İncir büyük döviz kaynağı

AHMET SAFA TERZİ/İSTANBUL

Anavatanı Anadolu olan incir, tarımsal ürünler içinde Türkiye'nin en fazla döviz kazandığı kalemler arasında yer alıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre Türkiye, dünya yaş incir üretiminin yüzde 26.1'ini tek başına karşılıyor. Türkiye'yi üretimde Mısır, Cezayir, İran, Fas, Suriye, ABD ve İspanya izliyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ise Türkiye, 2016 yılında 305 bin 450 ton yaş incir üreterek rekor kırdı. Ancak olumsuz hava koşulları nedeniyle üretimde bu yıl yüzde 15.6 düşüş bekleniyor. 

İncirin merkezi Aydın

Türkiye'nin incir üretiminin yüzde 59.8'ini Aydın karşılıyor. Bu ili yüzde 14.3 ile İzmir, yüzde 8.4 ile Bursa takip ediyor. Üretimin yüzde 90'ını sarılop (beyaz incir), kalanını ise Bursa siyahı, Göklop, Yeşilgüz, Morgüz ve Bardacık gibi türler oluşturuyor. 
Yaklaşık 105-107 bin ton civarında gerçekleşen dünya kuru incir üretiminin ise yüzde 57.8'ini Türkiye karşılıyor. Türkiye'nin son on yıllık kuru incir üretimi ortalama 60-61 bin ton dolaylarında gerçekleşti. Üretimde Türkiye'yi yüzde 20.3 ile İran, yüzde 9.8 ile ABD izliyor. 

Dünyanın inciri Türkiye'den  
 
Dünya piyasalarına ihraç edilen kuru incirin yüzde 61.9'u Türkiye'den gidiyor. Ülkemiz yılda yaklaşık 50 bin ton kuru incir ihraç ediyor. İncir ihracatında yıllık döviz geliri 200 milyon doları buluyor. Bu incirlerin yüzde 82'lik kısmı sofralık kuru incirden oluştu. İhracatın yaklaşık yarısı Fransa, Almanya, İtalya, ABD ve İsviçre'den oluşan 5 ülkeye yapıldı. 

Bu yıl siyah incirde sorun var

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu yıl Bursa siyahında olumsuz hava koşullarının ve ilek (incirin döllenmesini sağlayan sinek) sorunlarının genelde yüzde 10-20 arasında, bazı bahçelerde ise yüzde 45-50'den başlayıp yüzde 90'a varan oranlarda ürün kayıplarına neden olduğunu kaydetti.

Bayraktar, şunları kaydetti: "Kuru incirde yaşanan en önemli ve her dönemde güncelliğini koruyan sorun temiz, gerekli standartlara uygun ve kaliteli üretimin sağlanamamasıdır. Kaliteli üretim yapılabilmesi için üretici bilinçlendirilmeli, eğitim çalışmalarına ağırlık verilmelidir. İhracatımızın büyük bir kısmının AB ülkelerine yapıldığı göz önünde bulundurularak, AB'ye ihracat yapan rakip ülkelere karşı rekabet gücümüzün arttırılabilmesi için iyi tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.

İncirlerde aflatoksin oluşumunun engellenmesi için gerekli önemler alınmalıdır. Ürünün fazla olduğu yıllarda ürünün stoklanması için ABD ve AB'de uygulandığı gibi bir stok kurumunun oluşturulmasına ihtiyaç bulunmaktadır. İlk yükleme tarihi uygulaması tamamen kaldırılmalı ve ihracata hazır olan ürün bekletilmeden ihracatı yapılabilmelidir."