Irak'a kanlı hançer

RECEP BAHAR / HABER-ANALİZDünya El Kaide bağlantılı Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) 5 günlük çatışmalardan sonra Irak'ın petrol zengini Musul kentini ele geçirmesiyle şaşkına döndü. Musul'un Irak'ın ikinci kenti olması, IŞİD'in kısa sürede ulaştığı neticenin dünya çapında yankılanmasına yol açtı. Önceki gün Musul'un tamamını ele geçiren IŞİD, dün de kentteki Türk toprağına, bir başka ifadeyle Türkiye'nin Musul Konsolosluğu'nu ele geçirdi. Başkonsolos Öztürk Yılmaz'la birlikte 48 kişi militanlar tarafından kaçırıldığı bildiriliyor. Kaçırılan 48 kişi arasında başkonsolosluğun güvenliğinden sorumlu özel harekât tim mensuplarının da olduğu belirtiliyor. Başkonsolosluk binasından IŞİD karargâhına götürülen rehin alınan grubun sağlık durumunun iyi olduğu belirtiliyorDavutoğlu dönüş yolundaKonsolosluğumuza baskın Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun New York'ta olduğu sırada gerçekleşti. Baskın üzerine Başbakan Tayyip Erdoğan da Başbakanlık Konutu'nda Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç ve Beşir Atalay, İçişleri Bakanı Efkan Ala, MİT Müsteşarı Hakan  Fidan, Dışişleri Bakan Yardımcısı Naci Koru, Dışişleri'nin Ornadoğu'dan sorumlu müsteşar yardımcısı Ömer Önhon ve Ortadoğu Dairesi Genel Müdürü Şakir Torunlar ile acil bir toplantı yaptı.İşin arkasında ABD mi var?IŞİD'in Musul'u ele geçirmesine ve militanlarının Bağdat'a doğru ilerlemesine ilk tepkilerin Irak'ı 8 yıl boyunca işgal altında tutan İngiltere ve ABD'den gelmesi şaşırtıcı olmadı. Her iki ülke de sırf "Suriye'de Beşar Esad yönetimine karşı savaşıyor" diye IŞİD'e arka çıkmıştı.  ABD'nin Ortadoğu coğrafyasındaki sarsılmaz ve değişmez müttefiki olan Körfez ülkeleri ise Özgür Suriye Ordusu'ndan hazzetmedikleri için tüm desteklerini IŞİD ile El Nusra Cephesi'ne akıtıyor. IŞİD, Irak'ın petrol zengini bir başka bölgesi olan Ramadi'de doğdu. Suriye sınırındaki El Anbar Bölgesi'nde etkinlik gösteriyor. Irak'ta uyuşturucuya alıştırıp mankurtlaştırdığı gençleri intihar saldırılarında kullanıyor. Irak güvenlik güçleri söz konusu illerde IŞİD'e ciddi darbe vurdu. Örgüt, Suriye'de çatışmalar başlayınca iki ülke arsındaki süzgece dönen sınırı fırsat bilerek militanlarını oraya kaydırdı. Beşar Esad güçleri karşısında tutunamayan da IŞİD militanları, bu kez Irak ordusunun güvenliği bir türlü tesis edemediği Musul'a yüklendi ve kenti ele geçirdi.ABD, Irak'a dönmek istiyorBağımsız kaynaklar ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ile IŞİD arasında organik bir bağ olduğunu belirtiyor. ABD, 2011 yılında Irak'tan çekildiğinde Başbakan Maliki liderliğindeki Irak yönetimi ABD temsilcilikleri dışında tek bir Amerikan askerinin kalmasına dahi müsaade etmemişti. Obama yönetimi dünyanın en zengin ikinci petrol rezervini barındıran ve kara altının en ucuza çıkarıldığı ülkeden çekilmek istiyordu ama geride en azından ülkenin dinamiklerini kontrol edecek bir birlik bırakma taraftarıydı. Irak yönetimi bunu kabul etmedi. Ekonomik krize giren, Rusya'nın Suriye'deki aktif diplomasisi sonrasında Ortadoğu politikalarını belirlemede geri planda kalan ABD'nin bölgeye yeniden Irak üzerinden sarkmayı hedeflediğine işaret ediliyor. Nitekim IŞİD'in Musul'u ele geçirmesi üzerine Washington vakit geçirmeden Maliki'ye yardım önerisinde bulundu. Nitekim ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Psaki yaptığı açıklamada Obama yönetiminin IŞİD'in saldırısı karşısında Irak hükümetine her türlü uygun yardımı yapacağını kaydetti. Dost ülkelere yardım çağrısında bulunan Maliki'nin ABD'yi özel olarak zikretmemesi dikkat çekti. Şimdi Maliki'nin ABD'ye mecbur kalıp kalmayacağı merak ediliyor. Bu arada IŞİD'in  Irak'taki faaliyetlerini petrol zengini Ramadi, Musul ve