‘İnsan’ ancak bu kadar güzel anlatılabilir

Merhum Prof. Dr. Haydar Baş, hayatı boyunca her an çok önemli çalışmalar ortaya koydu, birçok eserler kaleme aldı.

Bu eserlerden birisi de; birçok temel ölçünün yer aldığı, birçok kavramın yerli yerine oturduğu, işin merkezinde olan "insan"ın hem maddi hem de manevi sahada nelere ihtiyaç duyduğunun bir bir sıralandığı Makalat eseriydi.

Eserdeki her bir makale insanda yepyeni ufuklar açmaktadır.

Prof. Dr. Baş'ın diğer eserlerini daha iyi kavrayabilmek için, bu kadar tarihi eseri, model ve tezleri nasıl ortaya koyduğunu anlayabilmek için mutlaka ve mutlaka Makalat ve Mektubat eserlerini okumalısınız.

Makalat kitabının 72'nci sayfasından 75'inci sayfasına kadar bir insan tanımı yapıyor ki gerçekten takdire şayan...

Bu yazıdan bazı cümleleri önemine binaen sizlere aktaracağım ama yine altını çizerek ifade ediyorum ki kendinizi tanımanız için eserin tamamını okumalısınız.

"İnsan denen alem, büyüklüğünün derece ve nispetini bilse, o yüceliği korumak için azami gayret gösterir ve bu derece alçalmazdı."

"Kamil insan, hem Hakk'ın, hem de halkın mukabilidir."

"İnsan, suret açısından küçük, mana açısından ise büyük bir alemdir."

"İnsan, Cenab-ı Hakk'ın sıfat ve esmasının tecellisinden ibarettir. Bu sebeple onda harikulade hallerin görülmesi tabiidir. Mesela, peygamberlerde mucizelerin, evliyada kerametlerin zuhuru bu sebeptendir."

"Kamil insan bu alemin ruhu, alem de onun cesedi gibidir."

"Bu alemde sırrını keşfedemediğimiz birçok alemler vardır. Gaib alemi denilen alem de bunlardandır. İnsan, yaratılışı münasebetiyle bu alemi de keşfetme ve yaşatma kabiliyetine sahiptir."

"Bilinen bir gerçektir ki, madde ve mana olmak üzere iki alem yaratılmıştır. İnsan ise, hem madde alemini, hem de mana alemini görüp duyabilecek ve hatta her ikisini de yaşayabilecek mahiyette yaratılmıştır."

"Küfrü ve nifakı sebebiyle mana gözü ve kulağından mahrum olmuş insan, hakiki kör ve sağır olandır."

"İnsan madde yönü ile hayvanları, mana yönü ile melekleri temsil eder. Ancak o ne melek ne de hayvandır."

"İnsan, maddi esaretten kurtulup mana aleminin zevkine ererse meleklerden üstün, maddeye esir olursa hayvanlardan da aşağı olur."

"Kamil insan, her iki alemi de seyreden, keşfeden, bilen ve bildiren bir aynadır."

"Bir kudsi hadiste Cenab-ı Hak 'Yere göğe sığmam, mü'min kulumun kalbine sığarım' buyurmaktadır. Kamil insan, kalbi ile sonsuz bir alemdir."

"Ne dünyası için ahiretini, ne de ahireti için dünyasını terketmemiş insandır, kamil insan... O her ikisini Allah için yaşayandır."

"Halk içinde Hak ile olmak, halk ile Hakk'ı unutmamak esastır. Bu hal, kamil insanın halidir."

"Kamil insan, Hakk'ın zatında yokluk içindedir. Ve o, her hali ile Hakk'ı zikirle meşguldür."

"İnsan-ı kamil, insanları Hakk'a götürmekle de mükelleftir. İrşad, onların başta gelen görevidir."

"İnsan-ı kamil, geçimi için başkalarına el-avuç açan insan değildir. Bilakis, bu vadide de himmetini insanlardan esirgemeyen insandır."

"İnsan-ı kamilin vazifelerinden biri de, bilgisizlik ile cahil kalmış insanlara Hakk'ı tanıtıp onları kafaca ve ruhça insan yapmaktır." 

İşte insan bu, kamil insan bu...

Allah, sevdiği ve razı olduğu insanlardan olmayı bizlere nasip eylesin.