, Allah'a ibâdet edenin daha sonra ibâdeti terk etmesidir.

Ey Hişam! Şu iki kişiden başkasının yaşantısında hayır yoktur: Anlayan dinleyici, bildiklerini anlatan âlim.

Ey Hişam! Kullar arasında akıldan daha üstün bir şey taksim edilmiş değildir. Âlimin uykusu, cahilin gecelerini ibâdet maksadıyla uykusuz geçirmesinden daha hayırlıdır, Allah, akıllı kimselerden başkasını peygamber olarak göndermemiştir.

Öyle ki peygamberin aklı bütün çalışanların çalışmalarından daha üstündür. Bir kul akledip anlamadıkça, Allah'ın koyduğu farzlardan herhangi birini tam anlamıyla yerine getiremez.

Ey Hişam! Resûlullah (s.a.a.) şöyle buyurmuştur: 'Mü'mini suskun gördüğünüz zaman ona yaklaşın. Çünkü kendisine hikmet veriliyordur. Mü'min çok amel eder, az konuşur. Münafık ise çok konuşur, az amel eder.'

Ey Hişam! Yüce Allah, Dâvud'a (a.s.) şöyle vahyetti: 'Kullarıma de ki: Benimle kendilerinin arasına dünyanın cazibesine kapılmış bir âlimi koymasınlar; o, onları Beni zikretmekten, Benim sevgimin ve münâcâtımın yolundan alıkoyar.

Bu gibileri kullarım arasındaki yol kesicilerdir. Onlara yapacağım en basit şey, kalplerinden sevgimin ve münâcâtımın halâvetini, lezzetini söküp çıkarmamdır.'

Ey Hişam! Kim kendi nefsinde büyüklenirse, göğün ve yerin melekleri ona lanet eder.

Kim, kardeşlerine karşı kibirlenir, onlara üstünlük taslarsa, Allah'ın zıddına gitmiş, O'na rakip olmaya kalkışmıştır.

Kim, kendisinde olmayan bir şeyi iddia ederse, kendisini zor durumda bırakacak ağır bir sorumluluğun altına girmiştir.

Ey Hişam! Allah, Dâvud'a (a.s.) şöyle vahyetmiştir: 'Ey Dâvud! Hem kendin sakın, hem de ashabını şehvet sevgisine karşı uyar. Çünkü dünyevî şehvetlere bağlı kimselerin kalpleri Benden örtülüdür.' (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Musa Kazım eserinden)