Kerkük üzerinde yoğunlaştırması da dikkat çekiyor. Suriye'nin kuzeyinde Kürt gruplarla çatışan IŞİD, Barzani'nin peşmerge güçleriyle bugüne kadar çatışmaktan hep kaçındı.Yeni hedef BağdatIŞİD militanları Musul'da ordu birliklerinden ele geçirdikleri askeri teçhizat ve mühimmatla birlikte dün Bağdat'a doğru ilerlemeye başladı. Gelişme üzerine Başbakan Maliki ülke genelinde olağanüstü hal ilan etti. Bağdat'ta halkın IŞİD'in muhtemel saldırısı karşısında yiyecek ve yakıt depoladığı, küçük silahlarla savunma hazırlığı yaptığı belirtiliyor. IŞİD'in dün de ülkedeki başlıca karayolu güzergâhlarından biri olan Tikrit yolunu ele geçirdiği belirtiliyor. Bu arada militanlar; silahlarını, üniformalarını ve kimlik kartlarını teslim eden askerlerle polisleri öldürmüyor. Polisler ve askerlerin Tikrit'i de terkettiği belirtiliyor.Türkmenler ve Kerkük de hedefteMusul'un kontrolünü ele geçiren Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) dün de Kerkük'ün güneydeki ilçe ve nahiyelerine saldırdı. IŞİD'in özellikle Türkmenleri hedef alması dikkat çekiyor. Olaylar, ilk olarak Kerkük'ün 60 kilometre uzağındaki Zap nahiyesi çevresindeki Şeria köyünde meydana geldi. Daha sonra Zap nahiyesinde bazı çatışmalar yaşandı ancak kontrol IŞİD militanlarının eline geçti. İlerleyen saatlerde Kerkük'ün güneyindeki Abbasi nahiyesi ile Riyad ve Havice ilçeleri IŞİD'e teslim oldu. IŞİD militanları uzun konvoylar oluşturarak havaya ateş açıp ilçe merkezlerinde zafer turları attı.Musul, Türkiye'nin Irak'a ihracatı açısından da kritik önemdeBirleşmiş Milletler'e göre Musul'dan iki gün içinde 500 bin kişi kaçtı. Musul'un nüfusunun 1.4 milyon olduğu dikkate alındığında, kenti terk edenlerin sayısı ürkütücü boyutta. Kentte önemli sayıda Türkmen de yaşıyor ve IŞİD, AKP Hükümeti'nin Beşar Esad karşıtı oluşumlara desteğine rağmen Suriye'de olduğu gibi Irak'ta da Türkmenleri özellikle hedef alıyor. Musul, Türkiye'de Irak'a giden malların geçiş noktasında yer alıyor. Irak, Almanya'nın ardından Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ikinci ülke konumunda... Kentin yanı başında bulunan petrol boru hattı Adana Yumurtalık'a ulaşıyor ve ülkenin ihraç ettiği toplam petrolü yüzde 15'in taşıyor. Türkiye, bu hattan geçiş ücreti alıyor.IŞİD'in künyesi* Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD), Irak ve Suriye'de faaliyet gösteren silahlı bir örgüt. Selefi ideolojiye sahip IŞİD; Irak, Suriye, Filistin ve Ürdün topraklarını içine alan bölgede şeriata dayalı bir devlet kurmak istiyor. IŞİD ve lideri Ebu Bekir Bağdadi; ABD, AB ve Türkiye'nin 'terörizm listesi'nde yer alıyor. Türkiye, 3 gün önce IŞİD'i terör örgütü olarak niteledi. Anadolu Ajansı, 7 Haziran'dan bu yana IŞİD eksenli haberleri 'terör örgütü' nitelemesiyle geçiyor. * Örgüt 2004 yılında 'Tevhid ve Cihat' adıyla Ebu Musa Zerkavi tarafından Irak'ta kuruldu. Sonrasında Usame Bin Ladin liderliğindeki El Kaide'ye katıldı. Şubat 2013'te ise El Kaide, Suriye'deki IŞİD'i tanımadığını ilan etti ve örgütün Suriye'yi terk etmesini istedi. El Kaide, Suriye'deki temsilcisinin Nusra Cephesi olduğunu açıkladı.* IŞİD, tam bir petrol müptelası! Suriye'de petrol zengini Rakka ve Irak sınırına yakın Deyr Ez-Zor kentlerini elinde tutuyor. Irak'ta ise Anbar eyaletindeki petrol zengini Ramadi'de etkili. Son olarak petrol zengini Musul kentini ve Kerkük'te bazı bölgeleri de ele geçirdi. IŞİD, Rakka'da çıkardığı petrolü de kaçakçılara satıyor. Irak ordusu, son aylarda sürekli olarak Ramadi, Samarra, Felluce kentlerinde IŞİD'e karşı operasyon düzenliyor. Mesela ordunun 4 Haziran'da Felluce'de düzenlediği operasyonlarda IŞİD mensubu 16 kişi öldürüldü. * Örgüt Türkiye'de faaliyet gösteriyor. Son olarak 6 Haziran'da bir IŞİD üyesi Kahramanmaraş'ta yakalanmıştı.